Μαντεμοχώρια

Του Ισμέτ Αλή-Χότζα

Τον τελευταίο μήνα ο «πυρετός» του χρυσού «ενθουσιάζει» τα media, μιας και μια πραγματικά μικρή μειοψηφία κατοίκων της βορειοανατολικής Χαλκιδικής προβάλλουν ένα σύνολο αντιδράσεων, με κυριότερο επιχείρημα την καταστροφή του περιβάλλοντος από τις νέες εξορυκτικές διαδικασίες και τα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν από την επένδυση στα μεταλλεία χαλκού-χρυσού της περιοχής Σκουριών.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα επαναφέρουν ακόμα και τους όρους με τους οποίους έγινε η μεταβίβαση των Μεταλλείων Κασσάνδρας προς την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. Είναι σημαντικό να γίνει μια αναφορά για την αποκατάσταση της αλήθειας. H TVX (προηγούμενη εταιρεία που είχε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης στην περιοχή), πτωχεύοντας άφησε πίσω της χρέη 22 εκ. ευρώ: 16 εκ. ευρώ για μισθούς και δικαιώματα εργαζομένων και 6 εκ. ευρώ για την αποκατάσταση εργολάβων.

Η KINROSS (μητρική της TVX) θα κατέβαλλε 11 εκ. ευρώ και θα «έφευγε», ενώ άλλα 11 εκ. ευρώ θα κατέβαλλε στο νέο επενδυτικό σχήμα. Στην ουσία και στην πράξη, και τα 22 εκ. ευρώ διατέθηκαν μόνο για την πληρωμή εργαζομένων και τοπικών εργολάβων. Πρόκειται για διαδικασία πώλησης από ιδιώτη σε ιδιώτη. Το δημόσιο ουσιαστικά μεσολάβησε για να διεξαχθεί η μεταβίβαση.

Η αξία των Μεταλλείων Κασσάνδρας ήταν τη δεδομένη χρονική στιγμή μείον 22 εκ. ευρώ (χρέη). Αν προστεθούν και 3 εκ. ευρώ, όσο δηλαδή αποτιμήθηκε η επεξεργασία των νερών που ήταν και είναι διαρκής, η αξία του μεταλλείου υπολογίστηκε στα μείον 25 εκ. ευρώ. Και αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι τα έτη 2004 και 2005 ήταν «νεκρά», προστίθεται ένα επιπλέον κόστος της τάξεως των 12 εκ. ευρώ από την αρχή για το νέο επενδυτικό σχήμα.

Γεγονός πάντως είναι πώς για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται για την εκμετάλλευση των μεταλλείων στην περιοχή, αποδίδονται 3,5 ευρώ προς την τοπική κοινωνία και το δημόσιο, μετά από μελέτη και του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η αναλογία αυτή τα λέει όλα. Η μη λειτουργία των μεταλλείων, πέραν του κόστους αποκατάστασης (το οποίο είναι πολύ μεγάλο), θα σημάνει και τον οικονομικό μαρασμό της περιοχής. 4.000 άνθρωποι άμεσα εξαρτώμενοι από τα μεταλλεία και υπερδιπλάσιος αριθμός ελευθέρων επαγγελματιών και τοπικών υπεργολάβων με τις οικογένειές τους ξαφνικά καθίστανται μη παραγωγικοί, άνεργοι και με όλες τις αυτονόητες συνέπειες. Μιλάμε για τη συντριπτική πλειοψηφία του Δήμου Αριστοτέλη.

Οι αντιδράσεις της μικρής μειοψηφίας των κατοίκων σχετικά με το περιβάλλον είναι εξίσου «ύποπτες». Υποκινούμενοι από μια μερίδα όψιμων οικολογούντων που κινούνται στην περιοχή τα τελευταία 25 χρόνια, τρομοκρατούν την κοινή γνώμη με αναλήθειες και ψεύδη που στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης. Αγνοούν καταρχήν ότι στη ΒΑ Χαλκιδική συντελείται αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο έργο περιβαλλοντικής αποκατάστασης που έχει γίνει στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια (πρόκειται για την εξυγίανση του χώρου απόθεσης των αποβλήτων των παλαιότερων εκμεταλλεύσεων στην περιοχή της Ολυμπιάδας) και προβάλλουν έναν οικολογικό όλεθρο.

