Η «Νέα Μακεδονία» και 20 τουρκικά νησιά

Ο τρόπος με τον οποίον βλέπει το Μακεδονικό ζήτημα κάποιος ο οποίος ταξιδεύει στο εξωτερικό και έχει διεθνείς εμπειρίες είναι τελείως διαφορετικός από τον τρόπο με τον οποίον το αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος ο οποίος παραμένει στην Ελλάδα και ενημερώνεται μόνο από τον ελληνικό τύπο και από τα ελληνικά ηλεκτρονικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ένας που ταξιδεύει πολύ, ακόμη και αν στη δεκαετία του 1990 πίστευε με πάθος ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να κάνει κανένα συμβιβασμό για το όνομα των Σκοπίων, το πιο πιθανόν είναι ότι πλέον θα έχει αλλάξει γνώμη διότι ή εμπειρία του από το εξωτερικό θα τον έχει πείσει ότι παρά το γεγονός πως οι Σκοπιανοί δεν κατάφεραν να γίνουν μέλη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, έχουν, εντούτοις, επιτύχει τον βασικό σκοπό τους ο οποίος είναι στο άκουσμα του ονόματος «Μακεδονία» όλοι οι ξένοι να σκέπτονται τη χώρα τους και όχι την ελληνική Μακεδονία ή έστω την ευρύτερη γεωγραφική Μακεδονία.

Η πιο οδυνηρή, αλλά και αντιπροσωπευτική, εμπειρία, για παράδειγμα, είναι αυτό που συναντάει κανείς στις διεθνείς εμπορικές εκθέσεις, στις διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις ή στα διεθνή επιστημονικά συνέδρια. Σε όλα αυτά, συνήθως, οι Σκοπιανοί, είτε λόγω αδιαφορίας είτε λόγω συμπαιγνίας των οργανωτών καταφέρνουν και δηλώνονται ως «Μακεδονία». Στη συνέχεια εσύ, εάν σαν Έλληνα σε ενοχλεί αυτό και δεν θέλεις να το δεχθείς, είναι δυνατόν να περάσεις όλο τον χρόνο σου χωρίς να δεις τίποτα από την έκθεση, χωρίς να ακούσεις τίποτα από το συνέδριο και χωρίς γενικά να ασχοληθείς καθόλου με το κυρίως θέμα της διοργάνωσης, προσπαθώντας να πείσεις τους διοργανωτές να διορθώσουν το όνομα από Macedonia σε FYROM. Μόνο που οι διοργανωτές, οι οποίοι φυσικά δέχονται και αντίθετες πιέσεις από τη μεριά των Σκοπιανών, είτε αδιαφορούν για το θέμα, είτε δυσκολεύονται πολύ να παρακολουθήσουν την ελληνική επιχειρηματολογία, είτε είναι εκ των προτέρων ευνοϊκά διακείμενοι απέναντι στους Σκοπιανούς οι οποίοι, υποτίθεται, διεκδικούν το δικαίωμα το εθνικού τους αυτοπροσδιορισμού. Όταν στο τέλος καταφέρεις να διορθωθεί το όνομα, το συνέδριο ή η έκθεση μπορεί να έχουν τελειώσει, εκτός αν είναι αθλητική συνάντηση όπου εκεί μπορεί ήδη να έχεις πάρει την ελληνική ομάδα και να έχετε φύγει από την αρχή χωρίς να συμμετάσχετε σε κανέναν αγώνα. Σε όλες τις περιπτώσεις, όμως, η εικόνα που μένει στους τρίτους είναι ότι η Ελλάδα επιχειρεί να εμποδίσει μία χώρα να δηλώνει την εθνική της ταυτότητα. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε χάσει τη μάχη του ονόματος. Εάν υπάρχει ένα αλυτρωτικό και επεκτατικό εις βάρος της Ελλάδος σχέδιο εκ μέρους των Σκοπιανών (το οποίο υπάρχει αντικειμενικά ως όρος συγκρότησης του κράτους τους, ό,τι και να λένε οι φιλελευθεροδιεθνιστές), το πρώτο στάδιο του σχεδίου τους έχει ήδη επιτύχει: έχουν πείσει τη διεθνή κοινότητα ότι η δική τους χώρα είναι η «Μακεδονία».

