Το πρόσφατο –διεθνώς χειραγωγούμενο ή μη− ράλι των ελληνικών ομολόγων, που οδήγησε την απόδοσή τους σε εντυπωσιακά χαμηλά επίπεδα, ήταν αρκετό για να δώσει βάση στο επικοινωνιακό αφήγημα του κου Τσίπρα για «καθαρή έξοδο» το '18. Τυχαίο; Ίσως. Ένα αφήγημα όμως που έσπευσαν –για ουσιαστικούς λόγους– να ακυρώσουν τόσο ο Μ. Τράγκι, όσο και ο Διοικητής της ΤτΕ κος Στουρνάρας με αναφορές σε πρόγραμμα «προληπτικής» στήριξης. Ένα αφήγημα που προσπαθεί να συντηρηθεί εκ νέου με την αναμενόμενη αναβάθμιση από την S&P στις 19 Ιανουαρίου.
Τι βλέπουν όμως οι θεσμικοί αυτοί παράγοντες που δεν είναι δυνατόν –ή δεν επιθυμεί− να αντιληφθεί ο Πρωθυπουργός; Ποιοι οι λόγοι που μία συνάντηση του Πρωθυπουργού με «τραπεζίτες» στου Μαξίμου μετατράπηκε σε εφαλτήριο ανάδειξης μίας εξωθεσμικής ως προς τη μεθόδευση, κοινωνικά ορθής όμως πολιτικής παραινέσεων ως προς τον χειρισμό των «κόκκινων δανείων»; Γιατί αυτή η συνάντηση έγινε μετά από χρόνια και μόνον μετά την ολοκλήρωση εισόδου σε ευτελή αποτίμηση ξένων θεσμικών επενδυτών στη μετοχική βάση των τραπεζών; Υπάρχει σύνδεση αυτών των αυτών γεγονότων; Υπάρχει ουσιαστική διεθνής ανταπόκριση ή διαμορφώνεται κλίμα μέσα από χειραγωγούμενες διαδικασίες που εμπλέκουν κεφαλαιαγορές και χρηματιστήριο;
Η τελευταία έκθεση της ΤτΕ καθιστά σαφές πως για τεχνικούς και όχι μόνον λόγους, μία καθαρή έξοδος απλούστατα δεν πρόκειται να υπάρξει, καθώς οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν για της Ευρωζώνη είναι αυξημένοι σε ενδεχόμενη νέα αποτυχία της χώρας. Κατ' επέκταση, οι λόγοι για τους οποίους θα οδηγηθούμε σε «προληπτική» γραμμή έχουν τη βάση τους λιγότερο στα εγχώρια δρώμενα και περισσότερο στην επικρατούσα ανισορροπία των ευρωπαϊκών πραγμάτων. Δεδομένα που σήμερα χαρακτηρίζουν μία Ευρώπη οδηγούμενη σε τέλμα.
Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γερμανία ανέδειξε πολιτικές παραμέτρους, η ανάγνωση των οποίων θα αργήσει να εμφανίσει τη νέα πιθανή στόχευση της πολιτικής για την Ευρωζώνη εξαιτίας της μέχρι στιγμής άρνησης της Καγκελαρίας να συζητήσει προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης σε πρώτη φάση ήταν μία πρόφαση που τόσο οι αγορές, όσο και το πολιτικό προσωπικό αποτίμησαν ως γεγονός ουδέτερης επίπτωσης. Η ακύρωση επί της ουσίας του νέου οδικού χάρτη για την Ευρώπη του Μακρόν από σημαντική μερίδα γερμανών πολιτικών σε συνδυασμό με την αυξανόμενη επιρροή της ακροδεξιάς στην Ευρώπη −ειδικά μετά τη συμμετοχή στην Αυστρία ακροδεξιών πρώτη φορά σε Ευρωπαϊκή κυβέρνηση− είναι δυνατόν να δώσει επικίνδυνη πορεία στην ανάδειξη ενιαίας πολιτικής ισορροπιών. Ειδικά μετά την ολοκλήρωση του Brexit.
Καθώς η πολιτική επηρεάζεται ουσιαστικά από τις διεθνείς ισορροπίες των κεφαλαιαγορών, η αλλαγή ηγεσίας στη FED και η συνεπακόλουθη μετατόπιση της διεθνούς πλέον νομισματικής πολιτικής, είναι δυνατόν να σηματοδοτήσει μία σταδιακή μετάλλαξη των αγορών. Εξελίξεις που θα οδηγήσουν σε αναδιανομή και τη ροή των επενδυτικών κεφαλαίων. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η χρονική στιγμή της ανάδειξης θέσεων για την ίδρυση Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου ως αντίβαρο στις πολιτικές της FED αλλά και της «κρυπτοδυναμικής» της Κίνας. Η διασύνδεση των παραπάνω δεδομένων διαμορφώνει την ανάγκη η Ευρωζώνη να αρχίσει να λειτουργεί με ενιαίους κανόνες ανάδειξης αξιοπιστίας και οικονομικής σταθερότητας των μελών της.
Τον Αύγουστο του '18 η Ελλάδα δεν θα έχει πετύχει βασικούς μνημονιακούς στόχους. Δεν προβλέπεται να πετύχει αξιολογήσεις των ομολόγων της ως αξιόχρεων. Δεν αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η κεφαλαιακή σταθεροποίηση των τραπεζών της εξαιτίας κυρίως της αναποτελεσματικής διαχείρισης των «κόκκινων δανείων». Δεν θα έχει τη δυνατότητα να αντλεί κεφάλαια από τις αγορές με την αφαίρεση της «προστασίας» των μνημονικών κεφαλαίων. Με δεδομένες δε τις συνεχείς ανισορροπίες στο διεθνές πολιτικοοικονομικό στερέωμα όχι μόνον είναι απίθανο να «επιτραπεί» στην Κυβέρνηση μία καθαρή έξοδος, αλλά τυχόν άρνηση χρήσης «προληπτικής» γραμμής θα καθιστούσε την πορεία την οικονομίας ως πορεία εν μέσω της ερήμου.
18°
