Public Issue: Προβάδισμα 15,5 μονάδων για τη Νέα Δημοκρατία στην εκλογική επιρροή

Μπροστά με 15,5 ποσοστιαίες μονάδες βρίσκεται η ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με το Πολιτικό Βαρόμετρο της Public Issue για τον Ιανουάριο του 2018, το οποίο δίνει μόνο πέντε κόμματα να μπαίνουν στη Βουλή.

Ειδικότερα, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης συγκεντρώνει 37%, ο ΣΥΡΙΖΑ 21,5%, το Κίνημα Αλλαγής 13%, η Χρυσή Αυγή 8% και το ΚΚΕ 7,5%. Ακολουθούν η Ένωση Κεντρώων με 2,5%, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες με 2% και το Ποτάμι με 1%. Στο 7,5% βρίσκονται τα υπόλοιπα κόμματα. 

Σύμφωνα με την έρευνα, η διαφορά μεταξύ ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ στην εκτίμηση της εκλογικής επιρροής μειώνεται πλην όμως παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Παράλληλα, παρατηρείται ανάκαμψη του χώρου της Κεντροαριστεράς, με το Κίνημα Αλλαγής να εδραιώνεται στην τρίτη θέση, κινούμενο στα επίπεδα που είχε το ΠΑΣΟΚ του 2012. 

Σε σενάριο πεντακομματικής Βουλής με την ισχύουσα εκλογική επιρροή, οι έδρες διαμορφώνονται ως εξής:

• ΝΔ: 148-165
• ΣΥΡΙΖΑ: 53-70
• Κίνημα Αλλαγής: 30-44
• Χρυσή Αυγή: 19-28
• ΚΚΕ: 17-26

Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τα στοιχεία που συγκέντρωσε η εταιρεία μετρήσεων προέρχονται από έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε πριν από την πολιτική ένταση και το συλλαλητήριο για το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων.

«Πρόκειται, χωρίς αμφιβολία, για μείζον πολιτικό γεγονός. Υπό αυτήν την έννοια, συνιστά ένα εξαιρετικά κρίσιμο αστάθμητο παράγοντα, οι συνέπειες του οποίου ενδέχεται να ασκήσουν σημαντική επίδραση στο κομματικό σύστημα και στον εκλογικό ανταγωνισμό, τροποποιώντας ίσως τους δεδομένους σήμερα συσχετισμούς δυνάμεων» υπογραμμίζει η εταιρεία.

Βασικά συμπεράσματα

Με βάση τα ευρήματα της έρευνας, μπορούν να εξαχθούν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

• Κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2017, η εκλογική επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει άνοδο κατά 2,5 εκατοστιαίες μονάδες, από 19% τον περασμένο Οκτώβριο σε 21,5% σήμερα. Η παρατηρούμενη μεταβολή του γενικού πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού κλίματος, σε συνδυασμό με τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος εξηγούν, ως έναν βαθμό, αυτήν την άνοδο. Ενδεικτικά, στην έρευνα της Public Issue, προκύπτει ότι το 20% των νοικοκυριών (ένα στα πέντε), δηλαδή ένα σημαντικό τμήμα του εκλογικού σώματος, δηλώνει ότι έχει λάβει το λεγόμενο «κοινωνικό μέρισμα».
• Αντιθέτως, η εκλογική επιρροή της ΝΔ, στο  ίδιο χρονικό διάστημα, καταγράφει σημαντική κάμψη, κατά τέσσερις μονάδες, με αποτέλεσμα για πρώτη φορά μετά το καλοκαίρι του 2016 να βρεθεί -εκ νέου- κάτω από το όριο του 40%, στο 37%.
• Η διαφορά α/β κόμματος (η λεγόμενη «ψαλίδα») παραμένει σε διψήφια επίπεδα και υπολογίζεται σε 15,5%. Θα πρέπει να επισημανθεί, ότι μεγαλύτερη διαφορά από αυτήν έχει καταγραφεί ιστορικά, μόνο στις δύο πρώτες εκλογικές αναμετρήσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου (1974, 1977). Ταυτόχρονα, ως αποτέλεσμα της αντίστροφης τάσης στην επιρροή των δύο κομμάτων, η μείωση που παρατηρείται στο προβάδισμα της ΝΔ, το τελευταίο εξάμηνο του 2017 είναι εντυπωσιακή: από 24% τον Οκτώβριο του 2016 και 22% τον Οκτώβριο του 2017, έχει περιοριστεί σήμερα σε 15,5% (μείωση κατά 8,5 μονάδες σε 18 μήνες).
• Ο εκλογικός συσχετισμός δυνάμεων, που προκύπτει με βάση την εκτίμηση της Public Issue, παραπέμπει σε ένα «αντεστραμμένο» αποτέλεσμα του Σεπτεμβρίου 2015, με μια όμως ουσιώδη διαφορά: την ανάκαμψη του χώρου της Κεντροαριστεράς και την επιστροφή του, στα επίπεδα επιρροής του ΠΑΣΟΚ το 2012.

Τι θα συμβεί στις επόμενες βουλευτικές εκλογές

Από την εκτίμηση της εκλογικής επιρροής των κομμάτων προκύπτουν ορισμένα ασφαλή συμπεράσματα («βεβαιότητες»), σε περίπτωση που υπάρξει, σε σύντομο χρονικό διάστημα, πρόωρη εκλογική αναμέτρηση:

α) Η ΝΔ αναμένεται να είναι το πρώτο κόμμα, καθώς το εκτιμώμενο άνω όριο της εκλογικής επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ (24,5%) υπολείπεται κατά 9,5%, από το εκτιμώμενο κάτω όριο της εκλογικής επιρροής της ΝΔ (34%).

β) Η επόμενη Βουλή θα έχει λιγότερα κόμματα από την τρέχουσα. Με βάση την εκτίμηση, την είσοδό τους στη Βουλή εξασφαλίζουν, κατά πάσα πιθανότητα, μόνο πέντε κόμματα: η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ, το Κίνημα Αλλαγής, η Χρυσή Αυγή και το ΚΚΕ. Σημαντικές πιθανότητες διατηρούν ακόμα δύο κόμματα: η Ένωση Κεντρώων και οι ΑΝΕΛ. Αντίθετα, ούτε το Ποτάμι ούτε κάποιο άλλο από τα εκτός Βουλής κόμματα (ΛΑΕ, Πλεύση Ελευθερίας κ.λπ.) φαίνεται σήμερα να εξασφαλίζουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Επομένως, ο αναμενόμενος αριθμός κομμάτων της επόμενης Βουλής προβλέπεται να είναι σαφώς μικρότερος από εκείνον της τρέχουσας.

γ) Το κομματικό σύστημα σταθεροποιείται εκ νέου. Η υπογραφή του Μνημονίου το 2010 αποτέλεσε τον καταλύτη της ανασύνθεσης του δικομματικού συστήματος. Μετά τις «διπλές» εκλογές του 2015, φαίνεται ότι οδηγούμαστε σε μια νέα ισορροπία. Ο νέος συρρικνωμένος δικομματισμός (ΝΔ/ΣΥΡΙΖΑ) δείχνει να παγιώνεται, σε επίπεδα που περιορίζονται τον τελευταίο χρόνο σε ποσοστά  της τάξης του 61%-62%.

Η ΝΔ, ενώ ανέκαμψε σημαντικά, ύστερα από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, προσεγγίζοντας εκ νέου τα επίπεδα επιρροής του 2007 (43% το καλοκαίρι του 2017), δεν κατόρθωσε να συγκρατηθεί σε αυτά τα επίπεδα, ευρισκόμενη τον φετινό Ιανουάριο ξανά στα επίπεδα των αρχών του 2016 (37%).

