Το άρθρο του υπογράφοντος «Γιατί μειώνεται η ανεργία», δημιούργησε κάποιες αντιδράσεις, πολλές από τις οποίες είναι λυπηρές, ως αντιπροσωπευτικές του γεγονότος πως ένα μεγάλο μέρος των συμπατριωτών μας δεν ενδιαφέρεται ούτε να καταλάβει τι συμβαίνει, ούτε να αφήσει τους άλλους να καταλάβουν, μήπως και γίνει η ζωή όλων μας καλύτερη. Ενδιαφέρεται κυρίως να εξωτερικεύσει τον φανατισμό του, την μονομέρειά του και την ανευθυνότητά του. Παρά το ότι, λοιπόν, δεν είναι δυνατόν να απαντάς πάντοτε στα σχόλια που προκαλούνται από όσα γράφεις, επειδή το ζήτημα της ανεργίας είναι πολύ σοβαρό, -για την ακρίβεια το πιο σοβαρό από όλα-, είναι απαραίτητο να ειπωθούν μερικά πολύ απλά πράγματα.
Μπορούμε να δεχόμαστε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ως αξιόπιστα ή όχι;
Ο υπογράφων θεωρεί ότι μπορούμε και πρέπει να τα δεχόμαστε, δοθέντος ότι από το 2010, (μετά δηλαδή την κορύφωση του άγους των greek statistics), η ΕΛΣΤΑΤ έχει καταστεί μία ανεξάρτητη Αρχή που δεν μπορεί πλέον να λαμβάνει διαταγές για το τι στοιχεία θα δημοσιεύσει από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας που μέχρι τότε ήταν ο πολιτικός προϊστάμενός της. Πάντως, αν κάποιος, δεν δέχεται τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και την θεωρεί ψευδόμενη και αναξιόπιστη, όταν αυτά δεν τον βολεύουν όσον αφορά τις πολιτικές του προτιμήσεις, τις μονομανίες και τα επιχειρήματά του, αλλά τα δέχεται και τα διαφημίζει μάλιστα όταν τον συμφέρουν και ευνοούν την πολιτική του επιχειρηματολογία, τότε αυτός ο κάποιος είναι ένας πολύ μεγάλος καραγκιόζης και δεν χρειάζεται να ασχολούμαστε μαζί του. Πέραν αυτού, βεβαίως, αν υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που δεν είναι καραγκιόζηδες αλλά απλά έχουν επιφυλάξεις, εκείνο που πρέπει να τους υπογραμμίσει κανείς είναι πως όταν δεν δεχόμαστε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ τότε δεν δεχόμαστε ούτε τα στοιχεία της Eurostat, και απλά βαδίζουμε στα τυφλά, μόνο με την διαίσθηση και τις μαντεψιές μας. Έτσι, όμως, δεν πρόκειται να πάμε μακριά στον 21ο αιώνα.
Μήπως η ανεργία μειώθηκε γιατί αυξήθηκε η μετανάστευση των νέων στο εξωτερικό;
Η ανεργία δείχνει ότι έχει αρχίσει να μειώνεται από τις αρχές του 2013, και ο αριθμός των ανέργων έχει μειωθεί κατά 300.000 περίπου. Μπορεί βεβαίως η μετανάστευση να συνεχίζεται αλλά δεν έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό από το 2013 έως σήμερα 300.000 άτομα. Η μείωση της ανεργίας, άλλωστε, φαίνεται και από κάτι άλλο: από την αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων. Ακόμη, δηλαδή, και εάν δεν ξέραμε τον αριθμό των ανέργων, θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι η ανεργία έχει μειωθεί από το γεγονός ότι αυτοί που είχαν απασχόληση τον Απρίλιο του 2013 ήταν 3.514.000 ενώ τον Απρίλιο του 2017 είχαν αυξηθεί σε 3.750.000.