Μόνο που είναι πολύ δύσκολο να τα εξηγήσει κανείς όλα αυτά για να τα καταλάβουν και εκείνοι οι συμπατριώτες μας οι οποίοι, σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα από το 1990, επιμένουν στο ότι δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να επιδιώξουμε ή να αποδεχθούμε συμφωνία για ένα σύνθετο όνομα για τα Σκόπια διότι αυτό ισοδυναμεί με εθνική προδοσία. Έχοντας περιορισμένες παραστάσεις, μόνο από το εσωτερικό της Ελλάδας, δεν έχουν αντιληφθεί τίποτα, ούτε για την ιδεολογική ήττα που έχουμε υποστεί σε ένα παιχνίδι που παίζεται σε διεθνές επίπεδο, ούτε και για το γεγονός ότι προκειμένου να ανταπαντήσουμε και να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος πρέπει να αλλάξουμε το πεδίο των ενεργειών μας. Είναι ένα πράγμα ότι η σημερινή κατάσταση μπορεί να κρατάει τα Σκόπια έξω από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ (στην οποία ΕΕ, άλλωστε, θα εισέλθουν μετά από δεκαετίες, εφ’ όσον και αν συνεχίσουν να υπάρχουν ως κράτος – και αν υπάρχει και η ΕΕ). Είναι, όμως, ένα εντελώς άλλο πράγμα το ότι η ίδια συνεχιζόμενη κατάσταση διευκολύνει ακόμη καλύτερα να περνάνε στη διεθνή κοινότητα τη γραμμή ότι η χώρα τους είναι η «Μακεδονία».

Η στρατηγική κίνηση που θα μας επέτρεπε να υπερκεράσουμε ξανά τους Σκοπιανούς και να ακυρώσουμε στην πράξη, διά παντός, τις βλέψεις τους εις βάρος της Μακεδονίας θα έπρεπε να ξεκινούσε από την εκ μέρους μας ενεργητική προβολή μία πρότασης για υιοθέτηση ενός ονόματος το οποίο δεν θα επιτρέπει τη συνέχιση της επεκτατικής τους προπαγάνδας. Από το 2008, απ’ ό,τι φαίνεται, οι διπλωματικές υπηρεσίες είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τον σκοπό αυτόν καλύτερα από κάθε τι άλλο τον εξυπηρετεί το όνομα «Νέα Μακεδονία».(Και αν είναι στα σλαβικά, και μία λέξη, ακόμη καλύτερα). Πλην όμως με έκπληξη διαπιστώνει κανείς ότι αντίστοιχα με τους «αδιαπραγμάτευτους» Μακεδονομάχους οι οποίοι επ’ ουδενί δέχονται έναν συμβιβασμό με σύνθετο όνομα, υπάρχει και κάποια άλλη κατηγορία αδιαπραγμάτευτων Μακεδονομάχων η οποία θεωρεί ότι το όνομα «Νέα Μακεδονία» ευνοεί τον επεκτατισμό των Σκοπίων, ενώ τα «Ανω», «Πέρα» ή «Βόρεια Μακεδονία» δεν τον ευνοούν! Το ισχυρίζονται αυτό με το επιχείρημα ότι το «Νέα Μακεδονία» συνειρμικά οδηγεί στο «παλιά» ή «αρχαία» Μακεδονία, καθώς και στο ότι κάνει αναφορά στην γεωγραφική ολότητα της Μακεδονίας!

