Θετικά μηνύματα, ζόρικα ερωτήματα

Είχα γράψει και πριν από περίπου δύο μήνες στην «A.V.» πως η διαδικασία ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς άφηνε αναπάντητα αρκετά ερωτήματα. Από την άλλη, θεωρούσα πως, από τη στιγμή που κάτι είχε αρχίσει να κινείται σε αυτόν τον «χώρο», θα ήταν μίζερο να διολισθαίνει κανείς στην γκρίνια ή τη μεμψιμοιρία.

Ούτε τώρα θα ήθελα να γράψω κάτι από τη σκοπιά της «κακιάς πεθεράς», που όλα στραβά τα βρίσκει και όλο παρατηρήσεις κάνει. Θα αρκεστώ έτσι σε κάποιες επισημάνσεις και στην επαναδιατύπωση κάποιων ερωτημάτων. Ας αρχίσουμε, όμως, από τα θετικά:

α) Ναι, ο αριθμός αυτών που προσήλθαν στον πρώτο γύρο ήταν απρόβλεπτα (;) ικανοποιητικός. Κατά πάσα πιθανότητα πάντως  (το κείμενο γράφεται μεταξύ των δύο γύρων), από τη στιγμή που η επιλογή είναι μεταξύ δύο στελεχών του ΠΑΣΟΚ, ο αριθμός θα μειωθεί αισθητά στον δεύτερο γύρο.

β) Η διαδικασία κύλησε ομαλά, χωρίς ακραίες αντιπαραθέσεις και αντεγκλήσεις μεταξύ των υποψηφίων, παρά το ότι αρχικά οι εκατέρωθεν καχυποψίες δεν ήταν αμελητέες.

γ) Η παράταξη, ο «χώρος», ή όπως αλλιώς θέλουμε να το πούμε, κέρδισε ένα μεγάλο κεφάλαιο στο πρόσωπο του Νίκου Αλιβιζάτου, χωρίς το κύρος και την εποπτεία του οποίου ας μου επιτραπεί να αμφιβάλλω αν η όλη διαδικασία θα είχε ολοκληρωθεί ομαλά, και μάλιστα «χωρίς να ανοίξει μύτη». Με τη στάση που τήρησε και την ενεργό συμμετοχή του στο εγχείρημα, ο Νίκος Αλιβιζάτος έδειξε πόσο πολύτιμος μπορεί να είναι ένας άνθρωπος με πολιτικό κριτήριο και υψηλό αίσθημα πολιτικής ευθύνης, έστω και αν δεν είναι πολιτικό στέλεχος με τη στενή έννοια του όρου.

Και τώρα, τα αρνητικά. Ή, εν πάση περιπτώσει, κάποια καλοπροαίρετα ερωτήματα:

α) Υπάρχει χοντρό ηλικιακό πρόβλημα. Γνωστό και πολυσυζητημένο το πρόβλημα, εξού και λίγα πράγματα θα είχε κανείς να προσθέσει. Κάτι θα πρέπει να γίνει, πάντως. Μακάρι να ήξερα τη συνταγή, η οποία σίγουρα δεν μπορεί να βασίζεται στο «να γίνει αρχηγός ένας τριαντάρης, το πολύ σαραντάρης». Τα είδαμε και τα χαΐρια του νεαρού Τσίπρα.

β) Υπάρχει πρόβλημα πολιτικής καταγωγής, με την έννοια ότι περίπου το 75% όσων ψήφισαν στον πρώτο γύρο στράφηκαν προς αμιγώς πασοκικούς ή πασοκογενείς υποψήφιους. Μακριά από μένα οποιουδήποτε είδους πολιτικός ρατσισμός. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι το μέλλον του «χώρου» δεν μπορεί να έχει ως βασικούς πυλώνες παλαιοπασοκικές συνταγές («ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά») και πρακτικές (σε ό,τι αφορά τον συνδικαλισμό του ευρύτερου δημόσιου τομέα, για παράδειγμα).

