Η «ασθένεια» των τρανς

Ο κ. Ζουράρις πρόσφατα εξέφρασε κάτι που πολλοί πιστεύουν: οι διαφυλικοί (transgender ή τρανς) άνθρωποι είναι ασθενείς και χρειάζονται ιατρική φροντίδα. Επικαλέστηκε επιστημονικά ευρήματα και προσπάθησε να δικαιολογήσει τα λεγόμενά του δήθεν από θέση επιστημονικής ισχύος, αν και ο ίδιος ελάχιστη σχέση έχει με τις σχετικές επιστήμες. Θα εξηγήσω επιστημονικά με συνοπτικό τρόπο που έγκειται η «ασθένεια» των τρανς, τι πρέπει να γίνει και γιατί ο νόμος που έφερε η κυβέρνηση για την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου είναι σημαντικός.

Με βάση τα δεδομένα, κάτι λιγότερο από 1% του πληθυσμού νιώθει μια σύγκρουση μεταξύ του φύλου που του ανατέθηκε κατά τη γέννηση και αυτού με το οποίο ταυτίζεται. Με άλλα λόγια, νιώθει άντρας, ενώ με βάση τα γνωστά μας κριτήρια (π.χ. γεννητικά όργανα) θεωρήθηκε εκ γενετής γυναίκα και αντιστρόφως. Τα αίτια αυτής της σύγκρουσης μπορεί να είναι βιολογικά ή κοινωνικά ή συνδυασμός αυτών, όπως ενδεχομένως σε όλων των ειδών τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων που άτομα αποκλίνουν από το μέσο όρο.

Μια απόκλιση από το μέσο όρο, όμως, δεν αποκαλείται απαραίτητα «ασθένεια». Ασθένεια δεν είναι το να είσαι ιδιοφυΐα ούτε το να είσαι ιδιαίτερα ταχύς, αν και μπορεί να αποκλίνεις πολύ από τον υπόλοιπο κόσμο. Η ασθένεια πρέπει να δημιουργεί καθημερινά, λειτουργικά προβλήματα που εμποδίζει τους ανθρώπους από το να ζήσουν ομαλά τη ζωή τους.

Πολλές είναι οι λύσεις στην περίπτωση που νιώθει ένα άτομο ότι ανήκει σε άλλο φύλο από το βιολογικό του: αλλαγή τρόπου ντυσίματος, ορμονική θεραπεία, ακόμη και αλλαγή φύλου. Μπορεί όμως και να περιοριστεί σε μια απλή κοινωνική διαφυλική μετάβαση με τη χρήση των κατάλληλων αντωνυμιών όταν μιλάει κάποιος για το άτομο αυτό («εκείνη» αντί «εκείνου», «αυτή» αντί «αυτού» κ.ο.κ.) ή με την άδεια πρόσβασης σε χώρους που προορίζονται για το συγκεκριμένο φύλο με το οποίο ταυτίζεται (π.χ. στις τουαλέτες).

Με τη χρησιμοποίηση κάποιων ή όλων αυτών των λύσεων, τα διαφυλικά άτομα μπορούν να ζουν ομαλά και λειτουργικά τις ζωές τους. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό δεν είναι εφικτό και βιώνουν έντονο στρες εξαιτίας αυτής της σύγκρουσης. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται ψυχιατρικά (με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες του διαγνωστικού εγχειριδίου DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας) «δυσφορία φύλου» και δεν είναι εγγενής στο κοινωνικό φύλο του διαφυλικού ατόμου αλλά στο γεγονός ότι νιώθει στρες εξαιτίας αυτού.

Η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρία μάλιστα πρόσφατα αναγνώρισε ότι το οποιοδήποτε στίγμα στους διαφυλικούς ανθρώπους μπορεί να επιτείνει και να διογκώσει τους στρεσογόνους παράγοντες και για αυτό το λόγο χρησιμοποιεί πλέον τον όρο «δυσφορία φύλου», αντί του προηγούμενου όρου «διαταραχή ταυτότητας φύλου». Τονίζει ότι η όποια «ασθένεια» ταλαιπωρεί συχνά τους τρανς ανθρώπους δεν έχει να κάνει με την ταυτότητά τους αυτή καθεαυτή αλλά κυρίως με τον τρόπο που τους αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία.

Ο νόμος για την αναγνώριση ταυτότητας φύλου δεν αφορά την νομιμοποίηση της αλλαγής φύλου αλλά την δυνατότητα των ανθρώπων να δηλώνουν μέσω μιας απλής δικαστικής διαδικασίας το φύλο που αισθάνονται. Δεν προϋποθέτει αλλαγή φύλου ή οποιαδήποτε φυσική παρέμβαση παρά μόνο αίρει μέρος των κοινωνικών στεγανών που δημιουργούν στρες στα διαφυλικά άτομα. Είναι ένα σημαντικό βήμα για να δείξουμε ότι δεχόμαστε τους τρανς ανθρώπους όπως είναι και για να αφαιρέσουμε μέρος των δυσκολιών που πιθανά θα αντιμετωπίσουν. Άλλωστε, για να λέμε την αλήθεια, εμείς είμαστε η πηγή των δυσκολιών τους.

Η «ασθένεια» των τρανς δεν είναι η ταυτότητά τους. Η «ασθένεια» τους είναι η δυσανεξία της κοινωνίας στο διαφορετικό. Αυτήν αντιπαλεύουμε με τον νόμο για την αναγνώριση ταυτότητας φύλου.