Αυτά τα δύο επιχειρήματα είναι εντελώς παράλογα. Κανείς, ποτέ δεν έχει ακούσει στην παγκόσμια ιστορία κάποια «Νέα» χώρα να αξιώνει δικαιώματα επί της παλαιάς αλλά επίσης, στον μέσο νου δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνει αντιληπτό πώς και με ποιον τρόπο το «Νέα Μακεδονία» παραπέμπει στην ολότητα της γεωγραφικής Μακεδονίας και συμπεριλαμβάνει και την ελληνική! Αντίθετα η απλή αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι σχηματίζουν τις ιδέες τους σκεπτόμενοι σε ένα εννοιολογικό πλαίσιο με σημειολογικές αλληλουχίες και λογικούς συνειρμούς. Σε αυτό το νοηματικό πλαίσιο, λοιπόν, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων την διαμάχη μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων για το όνομα της Μακεδονίας που είναι γνωστή σε όλον τον κόσμο, εντάσσονται και τα εξής: πρώτον, το γεγονός ότι η αρχαία Μακεδονία –που μάλιστα θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε και επίσημα έτσι μετά την επίτευξη της συμφωνίας– βρίσκεται εξ ολοκλήρου στον ελληνικό χώρο. Δεύτερον, το γεγονός ότι οι Σκοπιανοί είναι Σλάβοι και ο Μέγας Αλέξανδρος δεν ήταν Σλάβος. Τρίτον, και κυριότερον, το γεγονός ότι ο ίδιος ο πατριάρχης του κράτους των Σκοπίων, ο Κίρο Γκλιγκόροφ, είχε δηλώσει ότι οι Σκοπιανοί δεν έχουν καμία σχέση με τους Αρχαίους Μακεδόνες εφ’ όσον είναι Σλάβοι που ήρθαν στη βαλκανική τον 6ο αιώνα μ.χ. Με βάση όλα αυτά, μετά από μία συμφωνία για «Νέα Μακεδονία» κάποιος τρίτος είναι παντελώς αδύνατον να καταλήξει σε συνειρμούς που θα ευνοούν και θα υποθάλπουν εκείνες τις σκοπιανές βλέψεις που αποτυπώνονται στους χάρτες της φανταστικής χώρας τους που αναρτούν σε σχολεία, δημόσιες αρχές, πρεσβείες και προξενεία και την αποτυπώνουν να φτάνει μέχρι λίγο έξω από την Θήβα. Πολλώ μάλλον όταν η συμφωνία συμπληρωθεί με την επίσημη δέσμευση των Σκοπιανών ότι θα παύσουν τα αλυτρωτικά κηρύγματα και -κυρίως- με μία απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που θα επικυρώνει το γεγονός πως το νέο κράτος ουδέν δικαίωμα έχει σε εξωχώριες επικράτειες συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών. Αυτό θα ήταν η «Νέα Μακεδονία»: ένα όνομα που δεν θα επέτρεπε κανέναν συνειρμό διαμελισμού ή διαίρεσης μίας περιοχής, (και διεκδίκησης ιστορικής και πολιτισμικής κληρονομιάς), συνειρμό που, αντιθέτως, όχι μόνο θα επέτρεπαν αλλά και θα δημιουργούσαν όλα εκείνα τα ονόματα που θα είχαν γεωγραφικό προσδιορισμό. Γι’ αυτό λοιπόν θα ήταν σκόπιμο να προτείναμε μία τέτοια συμφωνία-την οποία, άλλωστε, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι Σκοπιανοί θα μπορούσαν να την αντέξουν και να την αποδεχτούν Αν την απορρίψουν, μάλιστα, το γεγονός ότι εμείς την προτείναμε εν είδει συμβιβασμού θα ήταν μία τεράστια νίκη που θα βοηθούσε να αντιστραφούν τα πράγματα υπέρ των ελληνικών θέσεων.

