Πριν και μετά τον Βαρουφάκη

«Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που, για να ξεφύγουμε από τους τεράστιους κινδύνους που μας απειλούν, χρειαζόμαστε ένα συνδυασμό συμβατικών και μη συμβατικών λύσεων, ορθόδοξων και ετερόδοξων μέσων. Πέρα από τον επανασχεδιασμό της χρήσης των ευρωπαϊκών πόρων και την αξιοποίηση των όποιων διαθέσιμων συμβατικών μέσων, πρέπει να στραφούμε και σε εναλλακτικά μέσα και πολιτικές. Με δεδομένη, π.χ., τη δημοσιονομική στενότητα θα έπρεπε να είχαμε εκδώσει ήδη ομόλογα ειδικού σκοπού που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτικό μέσο πληρωμής και να θέσουμε σε εφαρμογή εναλλακτικά μέσα δημιουργίας ρευστότητας. Με δεδομένη την αδυναμία μας να καθορίσουμε τη νομισματική πολιτική, πρέπει με άλλους τρόπους να επηρεάσουμε την πιστωτική πολιτική έτσι ώστε οι περιορισμένοι πόροι να κατευθυνθούν εκεί που επιβάλλουν οι προτεραιότητες της πολιτικής και όχι εκεί που συμφέρει κοντόφθαλμα τις τράπεζες».

Τα παραπάνω λόγια δεν αποτελούν μέρος των διηγήσεων του Βαρουφάκη. Περιλαμβάνονται στη συνέντευξη που έδωσε ο Γιάννης Δραγασάκης στον Άγγελο Κωβαίο και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Το «Βήμα της Κυριακής», στις 4 Αυγούστου του 2013, κάτω από τον τίτλο «Ι. Δραγασάκης: από την ουτοπία στο… ρεαλισμό».

Την εποχή εκείνη ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επικεντρωθεί σε δύο ζητήματα. Το πρώτο ήταν η κατάκτηση της εξουσίας. Το δεύτερο ζήτημα είχε να κάνει με τη συνειδητοποίηση της αδυναμίας του να κάνει πράξη όσα υποσχόταν. Όλες του οι υποσχέσεις απαιτούσαν χρήμα. Χρήμα όμως δεν μπορούσε να τυπώσει εφόσον θα συνεχίζαμε να ανήκουμε στη ζώνη του ευρώ. Ακριβώς αυτή την προγραμματική αντίφαση προσπαθούσαν να καλύψουν σε κάθε φάση που σκεφτόταν τη δημιουργία παράλληλων συστημάτων πληρωμών.

Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ήθελε και την πίτα της εξουσίας ολόκληρη και τον σκύλο των δημαγωγικών υποσχέσεων χορτάτο. Χάρη στη δημαγωγία πέτυχε εύκολα το στόχο της εξουσίας, αλλά η κατάκτηση της εξουσίας ανέδειξε τον απατηλό χαρακτήρα των υποσχέσεων.

Ξεκίνησε τότε μια διπλή διαπραγμάτευση. Διαπραγματεύονταν με τους δανειστές για τα μέτρα και τη χρηματοδότηση και διαπραγματεύονταν με τους πολίτες για τις υποσχέσεις που ήταν αδύνατο να τηρήσουν. Μπροστά στο προδιαγεγραμμένο αδιέξοδο, αποφάσισαν να βραχυκυκλώσουν τις δύο διαπραγματεύσεις με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος. Έβαλαν τους πολίτες στη θέση των συνομιλητών και τους κάλεσαν να αποφασίσουν για θέματα που αφορούσαν τις θέσεις των δανειστών.

Σε όλο αυτό το διάστημα δεν έπαψαν να φλερτάρουν με διάφορες εναλλακτικές πηγές χρήματος. Εξωτερικές, με κυριότερη τη Ρωσία, και εσωτερικές όπως η έκδοση ομολόγων πληρωμών. Όλοι οι εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης έθεταν σε κίνδυνο την οικονομική και πολιτική σταθερότητα της χώρας και τη θέση της στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Οι λόγοι που δεν προχώρησαν τα εναλλακτικά σχέδια είναι πολλοί. Η απροθυμία των Ρώσων, ο ερασιτεχνικός σχεδιασμός των ομολόγων και αρκετοί ακόμα που μπορεί να αγνοούμε. Ο κυριότερος όμως λόγος είναι ότι η περιπέτεια που θα ξεκινούσε θα σήμαινε την απώλεια της εξουσίας, πολύ σύντομα και κάτω από δραματικές συνθήκες.

Τα μέλη της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ λάτρευαν την επανάσταση και την ίδια ώρα ήταν εραστές της εξουσίας. Όταν διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν να έχουν και τις δύο αγάπες τους και ήρθε η ώρα να αποφασίσουν με ποια θα πάνε και πια θα αφήσουν, αποφάσισαν να ξεχάσουν την επανάσταση και να κρατήσουν την εξουσία.

Ευτυχώς για μας, η μεγάλη αγάπη τους για την εξουσία που μας έβαλε σε αυτή την τεράστια διακινδύνευση, ήταν η ίδια που μας έσωσε από την ολοκληρωτική καταστροφή. Τα υπόλοιπα τα ζούμε και τα πληρώνουμε ακόμη.