Ο Νίκος Αναστασιάδης ήταν μέσα στα νεύρα από το πρωί της Παρασκευής που μας πέρασε. Δεν τον χώραγε ο τόπος. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ γνωρίζοντας το τι συνέβαινε, τον είχε στριμώξει. Βλέπετε, ο πρόεδρος της Κύπρου δεν επιθυμούσε να καταγραφεί ξεκάθαρα στην απολογιστική έκθεση του Γκουτέρες πως η ελληνοκυπριακή πλευρά υπονόμευσε την διαδικασία στο Κραν Μοντανά. Αναγκάστηκε λοιπόν να υποβάλει γραπτώς τις προτάσεις του. Η Άγκυρα αρνιόταν πεισματικά να καταθέσει κάποιο −έστω και ανεπίσημο− γραπτό κείμενο. Περιοριζόταν σε προφορικές καταθέσεις προτάσεων. Ο Αναστασιάδης «πάλευε» με τα προσχήματα. Την προηγούμενη, o πρόεδρος της Κύπρου ομού μετά του έλληνα υπουργού Εξωτερικών είχαν αποτρέψει τον Αλέξη Τσίπρα να σπεύσει στην Ελβετία. Κυπριακές πηγές από το Εθνικό Συμβούλιο της Κύπρου ισχυρίζονται πως ο πρωθυπουργός της Ελλάδας αντιμετώπιζε θετικά το ενδεχόμενο να μεταβεί στο Κραν Μοντανά. Η επιθυμία του βραχυκυκλώθηκε. Ο Νίκος Αναστασιάδης −ήταν πια φανερό− έψαχνε τρόπο διαφυγής. Άρχισε τις δραματικές αναρτήσεις στο twitter ότι τάχα μου θέλει να επιστρέψει, ότι δεν αντέχει άλλο και άλλα τέτοια περίεργα που δεν ταίριαζαν ούτε στις περιστάσεις ούτε στο ίδιο το άτομο. Αστειότητες. Ήξερε πολύ καλά πως δεν μπορούσε να αποχωρήσει πριν την τελική πράξη της συνόδου στην Ελβετία. Αλλιώς θα ήταν αυτός που θα παρουσιαζόταν ως αποκλειστικά υπεύθυνος για το ναυάγιο.
Τη Δευτέρα που πέρασε ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ, Άνδρος Κυπριανού, επιβιβαζόταν στο αεροπλάνο για την Αθήνα. Από την Ελβετία κιόλας είχε καταλήξει πως κάτι δεν πήγαινε καθόλου καλά με τον Νίκο Αναστασιάδη. Του το είχε πει άλλωστε «Πώς είναι δυνατόν να απορρίπτεις ένα σχέδιο στο οποίο κατέφερες να έχει καλύτερες ρυθμίσεις στα θέματα εγγυήσεων και ασφαλείας από το Σχέδιο Ανάν; Το 2004 ήσουν εσύ που υποστήριζες αναφανδόν το Σχέδιο Ανάν με χειρότερες παραμέτρους από τις σημερινές. Πώς εξηγείται αυτή η κυρίαρχη αντίφαση;».
Ο Άνδρος Κυπριανού έφθασε στην Αθήνα ζητώντας απαντήσεις. Όπως επισημαίνουν δημοσιογραφικές πηγές της Λευκωσίας που κινούνται άνετα μεταξύ Προεδρικού Μεγάρου και ΑΚΕΛ, ο γενικός γραμματέας του κόμματος της Αριστεράς δεν είχε πλέον καμία εμπιστοσύνη στις πληροφορίες και τις εκτιμήσεις που προέρχονταν από την πλευρά του Νίκου Κοτζιά. Αποφάσισε να έρθει στην Αθήνα και να ακούσει προσωπικά από τον Αλέξη Τσίπρα και τους κομματικούς στην Κουμουνδούρου το τι συνέβη στο Κραν Μοντανά.
Την Τρίτη το πρωί στη Λευκωσία τα έγκυρα ΜΜΕ προσπαθούσαν να συνδυάσουν και στη συνέχεια να εξηγήσουν την αλλόκοτη στάση του Νίκου Αναστασιάδη. Δεν μπορείς να απορρίπτεις ένα σχέδιο στο οποίο η τουρκική πλευρά δέχεται να απομακρύνει 40.000 στρατιώτες της αλλά να διατηρήσει στο νησί μία δύναμη 600 ανδρών (την παλαιά ΤΟΥΡΔΥΚ) παράλληλα με την παρουσία της ΕΛΔΥΚ με πάνω από 1000 άνδρες. Ούτε μπορείς να απορρίπτεις ασυζητητί το αίτημα να συζητηθεί η απομάκρυνση και των τελευταίων 600 τούρκων φαντάρων μετά από 10-15 χρόνια, όταν θα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της λειτουργίας του νέου κράτους της Κύπρου. Απλά πράγματα. Όσο για το θέμα των εγγυήσεων και αυτό συν τω χρόνω θα αποτελούσε μία διαδικασία σταδιακής εκτόνωσής του έως την πλήρη κατάργηση. Θα μπορούσε λοιπόν να τεθεί ένα χρονοδιάγραμμα. Μία χρονική ακολουθία. Μία ρύθμιση που θα επέτρεπε και στις δύο πλευρές να διατηρήσουν κάποια «προσχήματα». Το Σχέδιο Ανάν, που τόσο ενεργά υποστήριξε ο Νίκος Αναστασιάδης προ ετών, ήταν σαφώς χειρότερο ως προς αυτά τα χρονοδιαγράμματα και τις ρυθμίσεις.
