Περί διαστημικού σανού

Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα σκοπό να ασχοληθώ με τις διαστημικές δραστηριότητες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Όμως το ταξιδάκι αναψυχής του υπουργού στη Γουιάνα με την προπαγανδιστική προβολή από τα κυβερνητικά μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα και η πρόσφατη ανάρτηση του συμπατριώτη μου αναπληρωτή υπουργού Παύλου Πολάκη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με αναγκάζουν να γράψω λίγες γραμμές για το θέμα.

Για να καταλάβει κάποιος το μέγεθος της προπαγάνδας, είναι χρήσιμη μια σύντομη ανασκόπηση των ελληνικών δορυφόρων. 

Στα τέλη της δεκαετίας του '90 και μετά από ολιγωρία πολλών ετών, η ελληνική κυβέρνηση ωθεί τον ΟΤΕ να γίνει βασικός μέτοχος σε δορυφορική εταιρία η οποία θα καταλάβει τη γεωστατική τροχιακή θέση 39οΕ που αντιστοιχεί στην Ελλάδα και την Κύπρο, έτσι ώστε αυτή να μην χαθεί όπως είχε γίνει νωρίτερα με τη θέση 5οE. Προσπάθειες να βρεθεί ενοικιαστής δεν πέτυχαν και έτσι η νεοσύστατη HellasSat αρχικά μισθώνει τον γερμανικό DFS-3 μετονομάζοντάς τον σε HellasSat-1 και στη συνέχεια εκτοξεύει το 2003 τον HellasSat-2.

Βασική αποστολή του δορυφόρου αυτού για την κυβέρνηση ήταν η κατοχύρωση της γεωστατικής τροχιακής θέσης 39οΕ. Επιχειρηματικά για τον ΟΤΕ δεν ήταν καλή επένδυση, δεδομένου του κόστους του δορυφόρου (περίπου $250 εκατομμύρια) αλλά κυρίως της χαμηλής ανταγωνιστικότητας που έχει μια εταιρία με ένα μόνο δορυφόρο όταν οι μεγάλες δορυφορικές εταιρίες έχουν σμήνη και μπορούν να εγγυηθούν την απρόσκοπτη παροχή υπηρεσιών σε περίπτωση βλάβης αλλά και να μοιράσουν τα σταθερά κόστη των επίγειων εγκαταστάσεων ανάμεσα σε περισσότερους δορυφόρους.

Ο χρόνος κύλισε, οι αναμεταδότες του HellasSat-2 σιγά-σιγά γέμισαν, η εταιρία ανέπτυξε τεχνογνωσία, επιχειρησιακές δεξιότητες και λειτουργικά κέρδη. Σε καμιά περίπτωση όμως τα κέρδη αυτά δεν ήταν αρκετά για να δικαιολογήσουν επένδυση σε νέο δορυφόρο μετά την πάροδο των 15 ετών της σχεδιαστικής ζωής του HellasSat-2. Αυτό θα ίσχυε ακόμα και αν ο ΟΤΕ δεν υπέφερε από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα. Δεδομένης λοιπόν της αδυναμίας εξεύρεσης κεφαλαίων για την αντικατάσταση του δορυφόρου και του ασύμφορου μιας τέτοιας επένδυσης (για του λόγου το αληθές αξίζει να σημειωθεί ότι καμιά μεγάλη τηλεπικοινωνιακή εταιρία με ομοειδείς με τον ΟΤΕ δραστηριότητες δεν έχει δικούς της δορυφόρους), o (ιδιωτικός πλέον) OTE αποφάσισε να πουλήσει την HellasSat πριν αυτή απαξιωθεί με το τέλος της ζωής του μοναδικού της δορυφόρου.

Η πώληση αυτή ολοκληρώθηκε τελικά το 2012 και ο ΟΤΕ μεταβίβασε το ποσοστό του στην ArabSat έναντι πολύ καλού τιμήματος. Πιο σημαντικό από το τίμημα όμως ήταν ότι ο αγοραστής δεσμεύτηκε για την αντικατάσταση του δορυφόρου στην ελληνοκυπριακή τροχιακή θέση, τη διατήρηση των κέντρων ελέγχου και των εξειδικευμένων θέσεων εργασίας σε Ελλάδα και Κύπρο καθώς και την συνέχιση της παραχώρησης αναμεταδοτών για τις ανάγκες της ελληνικής κυβέρνησης. Είναι, νομίζω, περιττό να αναφερθεί το πώς αντιμετωπίστηκε η εξαιρετικά επιτυχημένη πώληση αυτή από την τότε αντιπολίτευση.

Ο πρόσφατα εκτοξευθείς HellasSat-3 έχει πλασαριστεί από την κυβέρνηση σαν πλατφόρμα ανάπτυξης καινοτόμων διαστημικών εφαρμογών, κάτι που σε καμιά περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, όντας ένας συνηθισμένος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος. Όσο για την αναγκαιότητα ίδρυσης ολόκληρης διαστημικής υπηρεσίας με πολυμελή εποπτικά και διοικητικά συμβούλια που θα αναλάβουν τον συντονισμό των διαστημικών δραστηριοτήτων της Ελλάδας, αυτή κάλλιστα θα μπορούσε να καλυφθεί από ένα εξειδικευμένο γραφείο στην ΓΓΕΤ.

Η σύνδεσή της δε με τον HellasΣατ-3 είναι στη λογική τού να ψάξουμε για πετρέλαιο στον Ασπρόπυργο γιατί υπάρχει διυλιστήριο δίπλα. Προφανώς όμως, κάθε Σοβιετία που σέβεται τον εαυτό της χρειάζεται μια ευμεγέθη διαστημική γραφειοκρατία, κάτι που μας υπογράμμισε με την ανάρτησή του ο Παύλος Πολάκης.

Σήμερα λοιπόν που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ πανηγυρίζει για την εκτόξευση του μισού HellasSat-3 (o υπόλοιπος μισός ανήκει στην Inmarsat και θα χρησιμοποιηθεί για την παροχή διαδικτυακής πρόσβασης σε αεροπλάνα που πετάνε πάνω από την Ευρώπη) καλό θα είναι να θυμηθούμε ότι το πολύ ευχάριστο αυτό γεγονός οφείλεται αποκλειστικά στα στελέχη του ΟΤΕ που διαπραγματεύτηκαν την πώληση της HellasSat, καθώς και στο εξειδικευμένο προσωπικό της HellasSat που κάνει την εταιρία όλο και πιο ανταγωνιστική. Δεδομένου ότι η ArabSat σύντομα θα εκτοξεύσει τον HellasSat-4/Saudi Geosat-1 (στην ίδια τροχιακή θέση για λόγους συστεμικής αξιοπιστίας) προβλέπεται μεγάλη προπαγανδιστική θύελλα διαστημικού σανού...