Το πρώτο πολύ ανησυχητικό δείγμα ήρθε από μια ασφαλιστική εταιρεία που παρίστανε τη μεγάλη και ευρωπαϊκή. Ο φίλος είχε ασφαλίσει το μικρού κυβισμού αυτοκίνητό του, μεταξύ άλλων, για κλοπή, πυρκαγιά, θραύση κρυστάλλων και κακόβουλες ενέργειες. Μια ωραία πρωία το βρήκε χαραγμένο γύρω-γύρω με κλειδί - παντού, μόνον ο ουρανός ήταν άθικτος. Ο ορισμός του βανδαλισμού.
Σίγουρος ότι θα αποζημιωθεί, απευθύνθηκε στην εταιρεία του. Προς μεγάλη του έκπληξη πήρε την απάντηση ότι «ο βανδαλισμός με κλειδί εξαιρείται από τις κακόβουλες ενέργειες». Τι πάει να πει «εξαιρείται», απόρησε. Ένας γνωστός του ασφαλιστής του έσκασε το μυστικό. Σε όποιον τομέα έχουν υπέρβαση εξόδων, αρχίζουν τις εξαιρέσεις. Όπως τους βολεύει, έτσι, αυθαίρετα.
Ο ήρωάς μας εξανέστη: «Αν δεν είναι το χάραγμα με κλειδί κακόβουλη ενέργεια, τότε ποια είναι; Η βολή με μπαζούκας; Και γιατί δεν εξαιρείτε και τις μετωπικές, από τα τρακαρίσματα; Σίγουρα θα σας κοστίζουν πολλά». Έγραψε επιστολές, διαμαρτυρήθηκε - και με την απειλή της δημοσιότητας, η εταιρεία υποχώρησε και πλήρωσε τα περίπου 1500 ευρώ της ζημιάς, σε συνεργείο της προτίμησής της, χωρίς φυσικά τη λεγόμενη απαλλαγή των πρώτων 400 ευρώ, αυτή την εκπληκτική εφεύρεση των ασφαλιστικών εταιρειών, ώστε να μην καταφεύγεις αλόγιστα σε αυτές, για το παραμικρό.
Αν όμως ο πελάτης δικαιώθηκε για ένα τέτοιο - ασήμαντο για την εταιρεία - ποσό, δεν φαίνεται να είναι το ίδιο εύκολο για τις μεγάλες αποζημιώσεις. Λίγο καιρό μετά, η ίδια εταιρεία αρνήθηκε να πληρώσει την αποζημίωση για τη μητέρα της Μαρίας, που έμεινε για δυόμισι μήνες στην εντατική μεγάλου ιδιωτικού νοσοκομείου.
Παρά το γεγονός ότι υπήρχε κανονικά συμβόλαιο υγείας και τον πρώτο μήνα της θεραπείας η συνεργασία με τον εκπρόσωπο της ασφαλιστικής ήταν καθημερινή και άψογη, μόλις το ύψος του ποσού άρχισε να ξεφεύγει, παρενέβη κάποιος διευθυντής, που είδε προφανώς τους προϋπολογισμούς του να στριμώχνονται. Έτσι, απεφάνθη ότι «η κατάσταση ήταν προϋπάρχουσα». Με αυτή τη λέξη-κλειδί, τα αιτήματα των ασθενών εξαιρούνται - και πάλι. Αποτέλεσμα, το νοσοκομείο να ζητά το ιλλιγιώδες ποσό των 180 χιλιάδων ευρώ από την κόρη της θανούσης εν τω μεταξύ ασφαλισμένης, που μάλλον θα αναγκαστεί να ξεπουλήσει την περιουσία της μητέρας της, για να αντιμετωπίσει όλη αυτή την απίστευτη ταλαιπωρία και χασούρα.
