Δώσε το σπίτι σου, αν θες να το σώσεις από τον πλειστηριασμό

Τα… κλειδιά των ακινήτων, τα οποία αποκτήθηκαν ή είναι συνδεδεμένα με ενυπόθηκα «κόκκινα» δάνεια, θα μπορούν, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», να παραδώσουν εθελοντικά στις τράπεζες όσοι δανειολήπτες βρίσκονται αντιμέτωποι με τον πλειστηριασμό, πετυχαίνοντας, ωστόσο, συγκριτικά καλύτερη διευθέτηση του υπόλοιπου της οφειλής ή και διαγραφή της.

Η συγκεκριμένη λύση (amicable solution), που, όπως σημειώνουν τραπεζικά στελέχη στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», εφαρμόζεται κατά κόρον στο εξωτερικό -σε χώρες όπως η Ισπανία ή η Ιρλανδία- θα δοκιμαστεί τους προσεχείς μήνες και στην Ελλάδα και συγκεκριμένα το τελευταίο τρίμηνο του 2017. Κι αυτό γιατί οι μεσομακροπρόθεσμες λύσεις, που προέκριναν μέχρι σήμερα οι τράπεζες, όπως η μη πληρωμή τόκων ή η παράταση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου, ρύθμισαν ένα ικανοποιητικό μέρος του «κόκκινου» χαρτοφυλακίου, χωρίς, ωστόσο, να εξαλείψουν το πρόβλημα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζιτών, άλλωστε, μόνο τους πρώτους έξι μήνες του έτους τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα «στόκαραν» περί τα 2,5 δισ. ευρώ νέα «κόκκινα» δάνεια, γεγονός, που απειλεί τους στόχους τους, έτσι όπως αυτοί έχουν τεθεί σε συνεργασία με τον SSM.

Ειδικότερα, ο προγραμματισμός είναι τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα να υποχωρήσουν κατά 7,6 δισ. ευρώ φέτος, κατά 15 δισ. ευρώ το 2018 και κατά 17 δισ. ευρώ το 2019.

«Στο εξωτερικό οι συναινετικές λύσεις υπερέχουν των πλειστηριασμών. Οι τράπεζες, δηλαδή, προσεγγίζουν τους πελάτες, για τους οποίους ήδη έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής και τους προτείνουν την εθελοντική παράδοση ακινήτου», επισημαίνει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής υψηλόβαθμος τραπεζικός παράγοντας, προσθέτοντας πως η συγκεκριμένη λύση δεν μπορεί -τουλάχιστον για την ώρα- να εφαρμοστεί μαζικά στην Ελλάδα, αφού θα προκαλούσε κατάρρευση της ήδη ταλαιπωρημένης εγχώριας κτηματαγοράς.

Τα οφέλη

Μεταξύ του πλειστηριασμού και της εθελοντικής παράδοσης του ακινήτου οι δανειολήπτες καλούνται να επιλέξουν… το μη χείρον βέλτιστον. «Η λύση της εθελοντικής παράδοσης ενέχει διπλό όφελος: αφενός η αξία του ακινήτου -μετά τον επανυπολογισμό από πλευράς της τράπεζας- θα είναι μεγαλύτερη από την τιμή που θα πετύχαινε στον πλειστηριασμό και αφετέρου, το υπόλοιπο της οφειλής είτε θα κουρεύεται/ρυθμίζεται είτε θα διαγράφεται, λαμβάνοντας υπόψη και τις προβλέψεις του εκάστοτε χρηματοπιστωτικού ιδρύματος», εξηγεί στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο ίδιος τραπεζικός παράγοντας.

«Οι χαμηλές εμπορικές αξίες των ακινήτων λόγω οικονομικής κρίσης και ανύπαρκτης αγοράς (μείωση 40%-70%) ορίζουν την τιμή εκκίνησης του πλειστηριασμού, στον οποίο πιθανόν να προβεί η τράπεζα. Με χαμηλή τιμή εκκίνησης και όχι πολύ υψηλότερη τιμή πλειστηριάσματος -λόγω γενικής ανέχειας- η τελική τιμή/αξία δεν θα καλύπτει την οφειλή, ώστε να εξοφληθεί αυτή, επομένως η τράπεζα θα ρευστοποιεί και άλλα περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη (πιθανόν και όλη την ακίνητη περιουσία του εάν η αξία του δανείου και, επομένως, της οφειλής προς την τράπεζα είναι μεγάλη) έως την εξόφληση της οφειλής του.

Κατά συνέπεια, ο δανειολήπτης θα χάνει την περιουσία του σε πλειστηριασμούς σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, ενώ προσπάθησε μία ολόκληρη ζωή να την αποκτήσει», αναφέρει από την πλευρά της, η δικηγόρος, εξειδικευμένη σε τέτοια ζητήματα, κ. Ανδριάνα Ζαχαρίου.

