Συντάξεις πείνας - Στο μισό των καταβαλλόμενων εισφορών

Ζοφερή είναι η πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στις συντάξεις, οι οποίες πλέον αναλογούν στο μισό των καταβαλλόμενων εισφορών, μετά την ασφαλιστική μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου, ενώ το 2019 θα επέλθει η πλήρης ανατροπή με το μαχαίρι στην προσωπική διαφορά για όλους τους συνταξιούχους. 

Όπως τονίζεται σε ρεπορτάζ στα «ΤΑ ΝΕΑ», η πλειοψηφία των ασφαλισμένων θα λαμβάνει στο εξής συντάξεις πολύ χαμηλότερες από τα ποσά που θα έχει καταβάλλει ως εισφορές.

Φυσικά, οι ασφαλισμένοι αυτοί δεν πρόκειται να πάρουν πίσω τα λεφτά των εισφορών τους στα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ τα στοιχεία για κάθε Ταμείο ξεχωριστά είναι σοκαριστικά: 

Η μέση αξία των καταβαλλόμενων συντάξεων στον χώρο των τραπεζοϋπαλλήλων πρόκειται θα μειωθεί το 2019 στο 39% της μέσης αξίας των εισφορών που θα έχουν καταβληθεί (από 58% το 2016 και 77% το 2014), στο ΤΑΠ ΟΤΕ οι συντάξεις θα αναλογούν στο 41% των εισφορών που θα έχουν καταβληθεί (από 63% το 2016 και 86% το 2014), στο ΤΑΠ ΔΕΗ η σχέση αυτή θα περιοριστεί στο 45% (από 69% το 2016 και 93% το 2014), στους αυτοπασχολουμένους του ΕΤΑΑ θα μειωθεί στο 57% (από 67% το 2016 και 76% το 2014).

Στους ελεύθερους επαγγελματίες του ΟΑΕΕ η μέση αξία των συντάξεων που θα καταβάλλονται θα ανέρχεται από το 2019 στο 49% των εισφορών που θα έχουν καταβάλει οι ασφαλισμένοι (έναντι 49% το 2016 και 54% το 2014).

Τα αποκαλυπτικά αυτά ευρήματα περιλαμβάνονται σε μελέτη της αντιπροέδρου της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής Μαριάννας Παπαμιχαήλ, με τίτλο «Ακτινοσκόπηση ασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων με τον δείκτη ανταποδοτικότητας συντάξεων», την οποία παρουσιάζει σήμερα η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ». 

Σ' αυτήν επισημαίνεται ακόμη ότι η γενική ανταποδοτικότητα του ασφαλιστικού συστήματος (συντάξεις προς εισφορές) για όλους τους ασφαλισμένους από 150% που ήταν το 2011 έπεσε στο 121% το 2014, στο 101% το 2016 και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 89% το 2019.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη προειδοποιεί για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας διαπιστώνοντας ότι «ακόμη και σήμερα κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το σύστημα θα είναι από εδώ και πέρα βιώσιμο, όταν τα έσοδα των Ταμείων εξακολουθούν να είναι απαγορευτικά λόγω της ανεργίας και της ανασφάλιστης εργασίας».

Στην έρευνά της η Μαριάννα Παπαμιχαήλ, για να αποδείξει τον βαθμό ανταποδοτικότητας των συντάξεων, χρησιμοποιεί έναν δείκτη τον οποίο έχει επεξεργαστεί ειδική ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης Αναλογιστών. Πρόκειται για το Ποσοστό Ομαδικής Χρηματοδότησης (ΠΟΧ), το οποίο δείχνει αν η σύνταξη είναι αντίστοιχη των εισφορών που έχουν καταβληθεί.

Στον αριθμητή του δείκτη βρίσκεται η σημερινή συνολική αξία όλων των μελλοντικών συνταξιοδοτικών καταβολών της μέσης σύνταξης ανά Ταμείο και στον παρονομαστή οι συσσωρευμένες (μέσες) εισφορές της κάθε ομάδας ασφαλισμένων.

Για να είναι δηλαδή αναλογιστικά δίκαιο ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, θα πρέπει το ΠΟΧ να βρίσκεται πέριξ του 100%, εξηγεί η Μαριάννα Παπαμιχαήλ. 

Αυτό σημαίνει ότι τη στιγμή της συνταξιοδότησης η παρούσα αξία της σύνταξης συμπίπτει κατά μέσον όρο με τις συσσωρευμένες εισφορές της συγκεκριμένης ομάδας συνταξιούχων που εξετάζεται. 

Έτσι, αν το ΠΟΧ είναι πάνω από 100%, τότε οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι λαμβάνουν συντάξεις υπερχρηματοδοτημένες από τους φόρους και το κοινωνικό σύνολο. 

Αντίστοιχα, εάν το ΠΟΧ είναι μικρότερο του 100%, σημαίνει ότι το ποσό της σύνταξης είναι αναλογιστικά άδικο με την αυστηρή ένοια του όρου.

Όπως ήδη αναφέρθηκε, σύμφωνα με τη μελέτη, το συνολικό ΠΟΧ του συστήματος το 2019 αναμένεται να υποχωρήσει στο 89%, σημειώνοντας ιστορικό αρνητικό ρεκόρ ανταποδοτικότητας.