Παιχνίδια εντυπώσεων με το χαράτσι;

Φαίνεται ότι το θέμα του Ενιαίου Φόρου Ακίνητης Περιουσίας, κοινώς «χαράτσι», λειτούργησε ενωτικά για τους κυβερνητικούς εταίρους ενόψει της συνάντησης του υπουργού Οικονομικών κ. Στουρνάρα με την Τρόικα. Στο πλαίσιο δε της οποίας θα κριθεί εκ νέου η αποτελεσματικότητα και η ετοιμότητα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, ενώ θα αξιολογηθεί ταυτόχρονα και η πορεία του ίδιου του Μνημονίου.

Παρακολουθώντας, όμως, τις κομματικές και προσωπικές τακτικές έγινε το... ακατόρθωτο!

Η νέα πρόταση περί ενιαίου φόρου ακινήτων, όπως κι αν αυτή διαμορφωθεί τελικά, θα περάσει στην κοινωνία ως ένα μέτρο το οποίο απλά και μόνο μεταλλάσσει την οικονομική βαρύτητα του «χαρατσιού», δίνοντας ταυτόχρονα την εντύπωση ότι κάθε προσωρινό μέτρο του Μνημονίου αποκτά πλέον μόνιμο χαρακτήρα… κυρίως αν αυτό αποδίδει φοροεισπρακτικά. Σε αυτή την περίπτωση ο κόσμος μπορεί να είναι απέναντι και να αναζητήσει τρόπους αποφυγής της πληρωμής του.

Από την άλλη πλευρά σε επίπεδο εντυπώσεων –πιθανά κάτι που δεν ενδιαφέρει την ίδια την κοινωνία–, η ΔΗΜΑΡ φαίνεται να «κέρδισε στα σημεία». Κι αυτό διότι με το επιχείρημα της καταψήφισης σχετικού νόμου έθεσε επί τάπητος το θέμα του «χαρατσιού». Φυσικά δεν είναι πρωτόγνωρη η τακτική της αυτή, η οποία μάλιστα ενίοτε αποδίδει.

Το ΠΑΣΟΚ, αν και είχε θέσει από τον Μάιο του 2012 το θέμα αυτό ως βασική προτεραιότητα στην προεκλογική του ατζέντα, περιορίστηκε στη λογική της στήριξης της κυβερνητικής σταθερότητας και στην πολιτική αντιπαλότητα ποιος από την Κεντροαριστερά σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος. Σ’ ένα θέμα μάλιστα που δυστυχώς επιβαρύνει τον ίδιο τον πρόεδρο του κινήματος δεδομένου ότι επανειλημμένα έχει επισημάνει τον προσωρινό χαρακτήρα του «χαρατσιού». Επικοινωνιακά, όμως, δεν αναδείχτηκε όπως του άξιζε.

Επί της ουσίας...

Ένας φόρος και μάλιστα εκείνος του Ενιαίου Φόρου Ακίνητης Περιουσίας δεν μπορεί να «μονοπωλείται» ως η βασική πηγή φορολογικών εσόδων, αλλά μέρους αυτών.

Ο φόρος ακίνητης περιουσίας εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της ΕΕ και έχει διαφορετική βαρύτητα στα φορολογικά έσοδα, ανάλογα με την οικονομική βαρύτητα των ακινήτων στο ΑΕΠ της κάθε χώρας.

Όμως δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να καθυστερεί η κατάθεση μιας συνολικής πρότασης του νέου φορολογικού νομοσχεδίου και να συνεχίζεται η αποσπασματική εφαρμογή ειδικών φορολογικών μέτρων. Πολιτική η οποία στην πραγματικότητα εντείνει την ανασφάλεια των πολιτών και αποθαρρύνει τις επενδύσεις σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο φορολογικό περιβάλλον.

Το περιουσιολόγιο σύντομα θα ολοκληρωθεί με την εισαγωγή όλων των ακίνητων και κινητών στοιχείων του κάθε φορολογούμενου, φυσικού και νομικού προσώπου. Στην ουσία όλοι οι πολίτες θα κάνουν δήλωση πόθεν έσχες και θα είναι πλέον εφικτή η νέα φορολογική πολιτική.

Κατά τη μεταβατική, όμως, αυτή φάση είναι καλό να ληφθούν υπ’ όψη ορισμένα στοιχεία, τα οποία είναι αναγκαίο να αποτελέσουν και στοιχεία δίκαιης ανακατανομής του οικονομικού βάρους. Είναι σκόπιμο να αποφευχθεί η εφαρμογή του φόρου αυτού με οριζόντια κριτήρια.

Όπως:

• Διαφοροποίηση της κλίμακας λαμβάνοντας υπ’ όψη το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Οι επαγγελματίες ιδιοκτήτες ακινήτων να έχουν διαφορετική μεταχείριση από τους ιδιώτες, την οικογενειακή ιδιοκτησία.

   

• Επανεξέταση της βαρύτητας των αντικειμενικών αξιών, οι οποίες άλλωστε καταρρέουν, αλλά και εξαίρεση ορισμένων κοινωνικών ομάδων.

   

• Σταδιακή ένταξη με χαμηλότερους συντελεστές των εκτός σχεδίου ακινήτων. Η αδυναμία ολοκληρωμένης χωροταξικής πολιτικής καθιστά ανέφικτη και πολλές φορές αδιαφανή κάθε οικονομική πολιτική και πολιτική αναπτυξιακών κινήτρων.

   

• Στην ίδια λογική και η αντιμετώπιση των αγροτεμαχίων. Αγροτεμάχια που ανήκουν σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες –εφ’ όσον είναι εγγεγραμμένα στο ΟΣΔΕ– δεν είναι δυνατόν να φορολογούνται Εάν αυτά όμως ανήκουν σε ετεροεπαγγελματίες αγρότες ή σε μη αγρότες ή αφορά ενοικιαζόμενα αγροτεμάχια, όπου ο ιδιοκτήτης κρατά τα δικαιώματα των κοινοτικών επιδοτήσεων,τότε να φορολογούνται είτε επί του ύψους των κοινοτικών επιδοτήσεων είτε επί τη βάσει της τεκμαρτής αξίας τους ως παραγωγικά αγροτεμάχια.

   

• Αναφορικά με τα αγροτεμάχια όπου έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταικά να εξετασθεί η εξαίρεσή τους, διότι έχουν επιβαρυνθεί δυσανάλογα.

Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν πολλά ζητήματα τα οποία πρέπει να απασχολήσουν το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, αλλά και τα πολιτικά κόμματα στο σύνολό τους. Η κατάσταση στη χώρα μας και στην ΕΕ δεν αντιμετωπίζεται με ευκαιριακές πολιτικές και συμμαχίες.

Απαιτείται δουλειά ουσίας και όχι διαδικασίας.

Η Κατερίνα Μπατζελή είναι πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων