Αν κάποιος περιοριστεί στην ανάγνωση του εγχώριου Τύπου, έντυπου ή ηλεκτρονικού, κινδυνεύει να υποστεί μία πνευματική αφυδάτωση και να απολέσει τη δυνατότητα αντίληψης της συνολικής εικόνας του πολιτικού σκηνικού. Μεταξύ της 3ης αξιολόγησης, του κοινωνικού μερίσματος και της προσωπικής κόντρας των πρωταγωνιστών, η εικόνα που καταγράφουν τα ελληνικά ΜΜΕ είναι στρεβλή, κοντή στο εύρος, μισερή σε περιεχόμενο. Μία βόλτα λοιπόν στα πολιτικά τμήματα των μεγάλων πρεσβειών στην Αθήνα ενδεχομένως να ήταν ένα αντίδοτο σε αυτή τη μονοτονία των δημοσιογραφικών αναφορών. Λέμε ένα αντίδοτο, διότι δεν λανθάνει της προσοχής η ιδιότητα των συνομιλητών. Οι διπλωμάτες συνήθως λένε πολλά χωρίς να λένε τίποτε και η αποκρυπτογράφηση των μηνυμάτων τους είναι ένα δύσκολο εγχείρημα. Είναι και αυτές οι «προτεραιότητες» της κάθε σημαντικής ξένης πρωτεύουσας. Αλλιώς τα βλέπουν οι Εγγλέζοι, αλλιώς οι Γάλλοι, πολύ διαφορετικά αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις οι Αμερικανοί και σε άλλο πλανήτη βρίσκονται οι Ρώσοι. Τέλος, οι συνήθως αντικειμενικοί «Γερμανοί» αισθάνονται κάπως αμήχανα. ‘Εχουν τον δικό τους γρίφο να επιλύσουν.
Σε αυτό το πλαίσιο τοποθετείται και η παρακάτω απαρίθμηση των πολιτικών δεδομένων που στη συγκεκριμένη στιγμή εμφανίζονται ως «σταθερά» στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό. Τα ευρήματα μάλλον αιφνιδιάζουν. Τα συμπεράσματα ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να εξαχθούν.
Νέα Δημοκρατία: Το εσωτερικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ του Μητσοτακικού μπλοκ και των Σαμαρικών προκαλεί εσωτερική αποσταθεροποίηση. Το ζητούμενο, δηλαδή η ξεκάθαρη τοποθέτηση της «Πυθίας της Ραφήνας» όπως χαρακτηριστικά αποκαλείται, του Κώστα Καραμανλή, δεν είναι δεδομένo. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει παρά τις εντυπώσεις που είχαν δημιουργηθεί προ ολίγων εβδομάδων μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη - Καραμανλή που διήρκεσε αρκετά και πάντως δεν ήταν μία τυπική συνομιλία ενός πρώην και ενός νυν. «Οι Καραμανλικοί παρακολουθούν του άλλους να σφάζονται» λέγεται χαρακτηριστικά στους διπλωματικούς διαδρόμους. Το σημαντικότερο ωστόσο είναι το πόρισμα στο οποίο καταλήγουν. «Για πρώτη φορά σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες με στελέχη του Μητσοτάκη ανιχνεύεται ανησυχία για την περαιτέρω πορεία». Και εξηγούν. Η ανησυχία αυτή εδράζεται τόσο στο κλίμα που επικρατεί εντός κόμματος όσο και στα συμπεράσματα που εξάγονται από τις δημοσκοπήσεις.
