«Μακεδονικό»: Οι κρυφές επιδιώξεις και τα παρασκήνια

Η πρόθεση του Μαξίμου ήταν εύκολα ερμηνεύσιμη για να καμουφλαριστεί πίσω από ένα σκεπτικό «μακρόπνοου στρατηγικού σχεδιασμού». Η υπόθεση «Μακεδονικό» είχε τεθεί στο τραπέζι πολύ πριν ξεσπάσει η επικοινωνιακή θύελλα που συνεχίζεται και θα συνεχιστεί. Οι ΗΠΑ, το Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο, καθώς και οι Βρυξέλλες, εδώ και καιρό είχαν θέσει στην ατζέντα των επαφών τους με την Αθήνα το ζήτημα των Δυτικών Βαλκανίων. Η τελική δρομολόγηση του ζητήματος επισημοποιήθηκε με τη δημοσιοποίηση της έκθεσης του Atlantic Council τον Νοέμβριο που μας πέρασε με το κείμενο-πόρισμα που ξεκαθαρίζει με σαφήνεια τις προθέσεις της Συμμαχίας στην περιοχή αυτή.

Προηγουμένως, και από την περασμένη άνοιξη, οι Αμερικανοί εξηγούσαν με κάθε ευκαιρία πως τα Δυτικά Βαλκάνια αναβαθμίστηκαν σε προτεραιότητα για την Ουάσινγκτον καθώς ο εναγκαλισμός της Σερβίας και δευτερευόντως των Σκοπίων από τον ρωσικό παράγοντα καθιστούσε επιτακτική την άμεση εμπλοκή της Δυτικής Συμμαχίας στο ζήτημα. Οι τελευταίες εκλογές στη Σερβία ανέδειξαν μία ηγετική ομάδα η οποία προχώρησε έκτοτε σε περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων του Βελιγραδίου με τη Μόσχα, ιδιαίτερα όσον αφορά τον στρατιωτικό και τον ενεργειακό τομέα, με ένα νέο στοιχείο που κρίθηκε πολύ σημαντικό: την άμεση απειλή εγκατάστασης ρωσικής βάσης επιμελητείας (έτσι αποκαλείται) για τη συντήρηση των ρωσικών οπλικών συστημάτων που έχουν πωληθεί ή παραχωρηθεί στις σερβικές ένοπλες δυνάμεις (αεροσκάφη, ελικόπτερα και αμυντικά οπλικά συστήματα). Το ζήτημα έλαβε τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος. Η Αθήνα ήταν απολύτως ενήμερη.

Κατά την τελευταία επίσκεψη των Τσίπρα - Καμμένου στις ΗΠΑ η αμερικανική πλευρά ξεκαθάρισε πλήρως το τοπίο ως προς τις προθέσεις της. Η ΠΓΔΜ θα πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ αμέσως μετά το Μαυροβούνιο, η Αλβανία θα πρέπει να ενσωματώσει πλήρως την ένταξή της στη Συμμαχία και οι δύο χώρες θα πρέπει να δρομολογήσουν τη σταδιακή ένταξή τους στην Ε.Ε. με τη Σερβία να ακολουθεί, το Κοσσοβάρικο ζήτημα θα πρέπει να τροχιοδρομηθεί σε συνθήκες ενσωμάτωσής του στις παραπάνω διαδικασίες.

Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένους διπλωματικούς κύκλους, ο αμερικανικός παράγων ο οποίος για δικούς του λόγους (συχνά δύσκολο να ερμηνευτούν) διατηρεί καλές σχέσεις με τον Πάνο Καμμένο τού διαμήνυσε πως στην περίπτωση του «Μακεδονικού» και στη βάση της επίλυσης της εκκρεμότητας με την ονομασία της ΠΓΔΜ θα μπορούσε, χωρίς συνέπειες, να απέχει της όποιας κρίσιμης ψηφοφορίας στη Βουλή. Για να μην εκτεθεί. Οι αμερικανοί διπλωμάτες θεωρούσαν –και ενδεχομένως να θεωρούν– σίγουρο πως άλλες πολιτικές δυνάμεις –η Νέα Δημοκρατία και το Κίνημα Αλλαγής– θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την ψήφιση της ευαίσθητης  λύσης για το ονοματολογικό. Η επανάληψη είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως. Η Αθήνα λοιπόν ήταν πλήρως ενημερωμένη, η Νέα Δημοκρατία επίσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επίσης, και σε ανώτερο διπλωματικό επίπεδο μάλιστα (όσον αφορά τους Αμερικανούς), για να ξεκαθαρίζουν τα πράγματα.

