Ιταλία: Τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων στα αζήτητα

Η Ιταλία είναι αυτή τη στιγμή η μοναδική χώρα από τα ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που δεν προσφέρει απολύτως καμία κατοχύρωση στα ζευγάρια ίδιου φύλου. Μαζί με την Ελλάδα είναι οι μόνες από τις 15 χώρες-μέλη της Ε.Ε. πριν τη διεύρυνση του 2004, που κατέχουν αυτό το θλιβερό «προνόμιο». Επιπλέον, και παρά τα συχνά περιστατικά ομοφοβικής βίας που αναστατώνουν την ιταλική κοινωνία (δες εδώ, εδώ και εδώ), οι νομοθετικές και εκτελεστικές αρχές αρνούνται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την προστασία των ομοφυλόφιλων πολιτών από τη βία και τις διακρίσεις.

Στη χώρα που αποτελεί το προπύργιο της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας η συζήτηση για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων ξεκίνησε από τη δεκαετία του '70 χωρίς όμως να έχει καταλήξει πουθενά. Παρά τη δημοσιότητα που έλαβε το ζήτημα του γάμου λόγω των εξελίξεων στη γειτονική Γαλλία (κοιτίδα ιδεολογικών ρευμάτων στην Ιταλία από τον καιρό της Γαλλικής Επανάστασης) και παρά την πρόσφατη ιστορική απόφαση του ιταλικού Αρείου Πάγου σύμφωνα με την οποία «δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι βλάπτονται τα παιδιά που μεγαλώνουν με ζευγάρια του ίδιου φύλου», το πολιτικό τοπίο παραμένει εχθρικό. Οι παρατάξεις της χώρας δεν φαίνονται διατεθειμένες να πάνε κόντρα στην επίσημη γραμμή του Βατικανού, ακόμα και όταν αυτή δέχεται πλήγματα από τις αποκαλύψεις έγκριτων εφημερίδων όπως η Repubblica ότι πραγματική αιτία παραίτησης του πάπα ήταν η αποκάλυψη κυκλώματος εκβιασμού ομοφυλόφιλων ιερέων...

Συνδυασμός της Κεντροαριστεράς

Εξαιτίας του εκλογικού συστήματος, ο συνασπισμός τεσσάρων κεντροαριστερών κομμάτων έλαβε την πλειοψηφία στη Βουλή όχι όμως και στη Γερουσία, με αποτέλεσμα το κυβερνητικό του μέλλον να μοιάζει αβέβαιο. Μεγαλύτερη δύναμη της Κεντροαριστεράς αποτελεί το Δημοκρατικό Κόμμα του υποψήφιου πρωθυπουργού Πιερ-Λουίτζι Μπερσάνι που, κατά τη διάρκεια συνεδρίου τον περασμένο Ιούλιο, αρνήθηκε να υποστηρίξει την ισονομία για τα ζευγάρια ίδιου φύλου. Οι Δημοκρατικοί περιορίστηκαν να επαναλάβουν την υπόσχεση για ένα χαλαρό «σύμφωνο συμβίωσης» αντίστοιχο με αυτό που δεν κατάφερε να περάσει η κυβέρνηση Πρόντι το 2008.

Δεύτερη δύναμη της Κεντροαριστεράς είναι το Κόμμα της Αριστεράς και της Οικολογίας, το οποίο δεν έλαβε όμως πάνω από το 3% των ψήφων. Αρχηγός του είναι ένας από τους ελάχιστους ανοιχτά γκέι πολιτικούς της Ιταλίας, ο κυβερνήτης της Απουλίας Νίκι Βέντολα. Ο Βέντολα προσπάθησε αλλά απέτυχε να λάβει το χρίσμα της Κεντροαριστεράς για την πρωθυπουργία στις προκριματικές εκλογές που έγιναν τον Νοέμβριο (περισσότερα για την πολιτική του καριέρα εδώ: "Ο αρχηγός του ιταλικού ΣΥΡΙΖΑ είναι γκέι"). Όπως είναι ευνόητο, το Κόμμα της Αριστεράς είναι το μόνο που υποστηρίζει τον γάμο και την υιοθεσία για τα ζευγάρια ίδιου φύλου (κάτι που ακόμα περιμένουμε να δηλώσουν χωρίς περιστροφές τα αριστερά κόμματα στην Ελλάδα). Από το κόμμα προέρχονται και δύο από τους τέσσερις ανοιχτά γκέι πολιτικούς που εξελέγησαν στις τελευταίες εκλογές.