Μία παρένθεση. Μιλώντας προ ημερών με κάποιον έμπειρο δημοσκόπο θα κατέληγε στο συμπέρασμα πως έχει παγιωθεί μία τάση η οποία αντανακλά τις διαθέσεις του εκλογικού σώματος αυτή τη χρονική περίοδο, μετά την επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ και μετά την ολοκλήρωση του πρώτου γύρου της 3ης αξιολόγησης. Η τάση αυτή εν ολίγοις καταγράφεται ως εξής. Η Νέα Δημοκρατία ως μέσο όρο κινείται σταθερά γύρω στο 30% με μία σταθερά υψηλή συσπείρωση, που δεν είναι φυσιολογική για μία εκτός προεκλογικού κλίματος περίοδο. Το ποσοστό συσπείρωσης που αγγίζει το 75%, ενίοτε το ξεπερνά, περιορίζει τις δυνατότητες προσέλευσης άλλων ψηφοφόρων εκτός του καταγεγραμμένου (και διογκωμένου ήδη) σκληρού πυρήνα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κινείται επίσης σταθερά γύρω από ένα 18-20% αλλά με μία συσπείρωση εξαιρετικά χαμηλή. Ο υπολογισμός του ποσοστού συσπείρωσης του ΣΥΡΙΖΑ είναι μία δύσκολη υπόθεση λόγω της ίδιας της σύνθεσης του κόμματος. Με ποια σταθερά δεδομένα να υπολογιστεί. Αυτά του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου του 2015, εκείνα του 2012 ή σύμφωνα με αυτά που ίσχυαν προηγουμένως; Για ένα κόμμα που υλοποίησε το «Μετέωρο βήμα του πελαργού» και από 4,5% έφτασε το 36% λόγω συγκυρίας, ο υπολογισμός της «συνήθους» συσπείρωσης είναι ένα αρκετά αυθαίρετο εγχείρημα για τους δημοσκόπους.
Ως προς την Κεντροαριστερά, τώρα, η οποία βρίσκεται σε περίοδο μετάλλαξης, τα πράγματα είναι επίσης περίεργα. Με τη Φώφη δεν θα ξεπεράσει εκείνο το 7,5%, που θεωρείται κομβικό ποσοστό. Με κάποιον άλλο ενδεχομένως αυτό το ποσοστό να φλερτάρει το 8,5%. Σε καμία περίπτωση, προς το παρόν, δεν διαφαίνεται εκτίναξη σε διψήφιο (και καταλυτικό για τις εξελίξεις) ποσοστό. Προς το παρόν, πάντα. Επιστροφή στις πρεσβείες μετά την παρένθεση. Το ζητούμενο για τα πολιτικά τμήματα των μεγάλων ξένων πρεσβειών είναι η τελική διαμόρφωση της Κεντροαριστεράς. Η πρώτη εικόνα που σχηματίστηκε προ διμήνου τελικά απεδείχθη στρεβλή. Η Φώφη εξακολουθεί να προηγείται, όταν τα ποσοστά προσέλευσης στην κάλπη κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό δεν έχει αλλάξει ως στοιχείο ανάλυσης. Όμως στη δεύτερη θέση δεν είναι πια ένας Καμίνης ή ένας Θεοδωράκης, αλλά ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος πλασάρεται κατά τους συνομιλητές στο δεύτερο γύρο. Η προοπτική αυτή, αν επιβεβαιωθεί, αλλάζει τα στοιχεία της ανάλυσης.
Για τους ξένους διπλωμάτες η τελική διαμόρφωση του χάρτη της Κεντροαριστεράς θα καθορίσει και τις συμμαχίες στις επερχόμενες εκλογές για το σχηματισμό κυβέρνησης. Το ζητούμενο λοιπόν είναι το ποιος θα κυβερνήσει με τον Μητσοτάκη. Στους ξένους διπλωμάτες δεν αρέσουν καθόλου οι αιφνιδιασμοί.
Το αντίθετο συμβαίνει. Σιχαίνονται τις ανατροπές. Τα κράτη τα οποία εκπροσωπούν έχουν βάλει ένα σκασμό λεφτά στην Ελλάδα με τα μνημόνια. Η προτεραιότητά τους είναι να τα ξαναπάρουν πίσω. Κάποια στιγμή. Η λογική επιτάσσει πως για να αποπληρωθούν τα κολοσσιαία χρέη της Ελλάδας χρειάζονται προοπτικές σταθερότητας. Αυτή είναι η ουσία, μόνο που στην πολιτική ακόμη και όσον αφορά τις χώρες τους, οι εκπλήξεις βρίσκονται στο πολιτικό μενού.