Το γεγονός ότι το ένα ποσοστό 50% περίπου των νέων προσλήψεων αφορά περιπτώσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης δεν μειώνει την σημασία της μείωσης της ανεργίας;
Ναι, την μειώνει. Θα ήταν καλύτερα να επρόκειτο για περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης-αν και το 40% των μερικώς απασχολουμένων δηλώνουν ότι ακριβώς αυτό ήταν που επιθυμούσαν. Για το υπόλοιπο 60% ευκταίο θα ήταν να είχαν βρει μία πλήρη απασχόληση, η οποία θα κάλυπτε καλύτερα τις ανάγκες τους. Παρ’ ότι όμως δεν βρήκαν, το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: θα ήταν καλύτερα, δηλαδή, αυτοί οι άνθρωποι που βρήκαν έστω μία εργασία μερικής απασχόλησης να μην την είχαν βρει ούτε και αυτή και να ήταν τελείως άνεργοι; Εκείνοι που επιτίθενται με λύσσα βρίζοντας και κατηγορώντας όποιον λέει ότι η κατάσταση στην αγορά εργασίας έχει σχετικά βελτιωθεί αφού 200-300.000 άνθρωποι έχουν βρει δουλειά, έστω και αν δεν είναι η δουλειά που επιθυμούσαν, προφανώς βρίζουν και κατηγορούν γιατί έχουν στο μυαλό τους μία εναλλακτική δυνατότητα, (έναν άλλο κόσμο), όπου όλοι θα έχουν απασχόληση, άμεσα, και θα πληρώνονται με του καλύτερους μισθούς που μπορεί να φαντασθεί κανείς. Αφού, όμως, γνωρίζουν ότι υπάρχει αυτή η εναλλακτική δυνατότητα, γιατί δεν μας εξηγούν κι εμάς πως μπορούμε να την κάνουμε πραγματικότητα; Γιατί περιορίζονται απλά στο να βρίζουν και να κατηγορούν εμάς που δεν ξέρουμε καμία άλλη πραγματικότητα από αυτήν που ζούμε κι έτσι, παρά το ότι θεωρούμε πως ένα εκατομμύριο άνεργοι είναι μία φοβερή πληγή για την κοινωνία, πιστεύουμε εν τούτοις ότι ακόμη και αυτό είναι συγκριτικά καλύτερο από το να έχουμε ενάμιση εκατομμύριο άνεργους όπως είχαμε το 2012;
Ναι, βεβαίως, η ανεργία μειώθηκε, αλλά αυτό οφείλεται στο ότι μειώθηκαν οι μισθοί. Είναι καλό αυτό;
Για να βρει κανείς την σωστή απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα θα πρέπει να κάνει κάποιο διανοητικό πείραμα. Να σκεφτεί, ας πούμε, ότι αύριο, από ένα θαύμα της μοίρας, γίνεται απόλυτος, (καλοκάγαθος και καλοπροαίρετος βεβαίως), δικτάτορας της χώρας ένας από αυτούς που βρίζουν προοδευτικά και συκοφαντούν επαναστατικά. Αυτός λοιπόν ο καλοκάγαθος δικτάτορας επειδή δεν θα μπορούσε να ανεχθεί το καθεστώς εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης που έχουν επιβάλει στην χώρα η ξένη επιτροπεία και τα Μνημόνια, (αλλά και επειδή ίσως θα του την έδινε το ότι οι ξενέρωτοι Ελβετοί κονομάνε περισσότερα), ας πούμε ότι θα όριζε τον κατώτατο μισθό του ανειδίκευτου εργάτη στα 4.000 ευρώ! Τι θα γινόταν μετά; Ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα; Φυσικά, το αποτέλεσμα θα ήταν ότι