Βεβαίως, εντελώς πρόσφατα, ως γνήσιοι Έλληνες ανακαλύψαμε ξαφνικά ότι για να είναι αξιόπιστη μία συμφωνία με τους Σκοπιανούς θα πρέπει αυτοί να αλλάξουν το Σύνταγμά τους, πράγμα το οποίο δεν είναι και τόσο εύκολο διότι δεν υπάρχουν οι απαιτούμενοι συσχετισμοί «συμβιβαστικών» και «ασυμβίβαστων» στο εσωτερικό της χώρας τους. Το καθυστερημένο αυτό ξύπνημα από τη μεριά μας οφείλεται, βεβαίως, στο γεγονός ότι δεν είχαμε δώσει ιδιαίτερη σημασία στην αρχική δήλωση των Σκοπιανών πως η οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ των δύο κυβερνήσεων θα έπρεπε να επικυρωθεί από ένα δημοψήφισμα που θα ελάμβανε χώρα μεταξύ των πολιτών τους. Η πραγματική δυσκολία, λοιπόν, δεν βρίσκεται στην αλλαγή του Συντάγματός τους (που λογικά θα ήταν εύκολη εάν στο δημοψήφισμα επικρατούσε το «Ναι»), αλλά στην αποδοχή μίας συμβιβαστικής λύσης από τη μεριά του σλαβικού πληθυσμού της ΠΓΔΜ, τα μέλη του οποίου (παρά το ότι όλοι πλέον έχουν βουλγαρικά διαβατήρια) έχουν ανατραφεί και διαμορφωθεί με τελείως διαφορετικές πεποιθήσεις, πιστεύοντας στον ιδρυτικό μύθο του κρατιδίου τους, μύθο στον οποίο η συμφωνία θα έβαζε τέλος. Κατά πάσα πιθανότητα λοιπόν δεν θα συναινούσαν.

Μία τέτοια εξέλιξη όμως θα ήταν θετική για την Ελλάδα διότι, πλέον, στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης θα ήμασταν εμείς οι οποίοι επιζητούμε έναν έντιμο συμβιβασμό και οι Σκοπιανοί εκείνοι που τον αρνούνται. Ακόμη και αυτό, μεσοπρόθεσμα, θα βοηθούσε να αντιστραφεί η εικόνα του ποια είναι η «Μακεδονία»: φερ’ ειπείν, χωρίς πλέον να χρειάζεται να δώσει περιττές εξηγήσεις και ιστορικές διευκρινίσεις για το τι γλώσσα μιλούσε του Μεγαλέξανδρου η μάνα, ο Έλληνας που θα συμμετέχει στη Διεθνή Έκθεση θα έχει ένα πολύ σημαντικό επιχείρημα να αναγκάσει τους διοργανωτές να αλλάξουν τάχιστα την πινακίδα από Macedonia σε FYROM.

Ο υπερπατριωτισμός όμως εκείνων που είναι έτοιμοι να πάνε να πάρουνε 20 νησιά από τους Τούρκους έτσι για πλάκα και κατηγορούν όσους αναζητούν διέξοδο στο Μακεδονικό ως προδότες, σε συνδυασμό μάλιστα με την πολιτική λειψανδρία της κοινωνίας μας και ειδικά, στη συγκεκριμένη περίπτωση, του λεγόμενου «αστικού χώρου» που ενώ πρωταγωνίστησε για 25 χρόνια στις ιδέες για συμβιβαστικές λύσεις σήμερα έχει πλήρως μουγκαθεί, είναι δύο παράγοντες που αμφότεροι βλάπτουν την πατρίδα διότι την εμποδίζουν να έχει μία έξυπνη, ευέλικτη και αποτελεσματική εθνική διπλωματία. Και στο κάτω-κάτω, όλοι όσοι αρνούνται την ανάγκη διαπραγμάτευσης και συμβιβασμών θα έπρεπε να μας εξηγήσουν γιατί αν είναι τόσο μεγάλη προδοσία το «Νέα Μακεδονία», οι πρώτοι που θα το απορρίψουν θα είναι οι ίδιοι οι Σκοπιανοί. Αν βάλουν λίγο το μυαλό τους να δουλέψει περισσότερο, μάλιστα, μπορούν να δουν πόσο πολύ διαφέρει το «Νέα Μακεδονία» από το «σχέδιο Ανάν», με μία απλή σύγκριση: στην πρώτη περίπτωση οι Σκοπιανοί κατά πάσα πιθανότητα θα απορρίψουν την πρόταση, ενώ στη δεύτερη περίπτωση οι Τουρκοκύπριοι την υπερψήφισαν μαζικά.