Γέμισε «Καταλανούς» η Ευρωπαϊκή Ένωση

Πολιτικά δύσκολη η χρηματοδότηση της κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας

Από την Καταλονία μέχρι τη Λομβαρδία και το Βένετο μάς έρχεται σε παραλλαγή το ίδιο πολιτικό μήνυμα. Αυτοί που θεωρούν εαυτούς πλούσιους και επιτυχημένους δηλώνουν ότι κουράστηκαν να «επιδοτούν» τον κρατικό προϋπολογισμό και τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές της χώρας τους.

Ξεκίνημα με το Brexit

Δημιουργείται έτσι μια αρνητική δυναμική που αποκλείει την οικονομική αλληλεγγύη σε επίπεδο κράτους αλλά και της ίδιας της Ε.Ε.

Οι «πλούσιοι και επιτυχημένοι» θεωρούν ότι έχουν πάρει ό,τι είχαν να πάρουν από την ενιαία αγορά της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ε.Ε., και τώρα ζητούν να περιοριστεί η οικονομική τους επιβάρυνση μέσω του κρατικού και του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

Αυτοί που υποστηρίζουν την ενίσχυση της αυτονομίας της Λομβαρδίας και του Βένετου, περιοχές στις οποίες δεσπόζουν το Μιλάνο και η Βενετία, ζητούν να μειωθεί κατά τουλάχιστον 50% το ποσό των 27 δισ. ευρώ το οποίο υπολογίζουν ότι εισφέρουν στον κρατικό προϋπολογισμό.

Κι ενώ η Λέγκα του Βορρά που κυριαρχεί στην Λομβαρδία και το Βένετο, έχει εγκαταλείψει την αρχική της θέση για απόσχιση από την Ιταλία, τα πράγματα στην Καταλονία είναι πολύ πιο σύνθετα. Εκτός από τις οικονομικές διαφορές υπάρχει η σύγκρουση των εθνικισμών που μπορεί τελικά να οδηγήσει στη διάλυση της Ισπανίας και σε πρωτοφανή κρίση την Ε.Ε.

Αυτά που βλέπουμε σήμερα στην Ισπανία και στην Ιταλία αποτελούν συνέχεια του Brexit εφόσον οι Βρετανοί ψήφισαν τον Ιούνιο του 2016 υπέρ της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. για να βάλουν τέλος στην καθαρή συνεισφορά στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, η οποία ξεπερνάει σε ετήσια βάση τα 10 δισ. ευρώ, και για να διεκδικήσουν μια καλύτερη θέση στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία χωρίς τα «βαρίδια» της Ε.Ε., μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Τώρα αποδεικνύεται ότι το Brexit δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση όσο πίστευαν οι υποστηρικτές του και ότι οι Βρετανοί κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με ένα μεγάλο οικονομικό λογαριασμό. Ανεξάρτητα από τις δυσκολίες του Brexit το σκεπτικό που βρίσκεται πίσω από αυτό −της αποδέσμευσης από τις κοινές ευρωπαϊκές υποχρεώσεις σε αναζήτηση νέων οικονομικών δυνατοτήτων− κερδίζει συνεχώς έδαφος.

Αλλαγή του πολιτικού χάρτη

Τους τελευταίους μήνες άλλαξε ο πολιτικός χάρτης της Ε.Ε. στην κατεύθυνση της ελάχιστης αλληλεγγύης με την ανάδειξη δύο βασικών θεμάτων. Της επιβολής αυστηρών όρων σε ό,τι αφορά το προσφυγικό-μεταναστευτικό και την εξαιρετικά αυστηρή διαχείριση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και του ελληνικού προγράμματος.

Στη Γερμανία οι μεγάλοι νικητές των εκλογών ήταν η Εναλλακτική για τη Γερμανία και οι Φιλελεύθεροι, που έχουν διαφορετικό πολιτικό προφίλ αλλά κινούνται στην ίδια κατεύθυνση στα ζητήματα που αναφέραμε. Στην Ολλανδία ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός σκληραίνει τη θέση του στο προσφυγικό-μεταναστευτικό και στο ελληνικό πρόγραμμα σε μια προσπάθεια να κρατήσει εκτός εξουσίας το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας του κ. Βίλντερς. Ανάλογες εξελίξεις έχουμε στην Αυστρία όπου η κεντροδεξιά κατάφερε να πάρει την πρωτιά στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές υιοθετώντας τις πολιτικές θέσεις της αυστριακής άκρας Δεξιάς η οποία εξασφάλισε ένα εντυπωσιακό 26%. Ανάλογη πολιτική στροφή παρατηρήθηκε στις εκλογές που έγιναν την περασμένη Κυριακή στην Τσεχία στις οποίες θριάμβευσε ένας δισεκατομμυριούχος με πολύ σκληρές θέσεις σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή ενοποίηση, την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και το προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Με το Brexit εκδηλώθηκε μια πολιτική δυναμική υπέρ του δεξιόστροφου λαϊκισμού που μπορεί να απειλήσει τη συνοχή και φυσικά την προοπτική της Ε.Ε. Ο αριστερός λαϊκισμός του ΣΥΡΙΖΑ και οι εντυπωσιακές κωλοτούμπες του μπορεί να δοκιμάζουν τις οικονομικές και κοινωνικές αντοχές στην Ελλάδα, αλλά είναι μια περιθωριακή υπόθεση σε σχέση με την Ε.Ε. η οποία δοκιμάζεται από τον δεξιό, ακροδεξιό λαϊκισμό ο οποίος επηρεάζει τις εξελίξεις ολοένα και περισσότερο.