Πολιτικη & Οικονομια

The Post: Να σκεφτόμαστε και να ακούμε

Το ουσιαστικό νόημα της ελευθερίας του λόγου

Ανδρέας Βασιλιάς
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αυτές τις μέρες περνάει στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία «The Post: Απαγορευμένα μυστικά». Το φιλμ είναι εξαιρετικό από πολλές απόψεις και ο σκηνοθέτης, Σπίλμπεργκ, καταφέρνει, τουλάχιστον σε ό,τι με αφορούσε τα κατάφερε, να εμπλέξει συναισθηματικά τον θεατή, αναδεικνύοντας από μέσα του, ξεχασμένα παραπλήσια βιώματα.

Η ιστορία της, αφού πρόκειται για πραγματική ιστορία, αφορά βασικά στην επιθυμία κάποιων, πολύ σημαντικών δημοσιογράφων της εποχής των 70s να μην είναι αφασικοί! Να είναι ενεργοί πολίτες ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, όπου ο ρόλος του δημοσιογράφου είναι η στήριξη του μέσω της υπεράσπισης της ελευθερίας του λόγου. Επιθυμία που υποστηρίχτηκε από την εκδότρια της εφημερίδας, με τη ρηξικέλευθη απόφαση της να δημοσιοποιηθεί μια η απόρρητη έρευνα, σχετικά με τον πόλεμο του Βιετνάμ, η οποία ξεκινούσε από την εποχή του Τρούμαν και εντεύθεν συμπεριλαμβανομένου του Κένεντι, μέχρι τον Νίξον. Η υπόθεση και όπως προέκυπτε από τα στοιχεία της μελέτης στην οποία απ’ ότι φαίνεται είχε ενεργό ρόλο ο δημοκρατικός γερουσιαστής, και επί προεδρίας Κένεντι, υπουργός άμυνας, ΜακΝαμάρα, αφορούσε στο γεγονός ότι ο πόλεμος του Βιετνάμ ήταν ένα τραγικό φιάσκο και θα έπρεπε να είχε προ πολλού τερματιστεί, αφού στοίχιζε χιλιάδες χαμένες ζωές νέων ανθρώπων που είχαν επιστρατευθεί. Όλα αυτά γινόντουσαν την εποχή της δεύτερης θητείας του Νίξον, όπου κυβερνούσε ότι πιο αντιδραστικό  υπήρχε και όπου οι νεκροί στρατιώτες του Βιετνάμ πλήθαιναν μαζί με τα προεδρικά σκάνδαλα. Μάλιστα λίγο καιρό μετά κάποιοι από την ομάδα των ίδιων δημοσιογράφων έφεραν στο φως το σκάνδαλο του Γουότεργκεϊτ.  

Παρόλα αυτά δεν θα ήθελα να σταθώ στη συγκεκριμένη εποχή και στη συγκεκριμένη ιστορία, σαφέστατα ιδιαιτέρως σημαντική. Θα ήθελα μόνο να επισημάνω δυο-τρία άλλα στοιχεία που συνήθως προκύπτουν από τέτοιου είδους ιστορίες και αναδεικνύουν το μεγαλείο κάποιων ανθρώπων, αλλά και την ευθύνη που έχει ο κάθε δημοκράτης απέναντι στον εαυτό του, στο θεσμό της δημοκρατίας και στους άλλους. Να υπερασπίζεται την ελευθερία του λόγου, ακόμα και όταν χρειάζεται να πάει κόντρα στο νομικό πλαίσιο όταν αυτό είναι καταφανώς αντιδημοκρατικό και κυρίως εξυπηρετεί σκοτεινά κέντρα εξουσίας. Η Αντιγόνη του Σοφοκλή αποτελεί τον οδηγό.

Η ελευθερία του λόγου στα ΜΜΕ την οποία εδώ και κάμποσο καιρό, συντεταγμένα, η συγκεκριμένη κυβέρνηση, επιχειρεί να καταστείλει, αποτελεί την αρχή και το άπαν κάθε υποκειμένου που διατείνεται ότι ζει, εργάζεται, δημιουργεί, κλπ, κλπ. Η προστασία της δεν είναι φυσικά προνόμιο μόνο των δημοσιογράφων. Η ελευθερία του λόγου είναι το υποκείμενο αυτοπροσώπως και δηλωτική του ότι δεν είναι κάποιος άλλος. Η κατάκτηση του λόγου είναι το παιδί που αποκτά υπόσταση. Είναι το ίδιο το υποκείμενο μέσα σ’ ένα ευνομούμενο κράτος, που έχει άποψη και την υποστηρίζει έως το τέλος. Είναι το υποκείμενο που θεσμίζει!

Ακριβώς γι’ αυτό χρειάζεται να λέμε την άποψη μας. Να μιλάμε, να γράφουμε, όπως φυσικά και να ακούμε. Να μαθαίνουμε να ακούμε τον άλλον. Να σκεφτόμαστε αυτά που μας λέει. Να σκεφτόμαστε και να ακούμε! Η κυρία Γκράχαμ έμαθε να ακούει και… μίλησε… και απέκτησε υπόσταση! Δείτε την ταινία!