Σύμφωνα με την ίδια, η λύση της εθελοντικής παράδοσης του ακινήτου θα είναι αποτελεσματική μόνο εάν η τράπεζα αναλαμβάνει τη δέσμευση ότι παύει να έχει περαιτέρω απαιτήσεις και δεν εξακολουθεί να αξιώνει από τον πιστούχο προσαυξημένο υπόλοιπο της οφειλής.

«Προς το παρόν, ο Κώδικας ρητά προτείνει τη διευθέτηση του υπόλοιπου της οφειλής από τις δύο πλευρές μετά την εθελοντική παράδοση του ακινήτου», καταλήγει.

«Οσοι δανειολήπτες επιλέξουν την επίμαχη λύση θα έχουν το κίνητρο να παραδώσουν άμεσα τα ακίνητά τους, κερδίζοντας από τη μείωση του δανεισμού τους, που θα ισούται με το ύψος της τρέχουσας εμπορικής αξίας του ενυπόθηκου ακινήτου, ενώ, ταυτόχρονα, δεν θα κινδυνεύσουν άλλα περιουσιακά τους στοιχεία, πιθανόν μικρότερης αξίας και λιγότερο σημαντικά για τις τράπεζες, αλλά σημαντικά για τους ίδιους», υπογραμμίζει με τη σειρά του, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Ελλάδος (ΟΜΑΣΕ), κ. Δημήτρης Μπινιάρης.

Οπως εξηγεί, η πλειονότητα των δανειοληπτών και των εγγυητών έχει αποδεχθεί στη σύμβαση δανεισμού τον όρο της παραιτήσεως του δικαιώματος της διζήσεως (σ.σ.: το «πάγωμα» των αξιώσεων, μέχρι ο δανειστής να επιχειρήσει αναγκαστική εκτέλεση κατά του πρωτοφειλέτη). «Δυνητικά μπορεί να προβλεφθεί η δυνατότητα ανταλλαγής ακινήτων ή το δικαίωμα παραχώρησης, ενοικίασης και μελλοντικής επαναγοράς, που προϋποθέτει, όμως, τη σημαντική μείωση του διαδικαστικού και φορολογικού κόστους για αυτές τις επαναλαμβανόμενες συναλλαγές, με αντίστοιχη νομοθετική παρέμβαση», τονίζει χαρακτηριστικά.

Τραπεζικές ρυθμίσεις για να πρασινισουν τα κόκκινα δάνεια

Σειρά ρυθμίσεων, προκειμένου να περάσει στην… πράσινη περιοχή σημαντικό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το ύψος των οποίων ανήλθε σε περίπου 106 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου, προτείνουν οι τράπεζες.

Με βάση τον αναθεωρημένο ήδη από το 2016 Κώδικα Δεοντολογίας και έχοντας ελέγξει την πραγματική οικονομική δυνατότητα του δανειολήπτη, τα εισοδηματικά του κριτήρια, αλλά και τις δαπάνες διαβίωσής του, δύνανται να του προτείνουν βραχυπρόθεσμες (για παράδειγμα, η μη πληρωμή τόκων), μακροπρόθεσμες (παράταση διάρκειας αποπληρωμής) ή οριστικές λύσεις διευθέτησης του δανείου του.

Οριστική λύση, κατά τον Κώδικα, πέρα από την ολική διαγραφή ή το «κούρεμα», προτείνεται και η εκ μέρους της τράπεζας απόκτηση της κυριότητας ή νομής του ακινήτου, που αφορά στο δάνειο, είτε με εθελοντική παράδοση του δανειολήπτη είτε με παράδοση της κυριότητας του ακινήτου, αλλά μίσθωσής του από τον ιδιοκτήτη-δανειολήπτη (με leasing ή απλή) και αφορά σε οικιστικό ακίνητο και σε επαγγελματική στέγη. Προϋπόθεση είναι ο δανειολήπτης να είναι «συνεργάσιμος», να παρέχει, δηλαδή, στην τράπεζα όλες τις πληροφορίες σχετικά με τα εισοδήματα και τα περιουσιακά του στοιχεία και όχι «στρατηγικά κακοπληρωτής», ήτοι, να μην εξυπηρετεί το δάνειό του εφόσον δεν βρίσκεται σε οικονομική αδυναμία.

Σύμφωνα με στοιχεία από την πρόσφατη επισκόπηση του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος, που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), οι τράπεζες συνεχίζουν να προσανατολίζονται στην υλοποίηση μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων, δεδομένου ότι οι εν λόγω ρυθμίσεις έχουν αυξηθεί κατά 61% από τις αρχές του 2016, με το μεγαλύτερο μέρος να αφορά στα στεγαστικά δάνεια, καθώς το αντίστοιχο ποσοστό αύξησης ανέρχεται σε περίπου 300%.