την επομένη όλοι όσοι πληρώνονταν με τον βασικό μισθό στην Ελλάδα θα έμεναν άνεργοι-μαζί με όσους πληρώνονταν με λιγότερα από 4.000 τον μήνα. Κανείς εργοδότης δεν θα μπορούσε να πληρώνει έναν τέτοιο βασικό μισθό στους ανειδίκευτους εργαζομένους του. Γιατί; Μα, διότι ο μισθός που μπορεί να λαμβάνει ο κάθε εργαζόμενος δεν γίνεται να είναι μεγαλύτερος από το προϊόν που ο ίδιος δημιουργεί. Δεν γίνεται να είναι, δηλαδή, ο μέσος μισθός μεγαλύτερος από την μέση παραγωγικότητα της εργασίας, (για την οποία βεβαίως, εν μέρει είναι υπεύθυνοι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και την εργατικότητά τους και εν μέρει οι εργοδότες με την τεχνολογία που θέτουν στην διάθεσή τους και τον τρόπο που οργανώνουν την παραγωγή/εργασία). Ο αγανακτισμένος προοδευτικός, λοιπόν, βρίζει και φωνάζει γιατί οι αμοιβές δεν είναι όσο υψηλές θα ήθελε, και η ανεργία μηδενική, χωρίς διόλου να τον νοιάζει ότι και το ένα και το άλλο, εξαρτώνται από κάτι τρίτο, για το οποίο συνήθως δεν μας λέει ούτε κουβέντα: από την παραγωγικότητα της οικονομίας, δηλαδή από την παραγωγικότητα της εργασίας. Εάν δεν ήταν έτσι, λαοπρόβλητες κυβερνήσεις θα συναγωνιζόντουσαν για το ποια θα κάνει τον λαό πιο ευτυχισμένο, αυξάνοντας συνεχώς τους μισθούς, (και τις συντάξεις, επίσης). Σε ένα μεγάλο βαθμό, μάλιστα, αυτό συνέβη στην Ελλάδα στην πρώτη περίοδο του ευρώ: η εργασία γινόταν όλο και πιο ακριβή, χωρίς να αυξάνεται αντίστοιχα και η παραγωγικότητα. Μόνο που η εν λόγω παράνοια, κρυβόταν προσωρινά, (ως το 2009), κάτω από την τεχνητή ζήτηση για τα προϊόντα της οικονομίας που δημιουργούσαν τα δανεικά. Αλλά κάθε είδους διάσταση με την πραγματικότητα και τις αδήριτες αναγκαιότητές της κάποτε παίρνει τέλος. Τότε και πάλι οι μισθοί πρέπει να επανέλθουν στο επίπεδο της πραγματικής παραγωγικότητας της οικονομίας. Και αν δεν το κάνουν, εμφανίζεται το φαινόμενο της ανεργίας. Αυτό πληρώνουμε σήμερα. Και μάλιστα πιο ακριβά απ’ όλους το πληρώνουν οι πιο αδύνατοι της κοινωνίας, αυτούς που υποτίθεται πως υποστηρίζουν οι, ειδικοί στο βρίσιμο και στις συκοφαντίες, επαναστάτες. Η μόνη υπεύθυνη, φιλολαϊκή και φιλεργατική, πολιτική είναι εκείνη που αποβλέπει στο να ευθυγραμμίσει την αμοιβή της εργασίας με την παραγωγικότητά της, και αυτό ουσιαστικά προσπάθησε να κάνει η αιμοσταγής κατοχική δύναμη του Μνημονίου, με την «εσωτερική υποτίμηση». Όταν οι μισθοί πρέπει να μειωθούν διότι βρίσκονται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και προκαλούν μεγάλη ανεργία, τότε, όσο δυσάρεστο και αν ακούγεται κάτι τέτοιο, πρέπει να μειώνονται, διότι όσο δεν γίνεται αυτό το τίμημα είναι παρατεταμένη κρίση και αυξανόμενη ανεργία.