Ανεξάρτητα λοιπόν από το ποιος θα ηγηθεί του κεντροαριστερού σχήματος, το ερώτημα συνοψίζεται στο ποιος θα συνεργαστεί με τον Μητσοτάκη. Άρα το ζήτημα συνίσταται στο ποιος θα είναι εκείνος που θα προϊδεάσει τους ψηφοφόρους πως θα συνεργαστεί για τη συμμετοχή στην εξουσία. Αυτό είναι το κομβικό σημείο. Μόνον έτσι το κεντροαριστερό σχήμα θα καταφέρει να επαναπατρίσει διαφυγόντες ψηφοφόρους, κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ, ενδεχομένως και από τον καναπέ τους.
Σε αυτά τα πλαίσια, κατά διπλωματικές πληροφορίες, ο Μητσοτάκης παρακολουθώντας τις εξελίξεις χρησιμοποίησε τη λεγόμενη «κρητική οδό», τουτέστιν τη διασφάλιση ενός διαύλου επικοινωνίας με τον Νίκο Ανδρουλάκη μέσω… Κρήτης, αφού το αίμα νερό δεν γίνεται.
Όλα τα παραπάνω για την Κεντροαριστερά αφορούν την εικόνα που έχει διαμορφωθεί μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές. Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις.
Και ο άλλος μικροπυλώνας;
Ο διπλωμάτης συνομιλητής έμοιαζε περισσότερο σαν σφίγγα παρά σαν γραφειοκράτης μιας εξελιγμένης χώρας. «Αν όλα εξελιχθούν με τον τρόπο που φανταζόμαστε και η υπόθεση Κεντροαριστερά καταλήξει τελικά σε μία ενδοπασοκική διαδικασία με Φώφη, Ανδρουλάκη με ανοχή από το παπανδρεϊκό πυρήνα, μικρό μεν αλλά χρήσιμο, τότε πολλοί από εκείνους που θα στήριζαν Καμίνη, Θεοδωράκη, που ακολούθησαν τη σημαία του Σημίτη, που είναι περισσότερο Κεντρώοι, που είναι φιλελεύθεροι δημοκράτες, τότε αυτοί θα αισθανθούν “ορφανοί”. Ας μην αιφνιδιαστεί κανείς, αν κάποια στιγμή εμφανιστεί στο προσκήνιο και κάτι άλλο. Ένα άλλο κεντρώο – με αχνή σοσιαλδημοκρατική διάθεση κόμμα». Επειδή η πρόκληση ήταν αυτονόητη, η απάντηση ήρθε αμέσως. «Καραδοκεί ένας βασικός απών από την υπόθεση αυτή. Ο Βενιζέλος και όσοι δυνητικά, λίγο ή πολύ συμφωνούν μαζί του και ήδη απέχουν από τις διαδικασίες». Σουρεαλιστικά πράγματα, θα πείτε, και βέβαια θα έχετε δίκιο. Μόνο που οι ξένοι διπλωμάτες που υπηρετούν στα πολιτικά τμήματα των πρεσβειών τους πληρώνονται για να συντάσσουν εκθέσεις οι οποίες αποστέλλονται στις πρωτεύουσές τους και από εκεί διαβάζονται στις καγκελαρίες.
Κάτι τελευταίο. Σπανίως οι συνομιλητές συζητούν για το ποιος μετεκλογικά θα συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ. Καθόλου τυχαίο. Όλοι ωστόσο επιχειρούν να ξορκίσουν το ενδεχόμενο σενάριο να μην καταστεί εφικτός μετεκλογικά ο σχηματισμός σταθερής κυβέρνησης και να οδηγηθεί η χώρα σε επαναληπτικές εκλογές. Ούτε αυτό είναι τυχαίο.
5°