Εδώ είναι και το δεύτερο κλειδί της εξαπάτησης των πελατών: Η ασφαλιστική εταιρεία δεν χάνει σχεδόν ποτέ, αν αρνηθεί να πληρώσει και προσφύγει στα δικαστήρια. Οι ρυθμοί χελώνας της ελληνικής δικαιοσύνης την ευνοούν. Ακόμα και αν στο τέλος της επιδικαστεί ποσό μεγαλύτερο από το αρχικό, ο χρόνος αποπληρωμής του ισοφαρίζει την όποια επιβάρυνση. Και σε κάθε περίπτωση, καθυστερώντας και επιδιώκοντας συμβιβασμό, θα βρεθεί κερδισμένη - από το να πληρώσει έντιμα και σε εύλογο χρονικό διάστημα τις υποχρεώσεις της.
Τα ίδια ακριβώς αντιμετωπίζει και ο Νίκος, που παλεύει να εισπράξει 17 χιλιάδες ευρώ, μετά από περιπέτεια της υγείας του, από μια άλλη εταιρεία, η οποία μάλιστα πρωτοστατεί στην προσπάθεια να «σπάσουν» τα ισχυρά πολυετή συμβόλαια, της παλιάς καλής εποχής, που προστάτευαν από όλες τις πλευρές τον πελάτη. Αρκετές εταιρείες τώρα προσπαθούν να δίνουν ετήσια συμβόλαια, που συνέχεια αναθεωρούνται, ώστε να χωρούν όσο περισσότερες εξαιρέσεις γίνεται. Και ο Νίκος είχε την έντιμη ατυχία να δηλώσει ότι έπαιρνε τελευταία ένα χάπι κατά της χοληστερίνης. Αν και οι γιατροί γελούσαν για τη συσχέτιση της πάθησής του με αυτή τη θεραπεία, η εταιρεία βρήκε την ευκαιρία να ακυρώσει κάθε απαίτηση του πελάτη της, στέλνοντάς τον στα δικαστήρια, παρά το γεγονός ότι αυτός πλήρωνε επί χρόνια γύρω στα 3500 ευρώ για την οικογενειακή του κάλυψη. Αν το ήξερε, θα είχε απλώς μαζέψει αυτά τα λεφτά - και θα του είχε μείνει και κέρδος…
Βεβαίως, όταν προσφέρονται τα συμβόλαια και οι ασφαλιστές προσπαθούν να πείσουν τον πελάτη, τότε όλα είναι ρόδινα και παραπλανητικά. Και φυσικά τα διαφημιστικά σλόγκαν των εταιρειών συναγωνίζονται το ένα το άλλο σε υπερβολές για το πόσο εμπιστοσύνη πρέπει να τους έχουν οι πελάτες τους, που δίνουν επί χρόνια τις λιγοστές οικονομίες τους, για να εισπράξουν μια μέρα ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα ή μια αποζημίωση για λόγους υγείας. Για να μη μιλήσουμε για την περίφημη και πολυδιαφημισμένη κοινωνική εταιρική ευθύνη, που γίνεται ανέκδοτο στην πράξη.
Το νέο κολπάκι των κλάδων υγείας τα τελευταία χρόνια, προς άγραν πελατών, είναι οι προσφορές δωρεάν συμβολαίων, για τον πρώτο χρόνο ζωής, στα νεογέννητα. Οι πωλήσεις γίνονται μέσα στα ίδια τα μαιευτήρια, με τη συνεργασία τους - και ο ευτυχής γονέας νιώθει ήσυχος ότι έχει εξασφαλίσει το παιδί του, ενδεχομένως μάλιστα σκέφτεται να επεκτείνει το συμβόλαιο, πληρώνοντας από τον επόμενο χρόνο. Μόλις όμως έρχεται η ώρα του επείγοντος περιστατικού, ελλοχεύει και πάλι η γνωστή εξαπάτηση: «Η πάθηση είναι συγγενής, δηλαδή προϋπάρχουσα, δηλαδή την είχε το παιδί σας πριν γεννηθεί». Ακόμα και αν όλες οι εξετάσεις και το ιστορικό του παιδιού είναι πεντακάθαρα.
