Το πένθος διαρκεί πολύ

Δεν είναι μόνο η πραγματικότητα αμείλικτη, είναι και η επικαιρότητα. Συμβαίνει κάτι μεγάλο, κάτι τραγικό, κάτι που σπέρνει θάνατο και καταστροφή, όλοι μιλάμε για αυτό, και μετά μέσα σε λίγες μέρες ξεθωριάζει, ο καθένας επιστρέφει στα δικά του από τα οποία ποτέ δεν έφυγε, κανείς από τους αρμόδιους δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη, μόνο καταγγέλλουν, και η ζωή συνεχίζεται καθώς τα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο. Καινούργια καυτή επικαιρότητα τα σκάνδαλα με αγοραπωλησίες όπλων που κάνουν κυβερνητικές καρέκλες και συμμαχίες να τρίζουν, κι ανάμεσά τους κάποιες ανέμελες στιγμές στριμώχνονται κι αυτές να βρουν μια θέση. Ας πούμε, την προηγούμενη Τετάρτη, ο πρωθυπουργός, αφού κήρυξε εθνικό πένθος για την τραγωδία στη Μάνδρα, μια μέρα μετά βρίσκεται σε προγραμματισμένη σύνοδο στη Σουηδία από όπου σε ένα δυο φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν συνοδεύεται από την υπουργό Εργασίας. Δεν μπορείς να μη σκεφτείς πόσο όμορφοι και λαμπεροί φαίνονται οι δυο τους, σαν να έχουν βγει από ιλουστρασιόν ενσταντανέ περιοδικού μόδας, νέοι, πετυχημένοι, ζηλευτοί, ο πρωθυπουργός κάνει ό,τι θα έκανε ο καθένας μας, βγάζει φωτογραφία με το κινητό του, σέλφι ίσως, απαθανατίζοντας τη στιγμή, πιθανώς στο δρόμο για το πρωθυπουργικό του έργο. Μόνο που μέσα στην κομψότητα και την ανεμελιά υπάρχει κάτι παράταιρο, άκομψο και απρεπές, σχεδόν βέβηλο, γιατί όλο αυτό συμβαίνει μόλις τη δεύτερη μέρα που η χώρα έχει κηρυχθεί σε κατάσταση εθνικού πένθους. Ήταν λοιπόν μια τυπική διεκπεραίωση καθήκοντος, διαχείριση μιας άβολης στιγμής, λόγια του αέρα για να σωπάσουμε όλοι μαζί στη μνήμη των νεκρών. Ή μήπως δεν θα όφειλε μια τέτοια επισημότητα να συνοδεύεται από σεβασμό και περισυλλογή, συνεδριάσεις και επιχειρησιακή δεινότητα, ώστε να επουλωθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα οι πληγές, και, κυρίως, ώστε να μην επαναληφθούν; Αν κάποιος αμμέτοχος στα γεγονότα νιώθει ένα αίσθημα απρέπειας και ντροπής κοιτώντας τη φωτογραφία, πώς θα ένιωθε άραγε ένας κάτοικος της Μάνδρας; Ρητορική η ερώτηση, μια που αυτός βέβαια δεν έχει χρόνο για σκρολ ντάουν, μέρες τώρα παλεύει με τις λάσπες προσπαθώντας να διασώσει τα ελάχιστα, γιατί σε ένα παράλληλο χωροχρόνο η τραγωδία συνεχίζεται.

Δεν είναι μόνο τα Panama Papers που κραδαίνει σε κάθε ευκαιρία στις ομιλίες του στη Βουλή σαν αντίλογο ο πρωθυπουργός, επικαλούμενος για πολλοστή φορά το, στα όρια του μύθου, ηθικό πλεονέκτημα αυτής της κυβέρνησης, είναι ο ίδιος και το πολιτικό του προσωπικό που ζουν σε άλλο πλανήτη από τους πολίτες της χώρας που στην πλειοψηφία τους παλεύουν για να τα βγάλουν πέρα, όχι μόνο με τις λάσπες αλλά με τη δύσκολη καθημερινότητα. Μήπως η σκέψη αυτή κρύβει φθόνο, κάτι που απευθύνεται στα μικρά, ταπεινά ένστικτα, ή είναι φυσικό και ανθρώπινο να το σκεφτείς, αν για παράδειγμα πέσουν οι δυο φωτογραφίες μαζί, η μία κάτω από την άλλη, στο τάιμ λάιν σου; Είναι τραβηγμένες την ίδια μέρα.

