Φορολογική πολιτική για γέλια και για κλάματα

Η φορολογική πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση Τσίπρα είναι γεμάτη αντιφάσεις και παράδοξα που μπορεί να ήταν διασκεδαστικά αν δεν προετοίμαζαν το έδαφος για μια νέα σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή. Η βασική αντίφαση, με βάση τις εκτιμήσεις για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού το 2017, βρίσκεται στο γεγονός ότι ενώ αυξάνονται τα φορολογικά βάρη μειώνονται τα φορολογικά έσοδα. Δημιουργείται έτσι μια περίεργη κατάσταση με τα φορολογικά έσοδα να είναι κάτω από τους στόχους του 2017 και από τα επίπεδα του 2016, τις δημόσιες δαπάνες να υποχωρούν ακόμη περισσότερο με τη βοήθεια του ετεροχρονισμού πολλών από αυτές και το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα να εμφανίζεται μεγαλύτερο από το προβλεπόμενο για να υπάρξει το λεγόμενο κοινωνικό μέρισμα.

Αυτά που αναφέραμε δεν συνιστούν σοβαρή φορολογική πολιτική αλλά ένα άθροισμα αντιφατικών ενεργειών  που οδηγούν στην ήπια επανεμφάνιση των Greek statistics και ανοίγουν τον δρόμο για την επιβολή νέων μέτρων προσαρμογής μετά την πανηγυρική λήξη του τρίτου προγράμματος-μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018.

Αρνητικές επιδόσεις

Με βάση το αναλυτικό ρεπορτάζ του Θάνου Τσίρου στην Καθημερινή της Κυριακής (3 Δεκεμβρίου 2017) το οποίο επιβεβαιώνει προγενέστερες πληροφορίες και τάσεις, το 2017 οι άμεσοι φόροι θα αποδώσουν 17,5 δισ. ευρώ έναντι στόχου στον προϋπολογισμό 18,6 δισ. ευρώ. Έχουμε μια υστέρηση της τάξης του 1,1 δισ. ευρώ η οποία γίνεται πιο ανησυχητική αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι άμεσοι φόροι είχαν αποδώσει 19,2 δισ. ευρώ το 2016.

Είναι φανερό λοιπόν ότι εφαρμόζεται μια ισοπεδωτική φορολογική πολιτική σε βάρος όσων δεν μπορούν να φοροαποφύγουν και να φοροδιαφύγουν με μεγάλους κερδισμένους διάφορα επιχειρηματικά συμφέροντα στα οποία η κυβέρνηση εξασφαλίζει καθεστώς φορολογικού παραδείσου - χαρακτηριστικός ο αναβαλλόμενος φόρος στις τράπεζες που μηδενίζει την φορολογία στα κέρδη τους για να ενισχυθούν, με βάση τον ισχύοντα ορισμό, τα ίδια κεφάλαια - και την εκλογική πελατεία στην οποία κλείνει το μάτι το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Η υστέρηση στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων είναι της τάξης του 1,1 δισ. ενώ φαίνεται να υποχωρούν και οι φόροι στο εισόδημα νομικών προσώπων από 3,18 δισ. το 2016 και στόχο για 3,04 δισ. το 2017 σε μόλις 2,82 δισ. το 2016.

Η κατάσταση σώζεται κάπως από τους άμεσους φόρους από παρελθόντα οικονομικά έτη που ξεπέρασαν τον στόχο του 1 δισ. κατά 130 εκατομμύρια αλλά είναι φανερό ότι η φορολογική πολιτική που ασκείται δημιουργεί οικονομικές δυσλειτουργίες και περιορίζει τα φορολογικά έσοδα.

Κοινωνική αδικία

Μικρότερη είναι η απόκλιση στα έσοδα από τους έμμεσους φόρους οι οποίοι με στόχο τα 25,3 δισ. θα φτάσουν τα 24,8 δισ. Παρατηρούνται ορισμένες αστοχίες όπως η υστέρηση κατά 270 εκ. ευρώ στα έσοδα από ΦΠΑ η οποία θα ήταν περίπου διπλάσια, αν δεν είχε συνυπολογιστεί ο ΦΠΑ που εισπράχθηκε από την πώληση των περιφερειακών αεροδρομίων στη Fraport. Η υστέρηση έναντι του στόχου στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης για τις βενζίνες και στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης για τα προϊόντα καπνού ενισχύει την επιχειρηματολογία όσων θεωρούν ότι η κυβέρνηση επιτρέπει την ανάπτυξη των κυκλωμάτων λαθρεμπορίας και φοροκλοπής τα οποία υποτίθεται ότι πατάσσει.

Η καλύτερη επίδοση των έμμεσων φόρων από τους άμεσους φόρους έχει σοβαρές κοινωνικές συνέπειες εφόσον περνάει το μεγαλύτερο φορολογικό βάρος σε αυτούς που μπορεί να μην έχουν οικονομικές δυνατότητες αλλά επιβαρύνονται από την αύξηση των φόρων κατανάλωσης. Ενδεικτικό το ζήτημα του ΦΠΑ στα τρόφιμα τον οποίο η φιλολαϊκή, κατά δήλωσή της, κυβέρνηση αύξησε στο 24% προκαλώντας σημαντική μείωση της κατανάλωσης σε βασικά τρόφιμα. Οι έμμεσοι φόροι έφτασαν να αναλογούν στο 15,1% του ΑΕΠ που είναι το υψηλότερο ποσοστό της τελευταίας δεκαετίας και εκθέτει πολιτικά τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα και τους συνεργάτες του οι οποίοι είχαν υποσχεθεί τη μείωση της κοινωνικά άδικης έμμεσης φορολογίας.

Κυβερνητική φλυαρία

Τα κυβερνητικά στελέχη έχουν ειδικευτεί στην πολιτική φλυαρία υπέρ της πάταξης της φοροδιαφυγής και της επιβολής φορολογικής δικαιοσύνης σε ελληνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο ενώ αν κρίνουμε από τη φορολογική πολιτική που εφαρμόζεται η κυβέρνηση κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.

Η υπερφορολόγηση συνδυάζεται με τη μαζική φοροδιαφυγή, τη μείωση των συνολικών φορολογικών εσόδων, τη δημιουργία αντικινήτρων για την ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας και τη μεταφορά των φορολογικών βαρών στις λαϊκές τάξεις κυρίως μέσω της επιβάρυνσης της λαϊκής κατανάλωσης.