γ) Με βάση και το τελικό αποτέλεσμα, εύλογο –ή, εν πάση περιπτώσει, αναμενόμενο– είναι να κυριαρχήσουν στο ΠΑΣΟΚ φωνές που θεωρούν ότι ένα πολιτικό όχημα, ένα πολιτικό brand name, που δείχνει να έχει αξιοσημείωτη αντοχή θα ήταν λάθος να «διαχυθεί» σε κάτι ευρύτερο. Επιπλέον, δεν υπάρχει αμφιβολία πως από την όλη διαδικασία η Φώφη Γεννηματά βγαίνει ενισχυμένη. Κι αυτό, όχι μόνο γιατί (κατά πάσα πιθανότητα) θα είναι αυτή που θα επικρατήσει στον δεύτερο γύρο, αλλά γιατί θα μπορεί βάσιμα να ισχυριστεί πως και «και το μαγαζί συμμάζεψε» και τους Γιωργοπαπανδρεϊκούς έφερε πίσω, και «το παιχνίδι άνοιξε» (και μάλιστα επιβάλλοντας τους δικούς της όρους, όπως λ.χ., στο θέμα της εξ αποστάσεως ψήφου). Εν ολίγοις, πολύ δύσκολα θα μπορέσει κάποιος στο ορατό μέλλον, είτε εντός ΠΑΣΟΚ είτε ευρύτερα, να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία της Φώφης Γεννηματά – πιθανότατα και την άτυπη υπαρχηγία του Νίκου Ανδρουλάκη.

δ) Οι εκτός ΠΑΣΟΚ υποψηφιότητες έδειξαν ότι τα όριά τους είναι περιορισμένα. Το ότι ο κορμός του όλου εγχειρήματος θα έχει πασοκικό χρώμα, θα δυσκολέψει ασφαλώς τα πράγματα για τον Καμίνη και τον Θεοδωράκη, θέτοντάς τους προ κρισίμων αποφάσεων. Το βέβαιο είναι ότι, όπως έγραψε και ο Μιχάλης Μητσός στα «Νέα», ο Έλληνας Μακρόν, που θα ταράξει γερά τα νερά στον χώρο της κεντροαριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας και του μεταρρυθμιστικού κέντρου, δεν διακρίνεται στον ορίζοντα.

ε) Τελευταίο, αλλά εξαιρετικά κρίσιμο. Ποιου ακριβώς «φορέα» εκλέγεται πρόεδρος; Το ένα σκέλος αυτού του ερωτήματος αφορά τα (ας τα πούμε) οργανωτικά, που όμως έχουν σημαντικό πολιτικό βάρος στη συγκεκριμένη περίπτωση. Μιλάμε για ενιαίο κόμμα, για πολυτασικό κόμμα, για ομοσπονδία κομμάτων; Με ποια δομή και με ποια όργανα; Προς το παρόν πάντως, ούτε ενιαία κοινοβουλευτική ομάδα δεν υπάρχει. Το δεύτερο, και ακόμα πιο κρίσιμο, σκέλος του ερωτήματος αφορά τα λεγόμενα προγραμματικά. Με άλλα λόγια, το πολιτικό στίγμα του «νέου» φορέα. Προς το παρόν, ως προς αυτά τηρείται αιδήμων όσο και αμήχανη σιωπή. Τι άποψη θα έχει, ας πούμε, ο υπό διαμόρφωση φορέας για τις αποκρατικοποιήσεις; Για τη φορολογική πολιτική που έχει γονατίσει τη μεσαία τάξη; Για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια; Για την ανάγκη να πάψουν να λυμαίνονται την Αθήνα διάφοροι καουμπόηδες που εφαρμόζουν ανενόχλητοι το δικό τους «νομικό» και αξιακό σύστημα; Για, για, για...

Ζόρικα ερωτήματα σε ζόρικους καιρούς. Αλλά είπαμε: μη μεμψιμοιρούμε.