Οι τρεις «αλήθειες» του ΣΥΡΙΖΑ που συγκρούονται μεταξύ τους

Η κυβερνητική ηγεσία χρησιμοποιεί τρεις ημιεπίσημες ή επίσημες «αλήθειες» για να προωθήσει την πολιτική της, οι οποίες όμως συγκρούονται μεταξύ τους και περιορίζουν την αποτελεσματικότητα της δύσκολης πολιτικής που εφαρμόζεται.

Η εκδίκηση του Γιάνη

Οι αποκαλύψεις που κάνει ο πρώην υπουργός Οικονομικών κ. Βαρουφάκης στο τελευταίο του βιβλίο δημιουργούν σοβαρό πολιτικό πρόβλημα στην κυβέρνηση. Ο πολυσυζητημένος Γιάνης δεν θεωρείται ιδιαίτερα αξιόπιστος, περιγράφει όμως, με τον τρόπο του, την κυβερνητική στρατηγική του πρώτου εξαμήνου του 2015, η οποία έχει εγκαταλειφθεί αλλά οι συνέπειές της είναι πάντα μαζί μας. Χαρακτηριστική η αδυναμία του τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτήσει επαρκώς την πραγματική οικονομία με σχετικά χαμηλά επιτόκια ή να ρυθμίσει με δημιουργικό τρόπο τα λεγόμενα κόκκινα δάνεια, τα οποία στην περίπτωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ξεπερνούν το 60% του συνόλου.

Επομένως η δημόσια διαμάχη μεταξύ Μαξίμου και Βαρουφάκη ενισχύει την άποψη πολλών συμπολιτών μας ότι ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του προωθούν, όταν το κρίνουν σκόπιμο, μια συγκεκριμένη στρατηγική, ανεξάρτητα από το οικονομικό και κοινωνικό κόστος.

Η έξοδος στις αγορές

Διαφορετική επιχειρηματολογία χρησιμοποιούν τα κυβερνητικά στελέχη για να εξασφαλίσουν την επιστροφή του ελληνικού Δημοσίου στις διεθνείς αγορές, εκεί που ήταν την άνοιξη του 2014.

Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας, αφού έκανε μία προσωπική συμφωνία με τον όμιλο Ρότσιλντ για τη διαχείριση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου, υπογραμμίζει με παρεμβάσεις του στα διεθνή ΜΜΕ ότι έκανε λάθη, έχασε πολύτιμο χρόνο, αλλά τώρα είναι αποφασισμένος να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

Αυτή είναι η γραμμή που ακολουθούν τα κυβερνητικά στελέχη στις επαφές με τους εκπροσώπους των Ευρωπαίων εταίρων και των πιστωτών. Εμφανίζονται να έχουν τη λεγόμενη ιδιοκτησία του προγράμματος και έτοιμοι να σπάσουν το ρεκόρ ταχύτητας και αποτελεσματικότητας στην εφαρμογή του. Οι συνομιλητές τους δεν πείθονται απόλυτα, αξιοποιούν όμως την κυβερνητική επιχειρηματολογία για να επιβάλλουν πρόσθετες δεσμεύσεις σε βάθος χρόνου και να υποστηρίξουν, στους δικούς τους ψηφοφόρους, ότι η ελληνική εκκρεμότητα έχει ουσιαστικά ρυθμιστεί και δεν πρόκειται να προκαλέσει πρόσθετες επιβαρύνσεις στους φορολογούμενους των άλλων κρατών της Ευρωζώνης.

Θεσμική κρίση

Η εγκατάλειψη από τα περισσότερα κυβερνητικά στελέχη της επίσημης «αλήθειας», η οποία προετοίμαζε τη ρήξη με την Ευρωζώνη, και η υιοθέτηση από τον πρωθυπουργό και βασικούς συνεργάτες του μιας διαφορετικής πολιτικής γλώσσας υπέρ της άμεσης και δραστικής προσαρμογής δημιουργεί σοβαρά επικοινωνιακά και πολιτικά προβλήματα στον κυβερνητικό χώρο.

Γι' αυτό υιοθετείται μία τρίτη επίσημη «αλήθεια» που στηρίζεται στην υποτιθέμενη διαρκή πάλη του ΣΥΡΙΖΑ στο εσωτερικό της χώρας με αντιδραστικά συμφέροντα, τους πολιτικούς εκφραστές τους και αντιδραστικούς θεσμούς, όπως μπορεί να είναι η Δικαιοσύνη ή τα ΜΜΕ. Με βάση την τρίτη επίσημη «αλήθεια» της κυβερνητικής ηγεσίας, χρειάζονται η ενίσχυση του κομματικού κράτους, η εξαγορά της κομματικής πελατείας ανεξάρτητα από το κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό και μια σταθερή επένδυση στη στρατηγική της έντασης, ώστε να αποθαρρύνονται οι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ οι οποίοι θέλουν να μετακινηθούν σε άλλους πολιτικούς χώρους.

Το πρόβλημα είναι ότι οι «αλήθειες» του ΣΥΡΙΖΑ συγκρούονται μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει συνεχώς ο οικονομικός και κοινωνικός λογαριασμός της κρίσης και να παρατείνεται η εφαρμογή των δύσκολων μέτρων. Η «αλήθεια» Τσίπρα-Βαρουφάκη εξασθένισε τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας έναντι των Ευρωπαίων εταίρων και πιστωτών, οι οποίοι τελικά επέβαλαν σκληρότερα μέτρα και δεσμεύσεις απ’ ό,τι κατά το παρελθόν. Η μεταρρυθμιστική «αλήθεια» Τσίπρα διευκολύνει την επιστροφή του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές αλλά με δύσκολους όρους και χωρίς να υπάρχει προοπτική σοβαρής διευκόλυνσης της ελληνικής πλευράς. Οι ξένοι συνομιλητές του πρωθυπουργού καλωσορίζουν την αυτοκριτική διάθεση και τις υποσχέσεις για άμεση και δραστική προώθηση των μεταρρυθμίσεων, κρατάνε όμως αποστάσεις πολιτικής ασφαλείας. Τέλος, η τρίτη «αλήθεια» της κυβέρνησης, η οποία παραπέμπει περισσότερο σε επιλογές αυταρχικών καθεστώτων, δημιουργεί πρόσθετες δυσλειτουργίες εφόσον η τεχνητή πολιτική ένταση και οι διαρκείς επιθέσεις στους θεσμούς που αντιμετωπίζονται εχθρικά από την εκτελεστική εξουσία, ενισχύει τις αμφιβολίες για την πολιτική που πρόκειται να ακολουθήσει η κυβέρνηση Τσίπρα και περιορίζει κι άλλο την αποτελεσματικότητά της.

Οι αλληλοσυγκρουόμενες ημιεπίσημες και επίσημες «αλήθειες» του ΣΥΡΙΖΑ προβάλλονται συνήθως σαν δείγμα της επικοινωνιακής του υπεροχής αλλά, κατά την άποψή μου, αποτελούν την καλύτερη απόδειξη του πολιτικού καιροσκοπισμού και της κυβερνητικής του ανεπάρκειας.