Η βίαιη ωρίμανση της Κεντροαριστεράς

Τα τελευταία χρόνια, από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ αντικατέστησε το ΠΑΣΟΚ ως ο ένας πόλος του δικομματισμού, οι προσπάθειες ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς ξεθυμαίνουν γρήγορα και συνήθως σε ατμόσφαιρα ιλαρότητας. Αυτό που έμεινε από τις διασπάσεις μέχρι την «Ελιά»,  τους «58» και την «Επιτροπή Διαλόγου» ήταν η αίσθηση της επικυριαρχίας προσωπικών φιλοδοξιών και εγωισμών που ματαίωναν τις προσδοκίες όσων ειλικρινά ενδιαφέρονται για τη συγκρότηση ενός «κανονικού» προοδευτικού πολιτικού φορέα που θα αποτελεί την ελληνική εκδοχή της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Κυκλοφόρησαν ανέκδοτα και ο σαρκασμός, ακόμη και η χλεύη, έγινε αυτοματισμός στην υποδοχή της κάθε φορά νέας απόπειρας ένωσης των κατακερματισμένων δυνάμεων του ενδιάμεσου χώρου.

Δεν έλειπαν τα κείμενα ούτε οι ιδέες, έλειπαν η καθαρότητα των προθέσεων και των θέσεων, ενώ πλεόναζαν οι ανταγωνισμοί, οι ίντριγκες, οι επίδοξοι αρχηγοί, οι τακτικισμοί και οι κηδεμόνες.

Η προσπάθεια που ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Φ. Γεννηματά από το συνέδριο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης τον Ιούνιο (εκλογή ηγεσίας από τη βάση με την εποπτεία μιας επιτροπής ανεξάρτητων προσωπικοτήτων κύρους και ιδρυτικό συνέδριο αμέσως μετά) σηματοδοτεί για την Κεντροαριστερά όχι απλώς μετάβαση αλλά μεταμόρφωση.

Παρά τον εγκλωβισμό της προετοιμασίας στον οργανωτισμό, η προσήλωση που δείχνουν όλοι οι υποψήφιοι στο στόχο είναι ανακουφιστική. Ούτε βαριές κουβέντες ανταλλάσσονται, ούτε ξεκατίνιασμα γίνεται, ούτε φυγόκεντρες τάσεις αναπτύσσονται. Επιδεικνύεται σοβαρότητα και υπευθυνότητα την ώρα που καρκινοβατεί ο σχεδιασμός για ηλεκτρονική ψηφοφορία εξ αποστάσεως, δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία για το κόστος και την ημερομηνία της εκλογικής διαδικασίας, δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα ντιμπέιτ και οι κανόνες της καμπάνιας, δεν έχει ανοίξει επί της ουσίας η πολιτική συζήτηση και αντιπαράθεση μεταξύ των πολλών υποψήφιων, που είναι δέκα και ανάμεσά τους τέσσερις από το ΠΑΣΟΚ.

Οι εκκρεμότητες αυτές θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει εκνευρισμό, σπασμωδικές αντιδράσεις, ακόμη και πανικό, σε κάθε περίπτωση θα μπορούσαν να έχουν πυροδοτήσει καβγάδες και να έχουν δυναμώσει τα επιχειρήματα όσων θέλουν να αντιμετωπίζουν την Κεντροαριστερά ως πεδίο σύγκρουσης ναρκισσισμών και συμφερόντων. Όμως τίποτα από αυτά δεν συμβαίνει. Η επιτροπή Αλιβιζάτου προσπαθεί να βγάλει άκρη και οι υποψήφιοι συνεργάζονται μαζί της για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες παρά τις διαφορετικές τους προσεγγίσεις. Λάθη έχουν γίνει και γίνονται αλλά δεν έχει γίνει το μεγάλο λάθος, δηλαδή δεν έχει φανεί ότι πρόκειται για μια υπόθεση μικροκομματισμού και ευτέλειας. Με αυτή την έννοια, το πρώτο στοίχημα έχει ήδη κερδηθεί: Η Κεντροαριστερά δείχνει το αισθητικό/ποιοτικό της πλεονέκτημα και ένας κόσμος που αποσύρθηκε απογοητευμένος καταλαβαίνει ίσως τώρα ότι υπάρχει λόγος να ενδιαφερθεί ξανά.

Οι αιτίες διατήρησης της συνοχής και της αποφασιστικότητας είναι προφανείς:

• Όποιος κατέβει τώρα με κάποιο πρόσχημα από το τρένο θα χαθεί και δύσκολα θα βρει μια νέα ευκαιρία.
• Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ήδη μια κάποια δυναμική κι αυτό κινητοποιεί τους εμπλεκόμενους στο εγχείρημα.
• Έχει εμπεδωθεί η αίσθηση της τελευταίας ευκαιρίας και αυτό λειτουργεί δεσμευτικά για τους υποψήφιους.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι με μεγαλύτερο ανάμεσά τους την κόπωση του ακροατηρίου. Αν σύντομα δεν γίνει η μετάβαση από τα διαδικαστικά στα ουσιαστικά είναι πολύ πιθανό ότι το κοινό θα αραιώσει και θα απογοητευτεί. Αν συμβεί το αντίθετο, μπορεί οι λίγοι να γίνουν πολλοί και τα ερωτηματικά απαντήσεις.

Δεν υπάρχει ένας Μιτεράν ούτε καν ένας Μακρόν. Το «παλιό» είναι ισχυρό, η αυτοκριτική περιορισμένη, η ιδεολογική ασάφεια σε αρκετές περιπτώσεις έντονη, οι επίδοξοι προστάτες και καθοδηγητές ορατοί. Παρόλα αυτά, παρακολουθούμε μια περιπέτεια στην οποία μετέχουν κάποιοι από τους καλύτερους που έχουμε, με σαφή υπεροχή στο σύνολο του πολιτικού προσωπικού της χώρας, όλοι ευρωπαϊστές και ορθολογιστές, άλλοι ξεκάθαρα και άλλοι κουτσά-στραβά προοδευτικοί μεταρρυθμιστές, δεν ντρέπεσαι, δεν γελάς και δεν κλαις όταν τους ακούς. Αρκούν αυτά; Εδώ που έχουμε φτάσει αρκεί ότι η βίαιη ωρίμανση της Κεντροαριστεράς έχει ξεκινήσει.