Οι σχεδιασμοί του Μαξίμου και οι εκλογικές λογικές

Η αιφνιδιαστική δρομολόγηση του «Μακεδονικού» ως μείζονος πολιτικού ζητήματος και μάλιστα άμεσης προτεραιότητας τίθεται τη στιγμή κατά την οποία η Κομισιόν ετοιμάζεται να ανακοινώσει την ημερομηνία διενέργειας των ευρωπαϊκών εκλογών. Η ημερομηνία αυτή είναι 26 Μαΐου του 2019. Είναι μία αδυσώπητα καταλυτική ημερομηνία. Ή τότε θα διεξαχθούν ταυτόχρονα οι εθνικές εκλογές ή θα προηγηθούν. Παράλληλα τρέχουν και άλλες κρίσιμες ημερομηνίες. Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο του 2018 αλλά και οι ενδοκοινοτικές διεργασίες στις οποίες θα τεθεί - επισημοποιηθεί ο σχεδιασμός ενσωμάτωσης των ΠΓΔΜ, Αλβανίας και Σερβίας με χρονικό ορίζοντα την επόμενη δεκαετία. Έστω και αν έχει λυθεί το ονοματολογικό, το ελληνικό κοινοβούλιο θα κληθεί εκ νέου να ψηφίσει την ένταξη της FYROM στο ΝΑΤΟ αφού απαιτείται απόφαση των κοινοβουλίων των χωρών-μελών της Συμμαχίας.

Το Μαξίμου, ωστόσο, με πρόφαση τις «ημερομηνίες» που τρέχουν και τις προτεραιότητες στη διεθνή σκηνή ενέταξε τη διαχείριση του ονοματολογικού σε μία ευρύτερη στρατηγική. Δεδομένου μάλιστα ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί κατ’ εξοχήν «θέμα της Δεξιάς» από την εποχή του Ίωνος Δραγούμη, του Λαϊκού Κόμματος του Τσαλδάρη, της μεταξικής περιόδου, της περιόδου του Εμφυλίου, του Παπάγου, της καραμανλικής ΕΡΕ, του αβερωφικού ρεύματος, της σαμαρικής Δεξιάς και της λαϊκής Δεξιάς του Κώστα Καραμανλή. Το Μαξίμου λοιπόν σκέφτηκε πως το «Μακεδονικό» θα διεμβόλιζε τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θα συσπείρωνε το καραμανλικό μπλοκ, θα ευνοούσε τον «χαμένο από χέρι» Πάνο Καμμένο, θα ξεκαθάριζε και τα τελευταία εθνικιστικά στοιχεία από την αναδυόμενη Κεντροαριστερά αλλά και θα «έσερνε» τον Γιώργο Παπανδρέου προς τις θέσεις του Νίκου Κοτζιά, που είναι και οι δικές του θέσεις. Ξεκάθαρα πράγματα. Με λίγα λόγια, η ηγετική ομάδα του Μαξίμου είχε –και προφανώς έχει– ως προτεραιότητα να ανακατέψει την τράπουλα σε μία οιονεί προεκλογική περίοδο μακράς διάρκειας που θα θυμίζει περισσότερο Μαραθώνιο παρά δρόμους μεσαίων αποστάσεων.