Αγνοούν ότι η μεταλλευτική δραστηριότητα αποτελεί τον κυριότερο λόγο προστασίας του περιβάλλοντος στην περιοχή, γιατί η βασική της αρχή είναι «δρω και αποκαθιστώ», προβάλλουν ψευδώς την καταστροφή με τεράστια νούμερα, ενώ δεν έχουν μπει καν στον κόπο να διαβάσουν τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εξέλιξή της στην περιοχή. Τρομοκρατούν, τρομοκρατούν, τρομοκρατούν... Ξεχνάνε όμως πως η μη ύπαρξη της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή, θα είναι αυτή που θα σημάνει τον κώδωνα του περιβαλλοντικού κινδύνου.

Ποιος και με τι κόστος θα διαχειριστεί τα όσα θα «ξεβράζουν» τρία κλειστά μεταλλεία; Οι ίδιοι είναι αδύνατο να το κατορθώσουν. Ξέρουμε πολύ καλά πως οι τωρινές περιβαλλοντικές ανησυχίες τους έχουν να κάνουν με αυτό που ονειρεύονται οι κεφαλές του αγώνα τους. Με την καταπάτηση κάθε σπιθαμής γης προκειμένου να δομηθεί ανεξέλεγκτα και αυτό το κομμάτι της Χαλκιδικής. Προβάλλουν ότι θα καταστραφούν πάνω από 300 χιλ. στρέμματα δάσους, όταν η επένδυση αυτή καθαυτή δεν θα καταλάβει παρά μόνο το 0,4% της συνολικής δασικής έκτασης της ΒΑ Χαλκιδικής και μάλιστα με την υποχρέωση της αποκατάστασης. Ποιους εξυπηρετεί τελικά η τρομολαγνία για το περιβάλλον;

Η αντίδραση αυτής της μειοψηφίας έχει, όμως, καταστροφικές συνέπειες για την ίδια την τοπική κοινωνία. Έχουν διχάσει την τοπική κοινωνία. Απειλούν, προπηλακίζουν και βιαιοπραγούν όχι μόνο σε βάρος των εργαζομένων και των οικογενειών τους, αλλά και σε βάρος όποιου «τολμήσει» να ξεστομίσει το παραμικρό θετικό στοιχείο για την εκμετάλλευση των μεταλλείων στην περιοχή. Οι υποστηρικτές τους, όμως, αποτελούν συντριπτική πλειοψηφία. Ξέρουν πως ο αγώνας τους για το μεροκάματο, για την ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων και για την ανάπτυξη της ίδιας της περιοχής περνάει μέσα από τα μεταλλεία.

Η περιοχή μας έχει ιστορία και συνέχεια σε βάθος 4.000 χρόνων συνδυασμένη με τη μεταλλευτική δραστηριότητα. Γενιές και γενιές έχουν έρθει εδώ από όλα τα μήκη και πλάτη της γης για να εργαστούν, να δημιουργήσουν, να αναπτυχθούν. Αποδεικνύεται έτσι η αειφορία και η συνεχής δυναμική της. Δεύτερη γενιά σύγχρονων «μέτοικων» κι εγώ, που η οικογένειά μου από τα πομακοχώρια της ορεινής Ξάνθης τη δεκαετία του ’60 δεν ήρθε για να ζήσει απλά το δικό της Eldorado. Ήρθε και εντάχθηκε στο σύνολο της περιοχής και μαζί με αυτό δημιούργησε και δημιουργεί. Αναπτύχθηκε και αναπτύσσει. Και έτσι θα συνεχίσει.

Who is who

Εργάζομαι στην ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. ως Συντονιστής Αγορών και Αποθεμάτων. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Στρατώνι Χαλκιδικής, γιος μεταλλωρύχου, με καταγωγή από την Ξάνθη. Έχω κάνει σπουδές Χημείας και Οικονομικών και μεταπτυχιακά στη Διασφάλιση Ποιότητας και στην Οργάνωση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Τα τελευταία δύο χρόνια είμαι Πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτισμού Στρατωνίου Χαλκιδικής.