Τη δυσάρεστη αυτή εμπειρία βιώνει τον τελευταίο καιρό η Βασιλική. Αφού ειδοποιήθηκε με ένα μήνα καθυστέρηση ότι μια από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες απέρριψε την κάλυψη της επέμβασης στον γιο της, αντιμετωπίζει τώρα το ακόμα χειρότερο: Τα περισσότερα ιδιωτικά νοσοκομεία χρεώνουν διαφορετικό, πιο ακριβό τιμολόγιο, όταν υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη. Και έτσι ο ασφαλισμένος βρίσκεται αντιμέτωπος με ακόμα μεγαλύτερη χρέωση, όταν η ασφαλιστική του εταιρεία τον εγκαταλείψει, με ελαφριά πηδηματάκια.
Η κρίση και η γενικότερη οικονομική δυσπραγία μας έχουν φέρει πίσω στην τριτοκοσμική Ελλάδα, στην οποία μπορούσες να περιμένεις μήνες ή και χρόνια για να πληρώσει μια ασφαλιστική ένα απλό τρακάρισμα. Σε αυτό έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό και το γενικότερο ξεχαρβάλωμα του κράτους, που δεν εποπτεύει και δεν ασκεί ελέγχους εκεί που θα έπρεπε. Αν τα πρόστιμα για κάθε τέτοια περίπτωση έπεφταν βροχή, οι ασφαλιστικές ίσως να το σκέφτονταν διπλά.
Ενδεικτική της όλης κατάστασης είναι η ασφαλιστική αγορά του αυτοκινήτου. Παρά το γεγονός ότι η μίνιμουμ ασφάλιση υπέρ τρίτων για ατυχήματα είναι υποχρεωτική, εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας πιστεύουν ότι λόγω κρίσης δικαιούνται να οδηγούν το αυτοκίνητο τους χωρίς να το ασφαλίσουν, αντί να πάρουν το μετρό ή το λεωφορείο. Δεν έχουν να πληρώσουν 400 ευρώ το χρόνο (ή το αντίστοιχο ποσό για συντήρηση), αλλά θεωρούν φυσικά προσβλητικό να μην έχουν ΙΧ, όπως, για παράδειγμα, ένας μετανάστης. Παίρνουν έτσι το αδιανόητο ρίσκο να προκαλέσουν ζημιές, τραυματισμούς ή και θανάτους, χωρίς να μπορούν να καλύψουν ούτε το ένα εκατοστό της αποζημίωσης που πιθανότατα θα επιδικαστεί, ενώ οι συνεπείς ασφαλισμένοι είναι τα κορόιδα της υπόθεσης. Και το κράτος ακόμα να τους εντοπίσει και να τους μειώσει αποτελεσματικά.
Η έλλειψη κοινωνικής συνείδησης όμως από πλευράς μερίδας πολιτών μαζί με την οικονομική αδυναμία, αλλά και η ανικανότητα του κράτους να ελέγξει, δεν σημαίνει ότι αναιρούνται οι ευθύνες των ασφαλιστικών εταιρειών για παρελκυστικές τακτικές και εξαπάτηση των πελατών τους. Εάν δεν μπορείς να τηρήσεις στοιχειωδώς τα συναλλακτικά ήθη, σύμφωνα με τα οποία ανταποκρίνεσαι στις ανάγκες των πελατών σου, τις οποίες υποστηρίζεις ότι καλύπτεις, καλύτερα να το κλείσεις το μαγαζί. Και να αφήσεις το μερίδιο της αγοράς σου σε κάποιους άλλους επιχειρηματίες, πιο έντιμους και πιο σύγχρονους με τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο, να λειτουργήσουν στη θέση σου. Και γιατί όχι, να πας και φυλακή…
Σημ: Τα ονόματα ασφαλισμένων και ασφαλιστικών εταιρειών είναι στη διάθεση κάθε ελεγκτικής ή εισαγγελικής αρχής.
4°
