Vouliwatch in Action για τα οικονομικά των κομμάτων: «Παραβάσεις, ατιμωρησία και έλλειψη διαφάνειας»

Με σχετική επιστολή της στην αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, η πολιτικά ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία (όπως αυτοορίζεται) Vouliwatch ζητά διευκρινίσεις και διαφάνεια ώς προς τα οικονομικά των κομμάτων. Σύμφωνα με την Πρωτοβουλία, η αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, αν και διαπιστώνει γενικά παραβάσεις της σχετικής νομοθεσίας από τα κόμματα, δεν δίνει στοιχεία και αρκείται σε απλές συστάσεις.  

Α. Τι συνέβη σύμφωνα με το Vouliwatch

Σύμφωνα με την συνταγματική αρχή της δημοσιότητας και του ελέγχου για την χρηματοδότηση των κομμάτων (α. 29 παρ. 2 Σ)  έχει συσταθεί και λειτουργεί ως ανεξάρτητο, ειδικό όργανο η αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής.

Στις 29 Ιανουαρίου του 2018, η Επιτροπή δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της με τα αποτελέσματα ελέγχου των οικονομικών των κομμάτων, που δικαιούντο και έλαβαν κρατική χρηματοδότηση για το έτος 2015.

Σκοπός της δημοσιοποίησης της έκθεσης είναι η ενημέρωση των πολιτών σχετικά με ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα διαφάνειας και λογοδοσίας, όπως είναι η συμμόρφωση ή μη των πολιτικών κομμάτων στη νομοθεσία για τη διαχείριση των οικονομικών τους, και δη είτε του δημόσιου χρήματος που λαμβάνουν μέσω των κρατικών επιχορηγήσεων είτε των δωρεών σε χρήμα από τους ιδιώτες υποστηρικτές τους. 

Στην έκθεση αυτή, ενώ η Επιτροπή διαπιστώνει μια σειρά παραβάσεων από τα κόμματα σε σχέση με τον τρόπο διαχείρισης του δημόσιου χρήματος που έλαβαν ως κρατική χρηματοδότηση, αποφασίζει να ΜΗΝ επιβάλει καμία κύρωση. Αντιθέτως, προβαίνει σε απλές συστάσεις για το μέλλον. 

Β. Που είναι το πρόβλημα; 

Πρόκειται για μια τρισέλιδη αναφορά, όχι μια κανονική έκθεση ελέγχου. Η ίδια η Επιτροπή συσκοτίζει, αντί να διαφωτίζει τους πολίτες και τη κοινή γνώμη, σχετικά με τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων, καθώς:

1. Δεν αναφέρει ποια κόμματα ακριβώς προέβησαν σε αυτές τις παραβάσεις, αναλυτικά ένα προς ένα.

2. Δεν αναφέρει τα ακριβή ποσά για τα οποία διαπιστώθηκαν οι παραβάσεις κάθε κόμματος.

3. Δεν αναφέρει ποια ποσά προέρχονται από τις κρατικές επιχορηγήσεις και ποια από άλλες πηγές εσόδων των κομμάτων, όπως οι ιδιωτικές ενισχύσεις.

4. Αιτιολογεί την απόφασή της να μην επιβάλει διοικητικές ή άλλες κυρώσεις, επικαλούμενη την αντικειμενική δυσκολία των κομμάτων να συμμορφωθούν στις διατυπώσεις του νέου νόμου (Ν. 4304/ 2014), καθώς ο νόμος ήταν πρόσφατος και το 2015 ήταν μία χρονιά που περιλάμβανε δύο εκλογικές αναμετρήσεις. 

5. Θεωρεί ότι η μακρόχρονη πρακτική «ανοχής» εκ μέρους της στις παραβάσεις των κομμάτων, κυρίως σε σχέση με τη διαχείριση των κουπονιών τους (θεώρηση και αναγραφή στοιχείων ληπτών), δημιούργησε στα κόμματα την πεποίθηση ότι δεν χρειάζονται να είναι “εντάξει” απέναντι στο νόμο. 

6. Τέλος, μοιράζεται τη συνυπαιτιότητά της με την κυβέρνηση, καθώς καθυστέρησε η έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων σχετικά με την εξειδίκευση του τρόπου συμμόρφωσης, άρα δημιουργήθηκε σύγχυση στα κόμματα.