Διαζύγια - Υπέρ αντρών

Ο παιδικός μου φίλος δίνει δικαστικό αγώνα για να βλέπει το παιδί του περισσότερο απ’ όσο ο νόμος ορίζει (δυο σαββατοκύριακα το μήνα κοκ). Δεν διαπραγματεύεται τη διατροφή, όπως έχει καθιερωθεί να λέγεται η οικονομική υποχρέωση του πατέρα, μόνο τους όρους επικοινωνίας. Η πρώην σύζυγός του έχει υψηλότερα εισοδήματα από τον ίδιο και παρόλα αυτά εκείνος υποχρεώνεται να καλύπτει τα περισσότερα έξοδα του παιδιού. Στη διάρκεια του γάμου απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία τα οποία πλέον τους ανήκουν μισά-μισά ενώ εκείνη δεν είχε καμία οικονομική συμμετοχή στην απόκτησή τους. Ο πατέρας διαφωνεί με τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνει το παιδί η πρώην πεθερά του αλλά η άποψή του δεν έχει κανέναν αντίκτυπο στην πράξη. Διαφωνεί και με την επιλογή σχολείου από τη μητέρα και με βασικά ζητήματα της καθημερινότητας του παιδιού αλλά δεν μπορεί να κάνει τίποτα.

Η δικηγόρος του, στην πρώτη φάση, του είπε να κάνει ό,τι μπορεί για να συνεννοηθούν με την πρώην σύζυγο, γιατί το οικογενειακό δίκαιο είναι σε βάρος του, δηλαδή σε βάρος του άντρα πάντα. Όταν η δικηγόρος διαπίστωσε πόσο αδιάλλακτη είναι η μητέρα αποδέχθηκε και εκείνη ότι τα δικαστήρια είναι μονόδρομος. Όμως η προσωρινή διαταγή ήταν καταπέλτης γι’ αυτόν, οι δικαστές, λέει, δεν πολυασχολούνται όταν πρόκειται για μεταβατικές αποφάσεις και τώρα ελπίζει στην εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων.

Ο ψυχοθεραπευτής του είπε αρχικά να τα πάει καλά με κάθε τρόπο με την πρώην σύζυγό του γιατί η επιρροή της μάνας στο παιδί είναι ανίκητη και θα μπλέξει για πολλά χρόνια σε οδυνηρές ματαιώσεις. Στην πορεία του είπε κάτι όχι και πολύ ψυχαναλυτικό, πως μόνο αν της δώσει πολλά χρήματα θα βγάλει άκρη με τα υπόλοιπα, παρόλο που εκείνη ποτέ δεν θα παραδεχτεί ότι η μάχη είναι και οικονομική.

Παρακολουθώ το δράμα του παιδικού μου φίλου με αμηχανία. Όταν γενικεύει, ότι έτσι κάνουν οι περισσότερες και τα λοιπά, θέλω να του πω πως είναι απλουστευτικό ένα τέτοιο σχήμα και δεν πρέπει να δολισθαίνει σε τόσο επιφανειακές αναλύσεις, αλλά μετά έρχομαι στη θέση του και χάνω τα λόγια μου. Εκείνος ψάχνει τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου η τάση είναι προς την ισότητα των δικαιωμάτων των γονιών και τη συνεπιμέλεια, ενώ αναρωτιέται πόσα χρόνια θα χρειαστούν εδώ για να εκσυγχρονιστεί το νομοθετικό πλαίσιο.

Φωνάζουμε για την ισότητα των φύλων, διεκδικούμε τα ίδια δικαιώματα στην επαγγελματική, οικογενειακή και κοινωνική ζωή, αλλά όταν υπάρχει η δυνατότητα κρυβόμαστε πίσω από ένα αναχρονιστικό δίκαιο. Θέλουμε οι μαμάδες και οι μπαμπάδες να έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις όταν κάνουν παιδί αλλά όταν χωρίζουν οι μαμάδες γίνονται πιο ίσες, ακόμη και όταν οι μαμπάδες έχουν την ίδια διάθεση για την ανάληψη των ευθυνών που συνεπάγεται η ανατροφή ενός παιδιού.

Μετά το διαζύγιο ο πατέρας είναι -κατά κανόνα- αυτός που πληρώνει και που βλέπει το παιδί όσο ο νόμος επιτρέπει εκτός αν η μητέρα του παραχωρήσει κάτι περισσότερο. Έχω συναδέλφους μπαμπάδες που υποφέρουν από την απουσία του παιδιού τους, άλλους που αισθάνονται ότι αντιμετωπίζονται σαν ευρωμηχανή και κάποιους που βαρέθηκαν να ζητούν περισσότερη επικοινωνία και παραιτήθηκαν από κάθε προσπάθεια. Ξέρω και άλλους που αδιαφόρησαν, αλλά αδιάφοροι ήταν και πριν το διαζύγιο, δεν έγιναν μετά.

Έτσι κι αλλιώς κάθε χωρισμός είναι σκληρός, πρωτίστως για τα παιδιά. Όταν εξελίσσεται σε διαμάχη για λεφτά και όρους επικοινωνίας, τότε ακυρώνει όλα όσα έφεραν τους δυο ανθρώπους κοντά και στην απόφαση να κάνουν μαζί παιδί. Και αυτός που έχει το νομικό πλεονέκτημα, η μητέρα, μπορεί να κερδίζει στη διαδικασία, αλλά χάνει στην ουσία, γιατί εκμεταλλεύεται μια υπεροχή που δεν της ανήκει αλλά της απονεμήθηκε λόγω φύλου, δηλαδή χάρη σε μια αντεστραμμένη διάκριση.

Για όλα αυτά οφείλουν να τοποθετηθούν οι γυναικείες οργανώσεις, τα προοδευτικά φιλοευρωπαϊκά κόμματα και η επιστημονική κοινότητα.  Και πρέπει κάποια στιγμή να συζητήσουμε, πέρα από τα στερεότυπα.

Αν λάβουμε υπόψιν μας τις σύγχρονες κοινωνικές/οικονομικές συνθήκες θα διαπιστώσουμε πόσο σκληρή και πρωτόγονη είναι η συντήρηση της αρχετυπικής σύγκρουσης των φύλων παρά την πρόοδο του νομικού πολιτισμού και της ιδεολογίας για θέματα ισότητας. Θύματα αυτής της σύγκρουσης δεν είναι μόνο οι νομικά ευάλωτοι πατέρες, όσοι επιθυμούν με αυθεντικό τρόπο να εκπληρώσουν το γονεϊκό τους ρόλο, αλλά κυρίως τα παιδιά στο όνομα των οποίων γίνονται όλα - ερήμην τους.