Ή μήπως δεν είναι αμιγώς πολιτική η κριτική που ασκεί το βλέμμα που θίγεται μπροστά στη χρονική παραλληλία των δύο αυτών εικόνων; Δικαιούται να επιδεικνύει τέτοια ανεμελιά ο κυβερνήτης μιας χώρας εν τω μέσω εθνικού πένθους που ο ίδιος έχει κηρύξει; «Νομίζω όμως ότι είναι απαραίτητο να βρούμε έναν τρόπο να προστατεύσουμε τους ευρωπαίους πολίτες από αυτού του είδους τα φαινόμενα τα οποία προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή» είπε στην ομιλία του στο Γκέτεμποργκ γενικεύοντας, απεκδυόμενος την ευθύνη που απορρέει από το θεσμικό του ρόλο, μια που καθήκον του δεν είναι άλλο παρά να προστατεύει τους πολίτες από φυσικές καταστροφές και άλλα δεινά. Ήταν της μοίρας μας γραφτό, μας λέει ο πρωθυπουργός μας, λες και δεν υπήρχαν κονδύλια για αντιπλημμυρικά έργα που ουδέποτε αξιοποιήθηκαν, λες και δεν διαβεβαίωναν οι αρμόδιοι λίγες μέρες πριν την καταστροφή πως όλα είναι υπό έλεγχο και σε πλήρη ετοιμότητα. Λες και δεν σκοτώθηκαν εκείνες τις μέρες 21 άνθρωποι που ακόμα ανακαλύπτονται οι σοροί τους συντετριμμένοι κάτω από σίδερα και λάσπες μερικά χιλιόμετρα μόνο από το πρωθυπουργικό γραφείο, δεν ανατράπηκε η ζωή μιας κοινότητας περίπου 200.000 ανθρώπων στα όρια της καταστροφής.

«Αποφύγαμε την άτακτη ή την οργανωμένη χρεοκοπία, τα σχέδια ορισμένων ακραίων κύκλων για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, σταθήκαμε όρθιοι και συνεχίζουμε να δίνουμε τη μάχη. Η οικονομία ανακάμπτει με σχετικά γρήγορους ρυθμούς, με ρυθμό ανάπτυξης μέσα στο 2017 κοντά στο 2%, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά καταγράφεται δημοσιονομική υπεραπόδοση που μας δίνει την δυνατότητα να ενισχύσουμε αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκη, η ανεργία αποκλιμακώνεται, έχει πέσει πάνω από έξι μονάδες». Α. Τσίπρας

Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη και συμβαίνει πάντα (;) στους άλλους, κι έτσι όλοι εμείς μπορούμε να συνεχίσουμε με την επικαιρότητα που στο μεταξύ τρέχει, ο πρωθυπουργός σε νέο ταξίδι στη Γαλλία βραβεύεται για το πολιτικό του σθένος που απέτρεψε τη χώρα από τη χρεοκοπία. Και για την πίστη του στα ευρωπαϊκά ιδεώδη. Η ανάπτυξη, λέει στο λόγο που εκφωνεί, είναι εδώ. Η οικονομία ανακάμπτει με γρήγορους ρυθμούς. Η χώρα βαδίζει στο σωστό δρόμο. Η ανεργία μειώθηκε. Μας το αφιερώνει το βραβείο του, σε εμάς, στον ελληνικό λαό. Ο πρωθυπουργός ζει σ’ αυτό τον άλλο κόσμο φροντίζοντας για την εικόνα του και την εικόνα της χώρας και μαζί για την πολιτική του καριέρα, λέγοντας επανειλημμένως λόγια χωρίς αντίκρισμα. Δεν μπορεί να μη γνωρίζει ολόκληρος πρωθυπουργός την πραγματική κατάσταση, ότι δηλαδή όλοι εμείς έχουμε συμβιβαστεί σε μια συνθήκη ασφαλούς μιζέριας, χωρίς προοπτική. Ο πρωθυπουργός συνεχίζει να πορεύεται μέσα στα κούφια λόγια και τις αυταπάτες, όπως άλλωστε και τον καιρό για τον οποίο βραβεύτηκε, επειδή την ύστατη στιγμή ζαλίστηκε από τον ίλιγγο του γκρεμού στο χείλος του οποίου μας έβαλε να σταθούμε, και όλοι μαζί του δώσαμε το χέρι και τον τραβήξαμε για να μην κατρακυλήσουμε. Κι αν βρεθούν κάποιοι να πουν, τουλάχιστον αυτός προσπάθησε, ας σκεφτούμε όλοι μαζί πως αυτή τη στιγμή που μιλάμε στη Μόρια οι άνθρωποι ζουν σε άθλιες συνθήκες και η είσοδος στους δημοσιογράφους απαγορεύεται, γιατί αλλιώς θα δούμε το πανό που γράφει «Καλώς ήλθατε στη φυλακή» και αυτές οι εικόνες εκθέτουν τη χώρα και την εικόνα του βραβευμένου πρωθυπουργού. Την ίδια μέρα, λοιπόν, που ένα περιοδικό στη Γαλλία βραβεύει τον έλληνα πρωθυπουργό, ένα άλλο περιοδικό στη Γερμανία γράφει ότι «όποιος θέλει να δει την ντροπή της Ευρώπης πρέπει μόνο να ανέβει ένα λόφο ανάμεσα σε ελαιόδεντρα στη Λέσβο».