Είναι τόσο σημαντικό ότι η ανεργία μειώθηκε ενώ το ΑΕΠ μειωνόταν και αυτό;
Είναι πρωτοφανές για τα διεθνή δεδομένα-ο υπογράφων δεν γνωρίζει άλλη παρόμοια περίπτωση-, και βεβαίως σε πλήρη αντίθεση με την θεωρία. (Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι η θεωρία είναι λάθος: εδώ έχουμε να κάνουμε με μια εξαιρετική περίπτωση). Δείχνει, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι στην ελληνική αγορά εργασίας υπήρχαν τόσα πολλά εμπόδια στο να προσλάβει μία επιχείρηση έναν εργαζόμενο ώστε όταν κάποια από αυτά αφαιρέθηκαν, και όταν οι αμοιβές προσαρμόσθηκαν στην πραγματική παραγωγικότητα της οικονομίας, οι επιχειρήσεις ένοιωσαν την ανάγκη να προχωρήσουν σε προσλήψεις παρά το ότι η συνολική ζήτηση για τα προϊόντα τους, την ίδια στιγμή, μειωνόταν! Το συμπέρασμα που βγαίνει, για όποιον θέλει να καταλάβει, είναι ότι τα υποτιθέμενα «αντιλαϊκά» και «αντεργατικά» μέτρα, στην πραγματικότητα είναι φιλολαϊκά και φιλεργατικά. (Πρόσφατα, ουσιαστικά επετράπησαν οι μαζικές απολύσεις. Μήπως ξεκίνησε κανένα μαζικό κύμα απολύσεων όπως μας έλεγαν οι καταστροφολόγοι; Όχι φυσικά, διότι μόνο στην βλακώδη φαντασία διαταραγμένων ατόμων ο καπιταλιστής θέλει να απολύσει όλους τους εργαζόμενους ώστε να απολαμβάνει μόνος τα κέρδη του! Η απελευθέρωση των απολύσεων στην πραγματικότητα είναι απελευθέρωση των προσλήψεων).
Είναι, δηλαδή, καλή σήμερα η κατάσταση στην αγορά εργασίας;
Όχι βέβαια, δεν είναι καθόλου καλή. Πέρα από το ότι υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο άνεργοι, υπάρχει και πολύ εκμετάλλευση, ακριβώς εξ αιτίας της υψηλής ανεργίας: όταν ο εργαζόμενος δεν έχει άλλη επιλογή, και δεν υπάρχει άλλη ζήτηση για την εργασία του, αναγκάζεται να δεχθεί ό,τι όρους του επιβάλλει ο πλέον στυγνός εργοδότης: μπορεί, για παράδειγμα, να έχει προσληφθεί για τετράωρη εργασία, να εργάζεται οκτάωρο και να αμείβεται με 300 ευρώ. Ποιος είναι ο τρόπος για να πετύχουμε να μην υπάρχουν τέτοιες καταστάσεις; Εν μέρει, βεβαίως, είναι οι έλεγχοι αλλά αυτοί πολύ λίγα μπορούν να αποφέρουν, ειδικά αν ο ίδιος ο εργαζόμενος φοβάται μην χάσει ακόμη και αυτή την άθλια απασχόληση που έχει. Συνεπώς δεν μένει άλλος τρόπος παρά ο εξής: να υπάρχει μεγάλη ζήτηση για εργασία, ώστε ο εργαζόμενος να είναι σε θέση να διαλέξει την καλύτερη δυνατότητα που του προσφέρεται. Δηλαδή να υπάρχει ανάπτυξη! Η οποία, άλλωστε, θα δημιουργήσει ούτως ή άλλως καλύτερες συνθήκες εργασίας, διότι τα αγαθά υψηλής αξίας που είναι συμφυή με την ανάπτυξη, δεν τα παράγεις πληρώνοντας τον εργαζόμενο 300 ευρώ τον μήνα. Μόνο που για την ανάπτυξη όλοι αυτοί που βρίζουν, που συκοφαντούν και που δημαγωγούν δεν ξέρουν τίποτα και δεν έχουν τίποτε να πουν. Συνήθως μάλιστα είναι εκείνοι που με τις ενέργειές τους και τις πράξεις τους συμβάλλουν στο να την αποτρέπουν, να την αποθαρρύνουν και να την απομακρύνουν από την χώρα.
16°
