«Novartis» και «Μακεδονικό»: Η τριτοκοσμική ατζέντα των εκλογών

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα εδώ και τρεις εβδομάδες κινείται μεταξύ Μακεδονικού και σκανδάλου Novartis που προκαλούν παράπλευρες απώλειες σε κομματικούς μηχανισμούς. Παράλληλα και ίσως νωρίτερα του αναμενομένου η χώρα εισήλθε σε μία άτυπη και μετωπικού χαρακτήρα προεκλογική διάταξη με χρονικό ορίζοντα την αμέσως μετά τον Αύγουστο περίοδο. «Μετά το δεκαπενταύγουστο θα ψάχνουμε για ημερομηνίες» ήταν η σιβυλλική ρήση κυβερνητικού παράγοντα τη Δευτέρα που μας πέρασε, όταν η ελληνική πολιτική καθημερινότητα πέρασε στη φάση της «Νοβαρτιάδας».

Στη σκιά αυτών των δύο παραμέτρων, του μακεδονικού και του σκανδάλου, άρχισαν και οι επιμέρους ανακατατάξεις. Όλες οι διεργασίες σε συμπολίτευση και αντιπολίτευση συνδέονται άμεσα με τη διαφαινόμενη πια τελική σύγκρουση. Αυτή η σύγκρουση χρονικά προσδιορίζεται με δύο αναφορές σε ημερομηνίες. Η πλησιέστερη είναι η περίοδος Οκτωβρίου - Νοεμβρίου 2018. Η πιο μακρινή αφορά την 31η Μαΐου, ημέρα των Ευρωεκλογών. Ανάμεσα σε αυτή τη χρονική τροχιά εντάσσεται και η ημερομηνία της εκλογικής αναμέτρησης. Ποια είναι ωστόσο τα δεδομένα;

Μακεδονικό
Όποιος είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο την εβδομάδα που μας πέρασε θα αντιλαμβανόταν χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια πως ο τρόπος με τον οποίο διακινείται το «Μακεδονικό» στην Ελλάδα είναι απλά αποπροσανατολιστικός. Στα κέντρα λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη και την Αμερική το ζήτημα των Δυτικών Βαλκανίων συνιστά μείζονα στρατηγική προτεραιότητα, οικονομική, αμυντική και ενεργειακή. Ο χρονικός ορίζοντας ενσωμάτωσης της περιοχής αυτής στην ΕΕ ορίζεται το 2025, πάντα θεωρητικά. Έχει καθοριστεί χωρίς δέσμευση ωστόσο και η ακολουθία ενσωμάτωσης - ένταξης. Πρώτα το Μαυροβούνιο και η Σερβία, μετά οι υπόλοιπες χώρες, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Βοσνία, Κόσσοβο κ.λπ. Πρόκειται για ειλημμένη απόφαση πολιτικού και στρατηγικού χαρακτήρα και όλα τα υπόλοιπα είναι για εσωτερική κατανάλωση ένθεν κακείθεν των συνοριακών γραμμών στη Βαλκανική. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα της ΕΕ η οποία επί πρωθυπουργίας Σημίτη επέλεξε να βάλει στην ατζέντα την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρώπη. Ήταν το 2001 - 2003 αλλά η διαδικασία «πάγωσε». Τώρα η διαδικασία «ξεπαγώνει» αλλά η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που εμφανίζεται ανέτοιμη να διαχειριστεί το ζήτημα. Με λίγα λόγια, λόγω ανωριμότητας και πολιτικής αγκύλωσης το ελλαδικό πολιτικό σκηνικό αρνείται πεισματικά να αντιληφθεί τις νέες στρατηγικές σταθερές της Δύσης έναντι της Ρωσίας, του Ισλάμ και της Κίνας. Αν ο παρατηρητής άκουγε με προσοχή τις τοποθετήσεις των επιτρόπων Μογκερίνι και Xαν στο Στρασβούργο θα είχε τη δυνατότητα να κατανοήσει πάνω σε ποια βάση κινείται το ζήτημα. Και οι δύο επίτροποι ξεκαθάρισαν πως καμία ένταξη δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί  αν προηγουμένως δεν έχουν επιλυθεί όλες οι διμερείς ή και πολυμερείς εκκρεμμότητες μεταξύ των χωρών στα Δυτικά Βαλκάνια. Δηλαδή τόσο το ζήτημα της ονομασίας και των άλλων ζητημάτων που προκύπτουν μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, όσο και το ζήτημα του Κοσσόβου και της αναγνώρισής του από τη Σερβία με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Στη λίστα των εκκρεμοτήτων προφανώς συμπεριλαμβάνεται και αυτή της Ελλάδας με την Αλβανία (Τσαμουριά, εμπόλεμο κ.λπ.).

Εκ των ανωτέρω συνάγεται το συμπέρασμα πως η σημερινή ελληνική κυβέρνηση κλήθηκε κάποια στιγμή να διαχειριστεί μία διακοινοτική προτεραιότητα εντός λίγο ή πολύ συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος. Σε αυτή τη διαδικασία προκύπτουν δύο ή τρεις κρίσιμες ψηφοφορίες στη Βουλή. Η πρώτη αφορά την «κίνηση καλής θέλησης» της Αθήνας μετά τη μεταβάπτιση αεροδρομίου, δρόμων και αυτοκινητοδρόμων της ΠΓΔΜ. Πρόκειται για την ανανέωση της «Ενδιάμεσης Συμφωνίας προενταξιακής διαδικασίας της ΠΓΔΜ με την ΕΕ». Μία διπλωματικά ανώδυνη υπόθεση η οποία λειτουργεί ψυχολογικά και μόνο. Η δεύτερη ψηφοφορία αφορά την άρση του εμπολέμου με την Αλβανία. Αν και τυπικά μη προβληματικές, και οι δύο αυτές ψηφοφορίες ενδεχομένως να τινάξουν το σύστημα στον αέρα κυρίως λόγω του σκανδάλου Novartis προκαλώντας εμπλοκή.