«Όποιος θέλει να δει την ντροπή της Ευρώπης πρέπει μόνο να ανέβει ένα λόφο ανάμεσα σε ελαιόδεντρα στη Λέσβο μέχρι να φτάσει μπροστά στο ψηλό τσιμεντένιο τείχος του προσφυγικού κέντρου στη Μόρια. “Καλώς ήλθατε στη φυλακή”, έγραψε κάποιος με σπρέι σε έναν τοίχο. Βρωμάει ούρα και σκουπίδια, στο έδαφος εκατοντάδες πλαστικές σακούλες» - Spiegel

Μετά μη πούμε ότι δεν ξέραμε. Σε λίγο καιρό που το κρύο θα δυναμώσει και ο βαρύς χειμώνας θα εγκατασταθεί για τα καλά, μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε καινούργιες συμφορές. Έτσι όπως είναι αφημένα τα πράγματα στη μοίρα τους, οι τραγωδίες καιροφυλακτούν. Μη προτρέχουμε όμως, ας μείνουμε λίγο ακόμα σε αυτούς που λίγες μέρες πριν χάσανε τη γη κάτω από απο τα πόδια τους, που είδαν τα σπίτια τους με ό,τι είχαν μέσα να θάβονται στη λάσπη. Συνέβη μόλις τα ξημερώματα της 15ης Νοεμβρίου, χθες είχαμε τα εννιάμερα, προχθές βρέθηκε ο 21ος νεκρός, υπάρχει ακόμα ένας αγνοούμενος, μπορεί να βρεθούν κι άλλοι, λέγεται πως πιθανότατα υπάρχουν και μη καταγεγραμμένοι, άνθρωποι που δεν τους αναζήτησε κανείς. Η επικαιρότητα για αυτούς συνεχίζεται κι ας έχει ξεθωριάσει στα δελτία ειδήσεων και στα newsroom και στα σόσιαλ μίντια, οι πλημμυροπαθείς συνεχίζουν να βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την ώρα που καταγράφονται οι ζημιές, εγκρίνονται τα κονδύλια για την αποκατάστασή τους και συνεργεία εθελοντών τούς αποστέλλουν με φορτηγάκια τρόφιμα και καθαριστικά. Οι άνθρωποι που πέρασε από πάνω τους η φονική πλημμύρα έχουν πολύ δρόμο μπροστά τους, χρειάζεται να τα φτιάξουν όλα από την αρχή, μην τους ξεχάσουμε τόσο γρήγορα, το πένθος έχει μουλιάσει στη Μάνδρα και θα αργήσει να στεγνώσει. Δεν τολμώ να μιλήσω για εκείνους που έχασαν τους ανθρώπους τους, για όσους ακόμα θάβουν τους νεκρούς τους, για αυτούς το πένθος θα διαρκέσει μια ζωή.