Οι πρώτες διαρροές από το ΥΠΕΞ και το Μαξίμου πέτυχαν τον σκοπό τους. Οι καραμανλικοί συμπεριφέρθηκαν ως σκατζόχοιροι σηκώνοντας τα αταβιστικά αγκάθια τους, οι εκτός Νέας Δημοκρατίας υπερδεξιοί συσπειρώθηκαν γύρω από τον «Πυρήνα Αναλυτών - Πανεπιστημιακών» με μακρά θητεία στη συντηρητική παράταξη, οι οποίοι ωστόσο χαίρουν της «προτροπής» του Νίκου Κοτζιά και κατοικοεδρεύουν στη διπλωματική αυλή του. (Χρειάζονται πάντα αυτές οι ομάδες προκειμένου να τηρηθούν τα προσχήματα και να διαφυλαχθούν τα διπλωματικά οπίσθια). Την ίδια ώρα στο Μαξίμου έβλεπαν με πολύ καλό μάτι τις κινήσεις του Φαήλου Κρανιδιώτη επί παραδείγματι, του Τζιτζικώστα, ορισμένων επιχειρηματιών του Βορρά τους οποίους προέτρεψε το «Ξανθό Γένος» να κινητοποιηθούν, τους γνωστούς μητροπολίτες, τις ομογενειακές οργανώσεις στις ΗΠΑ και τη Βόρειο Ελλάδα, του Ποντίους κ.λπ. Όλοι αυτοί «κόβουν» ψήφους από τον Μητσοτάκη. Ήρθε και ο Λαβρώφ με δηλώσεις του να εξηγήσει στους Έλληνες της Μακεδονίας πως δεν θα πρέπει να δεχθούν τον όρο αυτό. Ο κ. Λαβρώφ ξέρει καλύτερα από τον καθένα πως το «Μακεδονικό Ζήτημα» στήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στη Μόσχα ως δημιούργημα άσκησης πίεσης στα Βαλκάνια, με μοχλό την οργάνωση των Βιρχοβιστών, που κατέληξε στην επανάσταση του Ίλιντεν και δι’ αυτής στην επίσημη έναρξη της μακράς και αδυσώπητα ανιστόρητης για όλους τους εμπλεκομένους, ιστορικής εκκρεμότητας.

Όπως όλοι οι σχεδιασμοί, και αυτός ήταν καταδικασμένος να ακολουθήσει τη γνωστή ρήση «Της νύκτας τα καμώματα τα βλέπει η ημέρα και γελάει». Όταν ένα ζήτημα διεθνούς πολιτικής εντάσσεται σε ιθαγενείς εκλογικούς σχεδιασμούς, αναπόφευκτα θα παρατηρηθούν κωμικοτραγικές παράπλευρες απώλειες. Το ζήτημα του ονόματος συνδέθηκε εκ νέου με τα γνωστά αταβιστικά - εθνικά ανακλαστικά, ο Κυριάκος όντως στριμώχτηκε (φαίνεται ήδη και θα φανεί στις δημοσκοπήσεις), ο Μάκης Βορίδης, οιονεί διάδοχος, αναθάρρησε με αμερικανική άδεια, ο Νίκος Κοτζιάς επέλεξε τη δική του προσωπική στρατηγική επιβίωσης, οι καραμανλικοί υπέστησαν πολιτικό λουμπάγκο και ο Πάνος Καμμένος σκέφτηκε πως μπορεί και να ξαναμπεί στη Βουλή αν ομιλεί περί δημοψηφίσματος. Για άλλη μία φορά οι «Σύμμαχοι» και οι εταίροι θα σκέπτονται με ποιον έχουν μπλέξει. Για άλλη μία φορά, αν ο Αλέξης Τσίπρας αντιληφθεί πως το «Μακεδονικό» θα στοιχίσει περισσότερα από όσα του διασφαλίζει, θα προχωρήσει σε άλλη μία θεαματική κυβίστηση. Τότε βεβαίως θα πρέπει να εξηγήσει στους δυτικούς συνομιλητές τους λόγους που του επέβαλαν να αλλάξει στάση. Ο Κώστας Καραμανλής πλήρωσε το Βουκουρέστι και μάλιστα ακριβά. Αυτά έχει ο λαϊκισμός. Ποιο είναι το πρόβλημα; Η επίλυση των εκκρεμοτήτων, βεβαίως. Αλλά αυτή η προτεραιότητα δεν αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς των κρουσμάτων της εθνικής πολιτικής ασθένειας. Του Εθνικο - Λαϊκισμού. Αυτοί οι «ασθενείς» πιστεύουν πως η ιστορία μπορεί να περιμένει. Τους περιμένει στη γωνία!