Το σκάνδαλο και οι παράπλευρες απώλειες
Η Νέα Δημοκρατία και η Δημοκρατική Παράταξη δεν προτίθενται να «κάνουν εύκολη» τη ζωή της κυβέρνησης και άρα δεν είναι σίγουρο πως θα υπερψηφίσουν τις παραπάνω προτάσεις στη Βουλή. Με τους Ανεξάρτητους Έλληνες να ακροβατούν μεταξύ κυβερνητικής συνεργασίας και υπερδεξιάς κομματικής συσπείρωσης στο μέλλον στα δεξιά του Κυρ. Μητσοτάκη, το Μαξίμου δεν προεξοφλεί τίποτε.

Τα πράγματα θα είναι ακόμη δυσκολότερα για την κυβέρνηση, αν φέρει στη Βουλή την περίφημη «Συμφωνία Κοτζιά» με την ΠΓΔΜ. Μία συμφωνία η οποία αυτή τη στιγμή είναι επί χάρτου και η οποία θα προβλέπει οδικό χάρτη μακράς διαρκείας όπου σχεδόν όλα εκτός του ονόματος θα επιλύονται ή δεν θα επιλύονται με δεσμεύσεις. Με λίγα λόγια σε κάθε κυβερνητική αλλαγή σε Αθήνα ή Σκόπια τα προβλήματα, οι εκκρεμότητες και κυρίως οι ανοησίες θα επανέρχονται και θα αναπαράγονται. Στην παρούσα φάση η Νέα Δημοκρατία και μία μερίδα της Δημοκρατικής Παράταξης δεν προτίθενται να στηρίξουν ένα «Σύμφωνο Κοτζιά» το οποίο για να περάσει ως διεθνής συμφωνία χρειάζεται 180 ψήφους στη Βουλή.

Με δεδομένο ότι το σκάνδαλο Novartis θα αποτελέσει τον κορμό της προεκλογικής αντιπαράθεσης, από τώρα έως και την εκλογική διαδικασία η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει ενδεχομένως και πολύ σύντομα πρόβλημα «πολιτικής δεδηλωμένης» έστω και εάν σε απόλυτους αριθμούς διατηρείται μία κυβερνητική πλειοψηφία. Όλα θα εξαρτηθούν από τις κινήσεις επιβίωσης του Πάνου Καμμένου αλλά και τους ασύμμετρους ελιγμούς των ομάδων εντός της Νέας Δημοκρατίας και του Κινήματος Αλλαγής. Στο Μαξίμου δεν κρύβουν τις υπόγειες διαδρομές που ακολουθούν οι ανεπίσημες επαφές τους με τον Γιώργο Παπανδρέου (φερ’ ειπείν), με πρώην του σημιτικού μπλοκ (αν είναι δυνατόν), με τη ΔΗΜΑΡ (ό,τι έχει απομείνει). Δεν κρύβεται επίσης η συνεχιζόμενη παρά φύση σχέση του καραμανλικού μηχανισμού με το περιβάλλον Τσίπρα. Η αποσταθεροποίηση του Κυριάκου Μητσοτάκη εντός του κόμματός του αποτελεί πάγιο στόχο. Το «σύστημα Novartis» λειτουργεί από μόνο του ως πολιορκητικός κριός. Το μπλοκ που βρίσκεται στο στόχαστρο είναι η «Ομάδα Σαμαρά» η οποία με μία αόρατη οπισθέλκουσα ρυμουλκείται προς τον φυσικό της χώρο μεταξύ υπερδεξιάς και ακροδεξιάς. Στόχος του Μαξίμου είναι  η αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού μετά τη λήξη του ελληνικού προγράμματος και ανεξάρτητα από τους οικονομικούς όρους που θα ισχύσουν τη μετά τον Αύγουστο περίοδο.

Θα ρωτήσει ο αφελής παρατηρητής, μα τι στο καλό καταλαβαίνουν οι Ευρωπαίοι από αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα; Σε μία παρέα στο μπιστρό της «Victoire», στέκι παλιό και αμαρτωλό της γενιάς του Μάη του ’68 (έχουμε και επέτειο), ακούστηκε ένα πολύ σύντομο ανέκδοτο που δεν ειπώθηκε με κακία, αν και ρατσιστικό, αλλά εκφράστηκε με περιπαικτική, ωστόσο ενδεικτική διάθεση: «Η Ελλάδα είναι μία χώρα της Αφρικής η οποία κατοικείται από λευκούς». Παρακολουθώντας το πώς διακινείται το σοβαρότατο ως προς τις εθνικές και διεθνείς διαστάσεις του σκάνδαλο Novartis και το πώς διαχειρίστηκαν η κοινωνία και τα κόμματα το Μακεδονικό, τότε η μικρή παρέα στο Στρασβούργο ενδεχομένως να εξέφραζε κάποια αλήθεια, όσο και αν τo μαύρο χιούμορ της ήταν απαράδεκτα ενοχλητικό.