Διαμάχη ξέσπασε προ ημερών μετά τη δημοσιευθείσα είδηση ότι το ιστορικό «Βιβλιοπωλείον της Εστίας» έκλεισε οριστικά τις πόρτες του στους βιβλιόφιλους της πρωτεύουσας, θύμα και αυτό μίας κρίσης που μέρα με τη μέρα γίνεται ολοένα και πιο εμφανής στην καρδιά της Αθήνας, όπου και η οδός Σόλωνος, ζωτικό και αναπόσπαστο μέρος της οποίας αποτελούσε επί δεκαετίες τώρα το σπουδαίο βιβλιοπωλείο.
Την επομένη της είδησης τόσο ο ελληνικός έντυπος και ηλεκτρονικός Τύπος όσο και οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης φιλοξένησαν σωρεία δημοσιευμάτων και σχολίων, τα οποία επισήμαιναν εμφαντικά –όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις– τη βαρύνουσα ιστορική σημασία του γεγονότος για την πνευματική παράδοση και τη ζωή του τόπου, υπενθυμίζοντας το χρονικό αυτού του αδιαμφισβήτητα μοναδικού θύλακα πνευματικότητας και πρωτοπορίας, ο οποίος υπήρξε άρρηκτα συνυφασμένος με τη διανοητική και ευρύτερα πολιτισμική εξέλιξη όχι μόνο της πρωτεύουσας, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας.
Δύο ξεχωριστές δημόσια εκπεφρασμένες θέσεις υπήρξαν αφενός το άρθρο του κ. Ηλία Κανέλλη στην εφημερίδα «Τα Νέα», αφετέρου το οργισμένο σχόλιο-αντίδραση του κ. Γιώργου Κιμούλη προς τον πρώτο, το οποίο ανάρτησε στην προσωπική του σελίδα στο Facebook. Αφορμή ο κυνισμός τον οποίο διέγνωσε ο κ. Κιμούλης στην «εκσυγχρονιστική» προσέγγιση του αρθρογράφου των «Νέων» στο θλιβερό νέο του κλεισίματος της Εστίας.
Πρόθεσή μου δεν είναι να ερμηνεύσω τη στάση του καθενός εκ των δύο εμπλεκόμενων στη διαμάχη ούτε να προχωρήσω σε ανάλυση του περιεχομένου των θέσεών τους για να να αποφανθώ για το ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο, αλλά να επισημάνω μία σειρά από δομικά προβλήματα που «μαστίζουν» εδώ και χρόνια τον ελληνικό εκδοτικό χώρο και αφορούν και στην περίπτωση «Εστία», τα οποία ωστόσο κανείς δεν έθιξε όλες αυτές τις μέρες «πένθους» για την απώλεια του σπουδαίου βιβλιοπωλείου. Διότι, το κλείσιμο του Βιβλιοπωλείου της Εστίας δεν είναι παρά ένα (μείζον) επεισόδιο μιας μακράς διαδικασίας παρακμής του χώρου του «βιβλίου», η οποία εκτείνεται σε βάθος χρόνου με δυσάρεστες συνέπειες και πολλά «θύματα» όλα αυτά τα χρόνια.
Αν θέλουμε να κατανοήσουμε τι μας οδήγησε στην σημερινή εκδοτική κρίση, τις αιτίες και τις αφορμές για τη μείωση των πωλήσεων και των τζίρων (από 20% έως και 60% σε ορισμένες περιπτώσεις), οι οποίες οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση, πρέπει να σκύψουμε με προσοχή πάνω από ζητήματα, όπως η εκδοτική φούσκα, η πλαστή ευφορία και η ψευδαίσθηση εκσυγχρονισμού των προηγούμενων ετών, η υπερπληθώρα εκδοτικών οίκων, η απουσία κρατικών υποδομών, η έλλειψη ρευστότητας, η οικονομική ανασφάλεια του αναγνωστικού κοινού, η γενικότερη οικονομική και ηθική αποδυνάμωση των καταναλωτών, ο ρόλος του ebook (ψηφιακού βιβλίου) και του διαδικτύου, η σαρωτική επέλαση της παγκοσμιοποιημένης αγοράς και μύριοι άλλοι παράγοντες.
Εκεί πρέπει να αναζητήσουμε τις ουσιώδεις αιτίες που έχουν σήμερα ως αποτέλεσμα τον αφανισμό μακροβιότατων επιχειρήσεων, όπως το ιστορίας 128 χρόνων Βιβλιοπωλείον της Εστίας, καθώς και τις λύσεις προς αποφυγή στο μέλλον παρόμοιων περιστατικών.
8°