Από την άλλη μεριά, ο ΣΥΡΙΖΑ, έπειτα από τη ραγδαία φθορά του, μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2016, σταθεροποιήθηκε στο 18μηνο 7/2016-12/2017 σε επίπεδα της τάξης του 18%-20%, για να «σπάσει» αυτό το φράγμα στη μέτρηση του πρώτου μήνα του τρέχοντος έτους, ανακάμπτοντας στο  21,5%.

Παράλληλα, αρκετά από τα κόμματα που δημιουργήθηκαν ή αναδείχθηκαν κατά τη μνημονιακή περίοδο (ΔΗΜΑΡ, ΑΝΕΛ, Ποτάμι) ήδη απορροφήθηκαν ή φθίνουν διαρκώς, ενώ η επιρροή της ΧΑ εμφανίζει προς το παρόν στασιμότητα.

δ) Τρίτο κόμμα το Κίνημα Αλλαγής. Από την εκτίμηση της εκλογικής επιρροής, προκύπτει σήμερα καθαρά ότι το νέο κομματικό μόρφωμα που προέκυψε ως προϊόν ανασύνθεσης και μετεξέλιξης στο χώρο της Κεντροαριστεράς εμφανίζεται ως ο επικρατέστερος μνηστήρας για την τρίτη θέση στον εκλογικό ανταγωνισμό. Ταυτόχρονα, η εκλογή της Φώφης Γεννηματά στην αρχηγία του κόμματος έχει ενισχύσει σημαντικά την αρχηγική της εικόνα (+5%), καταγράφοντας το χαμηλότερο αρνητικό ισοζύγιο δημοτικότητας την τελευταία 2ετία.  

ε) Η αποχή θα κυμανθεί στα επίπεδα του Ιανουαρίου 2015. Ο μέσος όρος της πρόθεσης αποχής και της αντικομματικής ψήφου (λευκό/άκυρο), κατά τη διάρκεια του τρέχοντος εκλογικού κύκλου είναι 21%, πολύ κοντά στα επίπεδα του εκλογικού κύκλου 2012-2015 (18%). Αξίζει να τονισθεί, η σημαντική υποχώρηση της πρόθεσης αποχής στην τρέχουσα έρευνα (8,5%,  από 15% τον προηγούμενο Οκτώβριο). Ταυτόχρονα, τα επίπεδα των αναποφάσιστων (11,5%) ταυτίζονται με τα αντίστοιχα του εκλογικού κύκλου 2012-2015. Συνεπώς, με βάση τα έως σήμερα δημοσκοπικά δεδομένα, το ύψος της αποχής δεν αναμένεται να υπερβεί τα επίπεδα του Ιανουαρίου του 2015 (24,9%).

Ερωτηματικά

Από την άλλη μεριά, η εκτίμηση της εκλογικής επιρροής των κομμάτων αφήνει αναπάντητα και κάποια βασικά «ερωτηματικά», που δημιουργούν αβεβαιότητες αναφορικά με τις επόμενες βουλευτικές εκλογές.

Ειδικότερα:

• Θα εξασφαλίσει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία η ΝΔ; Σήμερα βρίσκεται αρκετά κοντά -αλλά αυτό το ενδεχόμενο έχει απομακρυνθεί και έχει καταστεί περισσότερο επισφαλές, σε σύγκριση με το προηγούμενο 3μηνο.
• Πόσα κόμματα θα μπουν στη Βουλή; Η εκτίμηση εκλογικής επιρροής της Ένωσης Κεντρώων απέχει μόλις 0,5%, ενώ των ΑΝΕΛ απέχει 1% από το όριο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης (3%). Με δεδομένο το περιθώριο σφάλματος, είναι αδύνατος ο προσδιορισμός του ακριβούς αριθμού των κομμάτων που τελικά θα υπερβούν το κατώφλι του 3% και επομένως θα εξασφαλίζουν την είσοδό τους στην επόμενη Βουλή.