Πολιτικοί κύκλοι στην Αθήνα αλλά και την Λευκωσία την Τρίτη που πέρασε άρχισαν δειλά-δειλά να υποστηρίζουν πως ο Νίκος Αναστασιάδης δεν επιθυμούσε θετική κατάληξη στο Κραν Μοντανά για έναν και απλό λόγο: Προσβλέπει στο να κερδίσει και τις επόμενες προεδρικές εκλογές στην Κύπρο στις αρχές του 2018. Άρα είναι υποχρεωμένος να συσπειρώσει τους μη «Ενωτικούς», δηλαδή τους «Μη Προσεγγιστές», δηλαδή την Εκκλησία, τους Ακροδεξιούς και τους παραδοσιακούς εθνικιστές.
Μπορούσε όμως ο Νίκος Αναστασιάδης να διαχειριστεί μία τόσο πολύπλοκη κατάσταση ερήμην της Αθήνας; Ναι, υπό την προϋπόθεση ότι θα διέθετε την αμέριστη συμπαράσταση του Νίκου Κοτζιά. Κατά πληροφορίες από το Κραν Μοντανά και την κυπριακή δημοσιογραφική αντιπροσωπεία, ο Νίκος Κοτζιάς υιοθέτησε μία τακτική στην Ελβετία που ταίριαζε γάντι στον Νίκο Ανατασιάδη. Ποιο είναι, ωστόσο, το μείζον ερώτημα; Γιατί η Αθήνα, ή καλύτερα ο έλληνας ΥΠΕΞ συμφωνούσε με την εκδοχή της «μη λύσης» στις διαπραγματεύσεις; Μήπως ο Νίκος Κοτζιάς γνώριζε πολύ καλά ότι την όποια λύση στην Ελβετία υπό το βάρος της κυρίαρχης εθνικιστική ρητορικής δεν θα μπορούσε να περάσει από τα «φίλτρα» της κομματικής Κουμουνδούρου; Ή μήπως διέγνωσε −επιτυχώς ενδεχομένως− πως ούτε η σημερινή τουρκική ηγεσία υπό τους ισχύοντες πολιτικούς συσχετισμούς θα επιθυμούσε, γιατί μπορεί να μην άντεχε, μία θετική έκβαση των συνομιλιών για το Κυπριακό; Μήπως δηλαδή η αρνητικότητα Αναστασιάδη διευκόλυνε τόσο την Αθήνα όσο και την Άγκυρα να διατηρήσουν τη ρητορική τους και να αποφύγουν να εκτεθούν με μία λύση που θα προκαλούσε σοβαρές αντιδράσεις στα εθνικιστικά κοινά των δύο χωρών;
Στη Λευκωσία τις τελευταίες ημέρες γίνεται λόγος για τους χειρισμούς του Νίκου Κοτζιά. Ακούγονται και υπερβολές πως ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών «κτίζει το πολιτικό του μέλλον στην Κουμουνδούρου στην πλάτη της Κύπρου». Πρόκειται για ισχυρισμούς που κανείς δεν θα ήθελε να πιστέψει. Το πρόβλημα είναι πως οι ισχυρισμοί αυτοί ακούγονται και λέγονται από «φίλιες πολιτικές δυνάμεις».
Προφανώς προκύπτει και ένα δεύτερο μείζον ερώτημα: Και ο Ακιντζί; Τι ρόλο διαδραμάτισε σε αυτή τη διαδικασία;
Η αλήθεια είναι πως ο Μουσταφά Ακιντζί είναι ο μεγάλος ηττημένος αυτής της υπόθεσης, αν υποθέσουμε πως η μεγαλύτερη ηττημένη είναι η ίδια η Ιστορία. Ο Ακιντζί ήθελε να αποφύγει την επέκταση του ελέγχου της τουρκοκυπριακής οντότητας - κοινότητας από την Τουρκία. Ξέρει πως τα κατεχόμενα ζουν υπό καθεστώς και επίσημα ενός Μνημονίου. Αν η Άγκυρα δεν στείλει τη μηνιαία επιταγή, τότε κανείς δημόσιος υπάλληλος, δημόσια υπηρεσία, δημόσια δαπάνη δεν μπορεί να πληρωθεί. Το Μνημόνιο Ερντογάν είναι το ίδιο σκληρό και λεπτομερές όπως τα Μνημόνια των δανειστών για την Ελλάδα. Προβλέπει τη σταδιακή ισλαμοποίηση της τουρκοκυπριακής κοινωνίας, αλλά κυρίως της οικονομίας στα Κατεχόμενα με τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε στην Ανατολία, δηλαδή της δημιουργίας ισλαμιστικού τύπου τραπεζικού συστήματος, Real Estate, βιοτεχνίας, αγροτικής παραγωγής κ.λπ. Ο Ακιντζί τα έχει ζήσει όλα αυτά και ξέρει πού θα καταλήξουν. Αυτά ήθελε να αποφύγει με μία συμφωνία για το Κυπριακό. Δεν διαθέτει, ωστόσο, πέρα από την επιρροή που ασκεί προσωπικά στην γηγενή πληθυσμό στα Κατεχόμενα, καμία άλλη πολιτική δομή ικανή να τον διατηρήσει στην εξουσία. Χωρίς κόμμα, χωρίς δομές, είναι απλώς ένας εύκολος αντίπαλος για το σύστημα Ερντογάν.
Υπάρχουν πράγματα στην πολιτική που δεν λέγονται, ούτε και γράφονται. Πολύ περισσότερο όταν το ζήτημα αφορά μείζον εθνικό θέμα και άρα αγγίζει ευαίσθητα ανακλαστικά. Όλα τα παραπάνω αναφέρονται εντός πλαισίου πολιτικής ορθότητας. Προς το παρόν τουλάχιστον.
20°
