Η ευχάριστη έκπληξη ήταν η συμμετοχή. Μόνο ο Νίκος Αλιβιζάτος έδειχνε να πιστεύει σε τέτοια μεγέθη. Στα επιτελεία των υποψήφιων τις τελευταίες μέρες επικρατούσε ανησυχία, αν όχι απογοήτευση. Τα μηνύματα που έρχονταν από τη βάση ήταν αντιφατικά: άγνοια, κούραση, αδιαφορία, μπούχτισμα, παθητικότητα. Τελικά στις κάλπες πήγαν περισσότεροι από 200.000, δηλαδή κάπου οι μισοί από όσους είχαν ψηφίσει αρχηγό της ΝΔ, του πρώτου κόμματος σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Παραπάνω από επιτυχία, σχεδόν θρίαμβος αν συνεκτιμήσει κανείς ότι τα εκλογικά τμήματα ήταν λίγα και η ενημέρωση των ψηφοφόρων ελλιπέστατη.
Αλλά ο θρίαμβος, τελικά, ήταν θρίαμβος του ΠΑΣΟΚ. Η πρόεδρος του κόμματος Φώφη Γεννηματά σάρωσε και βρήκε απέναντί της μόνο τον πρώην γραμματέα Νίκο Ανδρουλάκη με πολύ μεγάλη διαφορά που δύσκολα γεφυρώνεται ακόμη και αν αθροίσει κανείς τους περισσότερους από τους ψηφοφόρους του Γιώργου Καμίνη και του Σταύρου Θεοδωράκη που έκαναν χαμηλή πτήση.
Κάτι που δεν απαντήθηκε από το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου της εκλογής από τη βάση ηγεσίας του νέου φορέα της Κεντροαριστεράς είναι ποιος ο λόγος των εννιά υποψηφιοτήτων αφού κοινωνικό αίτημα δεν υπήρχε για τέτοιο πληθωρισμό, δεδομένου ότι οι ψηφοφόροι δεν στράφηκαν στα αουτσάιντερ και κινήθηκαν παραδοσιακά, συντηρητικά, συστημικά - διαλέγετε και παίρνετε τον όρο που σας πάει.
Κατά την κυρίαρχη προεκλογική ανάλυση η μεγάλη συμμετοχή θα δυσκόλευε την Γεννηματά και θα βοηθούσε Καμίνη-Θεοδωράκη αλλά αυτό δεν συνέβη. Μπορεί κανείς να πει ότι αν γινόταν ηλεκτρονική ψηφοφορία η εικόνα ίσως ήταν διαφορετική και ότι στις ουρές στήθηκε ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ. Αλλά και πάλι αυτές δεν αποκλείεται να είναι απλώς σκέψεις παρηγοριάς. Γατί 210.000 είναι πολύ μεγάλο νούμερο για να επιτρέψει την επίκληση των μηχανισμών ως μοναδικό επιχείρημα της αποτυχίας.
Υπήρξε και άλλη ανατροπή σε σχέση με τις προεκλογικές βεβαιότητες. Υποτίθεται ότι για τη δεύτερη θέση διαγκωνίζονταν Καμίνης - Θεοδωράκης - Ανδρουλάκης αλλά αυτό δεν έγινε ποτέ, οι διαφορές των ποσοστών τους είναι πολύ μεγάλες, ενώ βέβαια ποτέ δεν συζητήθηκε το ενδεχόμενο να μη γίνει καν δεύτερος γύρος λόγω του τόσο μεγάλου προβαδίσματος της Γεννηματά, όπως κουβεντιαζόταν το βράδυ της Κυριακής.
Ο ένας ρωτάει πού πήγαν οι μεταρρυθμιστές, ο άλλος απαντάει ότι παρακολουθούμε το λαϊκισμό του εκσυγχρονισμού, ο τρίτος αναφωνεί «μόνο ΠΑΣΟΚ» και ο τέταρτος είναι βέβαιος ότι πρόκειται για επαναπατρισμό ψηφοφόρων που πήγαν από το ΠΑΣΟΚ στον ΣΥΡΙΖΑ και επιστρέφουν τώρα στις ρίζες. Στον ΣΥΡΙΖΑ θα ακούσεις ότι με την ήττα Καμίνη-Θεοδωράκη ηττάται η άποψη υπέρ της συγκυβέρνησης με την ΝΔ του Μητσοτάκη και του Άδωνι. Στη ΝΔ θα ακούσεις ότι η μεγάλη συμμετοχή δείχνει αντικυβερνητικό ξέσπασμα. Όμως η ψήφος δεν ψυχαναλύεται και σίγουρα δεν μπορούν να κάνουν στέρεες ερμηνείες όσοι έχουν πέσει σε όλα έξω μέχρι τώρα.
Το βασικό ερώτημα είναι αν οι επαγγελματίες της πολιτικής ανάλυσης καταλαβαίνουν τι συμβαίνει γύρω, αν έχει χαθεί εντελώς η επαφή ανάμεσα στο μικρόκοσμο της πολιτικής και στην κοινωνία, αν τα εργαλεία που έχουμε για την κατανόηση του παλμού του κόσμου είναι επαρκή. Γίνεται όλο και πιο φανερή η δυσκολία πρόβλεψης και πρόσληψης των μηνυμάτων της λαϊκής βάσης κάθε φορά που εκφράζεται. Άλλοι την πατάνε επειδή υπερτιμούν την συστημικότητα ή την αντισυστημικότητα, οι περισσότεροι επειδή δεν καταλαβαίνουν τι είναι αυτό που καθορίζει τελικά την επιλογή. Στην ΝΔ έχασε ο συστημικός Μεϊμαράκης, στην κεντροαριστερά κέρδισε η συστημική Γεννηματά και όποιος θελήσει να εξηγήσει γιατί θα βρει πολλά επιχειρήματα εκ των υστέρων. Εκ των προτέρων, όμως, τι γίνεται; Βλέπουμε; Ακούμε; Η μήπως χανόμαστε στα κλισέ και σε προκατασκευασμένα σχήματα που μας κρατούν σε ένα ελιτίστικο περιθώριο αφ' υψηλού παρατήρησης των εξελίξεων;
Όπως και να 'χει, γεγονός είναι ότι η Κεντροαριστερά επέστρεψε μέσα από τη μεγάλη συμμετοχή στην άψογη εκλογική διαδικασία και σύντομα θα φανεί τι είδους Κεντροαριστερά είναι αυτή και πόσο νέα.
8°
