Βασικός κανόνας στην επικοινωνία και στις τεχνικές προπαγάνδας: Η αποτελεσματικότητα μιας προπαγανδιστικής επιλογής είναι ευθέως ανάλογη με την ετοιμότητα του ακροατηρίου - στόχου να την έχει καταναλώσει πριν καν αυτή διαχυθεί, να είναι κομμένη και ραμμένη σε αυτό που έχει ήδη πλάσει στον ψυχισμό του ως προσδοκία. Περί έκδοσης ομολόγου και εξόδου από την κρίση. Όχι τίποτα άλλο αλλά ακόμα και ο Βαρουφάκης είπε ότι ακριβώς το ίδιο έκανε και ο Σαμαράς το ’14. Και κάλεσε την κυβέρνηση ή να ζητήσει συγγνώμη από τον Σαμαρά και τον Στουρνάρα ή να σταματήσει τους προσβλητικούς πανηγυρισμούς. Ίσως, όμως και να μην είναι εκεί το θέμα.
Ξεκινώντας από την εικόνα του πρωθυπουργού με τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς στο προεδρικό μέγαρο ο κ. Τσίπρας έδινε την εντύπωση ότι τους φιλοξενούσε στο εξοχικό του πεθερού του κάπου στο Ζούμπερι, εικασία που ενισχύεται από το γκρι φερ φορζέ του προεδρικού, βαμμένο παλαιότερα στο γνωστό λευκό της βεράντας του παππού. Άνετος, «τόσο όσο», γιατί ήταν και ο Προκόπης Παυλόπουλος εκεί. Η ερμηνεία της εικόνας δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός profiler του FBI για να καταλάβει ότι το στήσιμο του πρωθυπουργού όταν βρίσκεται σε χώρους όπου ισχύει κάποια μορφή πρωτοκόλλου έχει στοιχεία είτε εξεζητημένης επίδειξης διαφορετικότητας είτε εκπέμπει έντονα στοιχεία ιδιοκτησίας του χώρου απλώνοντας γύρω του μια τεχνητή άνεση και επιδεικνύοντας τη δήθεν πλήρη ενσωμάτωσή του στο περιβάλλον. Όλα αυτά ισχύουν στην περίπτωση που όλη αυτή η συμπεριφορά δεν είναι αποτέλεσμα της συγκλονιστικής αμηχανίας που έχει κάποιος που βασανίζεται από το εσωτερικό ερώτημα «τι δουλειά έχω εγώ εδώ μέσα;». Αλλά ούτε και εδώ είναι το θέμα.
Η έξοδος στις αγορές, μια μούφα στιλ «σαξές στόρι» Σαμαρά, κατά την άποψη πολλών πιο ειδικών στα οικονομικά, ακόμα και του Γιάνη, όπως αναφέρουμε στον πρόλογο, έδωσε ακόμα μια ευκαιρία για πανηγύρια και αυτόματες μετατροπές του άσπρου σε μαύρο. Αλλά στεκόμενοι στη στάση του πρωθυπουργικού σώματος –που δεν είναι η πρώτη φορά που αναζητεί ιδεολογικά κοπλιμέντα σε φαινομενικά αντισυμβατικές συμπεριφορές και στάσεις για λαϊκή κατανάλωση ψυχολογικού αναψυκτηρίου– θα τολμούσαμε τη σύγκριση των συμπεριφορών των δύο τωρινών εχθρών.
Ο Γιάνης, σε μια παλαιότερη συνέντευξή του είχε ρωτηθεί γιατί κατήργησε το δεύτερο «ν» στο όνομά του. «Γιατί δεν ήθελα να γραφόταν όπως γραφόταν όλων των άλλων». Όποιος βιαστεί να μιλήσει για πρώιμο ναρκισσισμό...θα έχει δίκιο. Αλλά πόσο παράτολμη θα ήταν μια θεωρητική σύγκριση της στάσης ζωής των δύο αντρών: Ο ένας επιδιώκει να ξεχωρίζει από τα πρότυπα αφαιρώντας ένα «ν» από το όνομά του και ο άλλος επιδιώκει να ξεχωρίζει από τα πρότυπα υιοθετώντας δήθεν αντισυμβατικές στάσεις και συμπεριφορές ιδίως όταν οι καταστάσεις στις οποίες εκ θέσεως βρίσκεται απαιτούν αυστηρό πρωτόκολλο και εθιμοτυπικά μοτίβα. Κατά βάση η επιδίωξη είναι ίδια, μια παράφραση του δικού τους ναρκισσισμού. Όμως, ούτε και εδώ είναι το θέμα.
Η έξοδος στις αγορές, όπως κατάλληλα διαφημίστηκε, και τα συνακόλουθα πανηγύρια, βρήκαν διάφορες φωνές που αποπειράθηκαν να προσγειώσουν τον σκοπούμενο ενθουσιασμό. Και οι φωνές αυτές δεν προέρχονταν από διάφορους τυχάρπαστους εχθρούς του κυβερνητικού έργου, όπως ορίζει το τελευταίο κυβερνητικό ανακοινωθέν περί εχθρών. Είναι άνθρωποι που ξέρουν οικονομικά, τα έχουν σπουδάσει, τα έχουν δουλέψει, τα έχουν φάει στη μάπα, από επαγγελματικής και όχι ιδεολογικής άποψης. Ο ναρκισσισμός και η ιδεοληψία φτιάχνουν ένα εξαιρετικό πεδίο έρευνας για άλλους ειδικούς, άλλης επιστήμης που είναι η ψυχολογία και η ψυχανάλυση. Και μάλλον εδώ είναι το θέμα.
Ο ναρκισσιστής δεν είναι ελεύθερος άνθρωπος, λένε οι ειδικοί. Είναι σκλάβος της αυτοεικόνας του. Για την οποίαν δεν έχει καθόλου καλή γνώμη. Για αυτό και φτιάχνει δικά του σενάρια αλήθειας για να ικανοποιεί την ψευδαίσθηση ότι ανταποκρίνεται στα δικά του ιδεατά πρότυπα. Είναι ένα φαινόμενο που μοιάζει με αυτό του παθολογικού ψεύτη που λέει μονίμως ψέματα με σκοπό να πείθει τον εαυτό του ότι είναι ο μόνος που ξέρει την αλήθεια. Ας συγχωρεθούν οι ερασιτεχνικοί ψυχολογισμοί αλλά κάπου εδώ είναι το θέμα…
20°