Οι άλλοι δύο προέρχονται από τους Δημοκρατικούς. Ο Σέρτζιο Λο Τζιούντισε, νέος γερουσιαστής από την Μπολόνια δεν δηλώνει αισιόδοξος: «Θα είναι μια περίεργη και πιθανότατα σύντομη κοινοβουλευτική θητεία. Μέσα στους πρώτους μήνες θα δούμε αν έχουμε το περιθώριο να προωθήσουμε τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών. Ο Μπερσάνι έχει δεσμευτεί σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και πρέπει να φροντίσουμε να τηρηθούν. Είμαι απογοητευμένος γιατί θα μπορούσαμε να έχουμε ισχυρότερη πλειοψηφία. Σε αυτές τις συνθήκες έντασης δεν είμαι σίγουρος ότι θα βρεθούν αρκετές ψήφοι.» Και ο συνάδελφός του, βουλευτής από την Πάδουα Ιβάν Σκαλφαρότο: «Είναι τόσο περίπλοκη η πολιτική κατάσταση που πολλοί θα μπουν στον πειρασμό να βάλουν το ζήτημα των ατομικών δικαιωμάτων στο περιθώριο. Αντιθέτως πρόκειται για κατεπείγον ζήτημα που πρέπει να επιλυθεί χωρίς άλλη χρονοτριβή.»

Συνδυασμός της Κεντροδεξιάς

Η παράταξη του αειθαλούς πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι κατέχει ίσως τα πρωτεία σε ολόκληρη τη Δυτική Ευρώπη όσον αφορά τις εκδηλώσεις εχθρότητας σε βάρος των ομοφυλόφιλων. Και επειδή το κακό ξεκινάει πάντα από την κορυφή, ποιος μπορεί να ξεχάσει τα μεγάλα σουξέ του Σίλβιο όπως το περίφημο «εμείς δεν έχουμε ομοφυλόφιλους, είναι όλοι στην Αριστερά» και το διαβόητο «καλύτερα να μου αρέσουν οι γυναίκες παρά να είμαι γκέι» με το οποίο απάντησε στις κατηγορίες περί συνεύρεσής του με ανήλικη; Από κοντά υπασπιστές, σύμμαχοι και προστατευόμενοι του Σίλβιο με δηλώσεις για «βόμβες ναπάλμ» που πρέπει να καθαρίσουν την Ευρώπη από τη «μάστιγα της ομοφυλοφιλίας» (μια ανθολογία του πολιτικού μίσους α λα ιταλικά εδώ)

Όπως είναι ευνόητο, η απενοχοποίηση της ρητορικής μίσους δεν αποτελεί αθώα καφενόβια εκτόνωση, αλλά έχει πολύ χειροπιαστές συνέπειες για τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Όπως είδαμε παραπάνω, ο ιταλοί ομοφυλόφιλοι βιώνουν στην καθημερινότητά τους την έξαρση της ομοφοβικής βίας, ενώ στο πρόσφατο παρελθόν έχουν καταγραφεί έως και εμπρηστικές επιθέσεις σε γκέι στέκια μέσα στο κέντρο της Ρώμης. Αυτό δεν εμπόδισε τη μέχρι πρότινος κεντροδεξιά πλειοψηφία να κωφεύει απέναντι σε ένα πρόβλημα στο οποίο συνέβαλλε και η ίδια, μπλοκάροντας κάθε απόπειρά να ληφθούν νομοθετικά μέτρα για την καταπολέμησή του (πιο πρόσφατα σε σχετική ψηφοφορία στη Βουλή το καλοκαίρι του 2011).

Μπέπε Γκρίλο - Κίνημα των Πέντε Αστέρων

Οι συμπατριώτες του τον γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες, ο υπόλοιπος κόσμος έμαθε τον χαρισματικό κωμικό χάρη στις εξαιρετικές εκλογικές του επιδόσεις που τον καθιστούν πλέον ρυθμιστή των εξελίξεων. Ο άνθρωπος που έγινε φορέας της οργής των ιταλών για το πολιτικό κατεστημένο, δεν φαίνεται να έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα ζητήματα των ομοφυλόφιλων πολιτών. Στο εξαιρετικά δημοφιλές μπλογκ του www.beppegrillo.it, το οποίο υπήρξε και πλατφόρμα της πολιτικής του καριέρας, βρίσκουμε μόνο μία σχετική ανάρτηση από τον Αύγουστο του 2007: Σχολιάζοντας μια υβριστική δήλωση ενός πολιτικού της Λέγκας του Βορρά, απαριθμεί όλες τις προσβλητικές για τους γκέι εκφράσεις που απαντώνται στην ιταλική γλώσσα για να καταλήξει: «Γιατί να μην τους αποκαλούμε καλύτερα ανθρώπινα όντα, πολίτες της Ιταλίας που πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους ετεροφυλόφιλους;»

Από τότε ενδιαφέρθηκε ξανά για το θέμα μόνο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Με αφορμή την αρνητική απόφαση του Δημοκρατικού Κόμματος, ο ίδιος έσπευσε να δηλώσει υπέρ του γάμου για τα ζευγάρια ίδιου φύλου, μια θέση όμως που δεν περιλαμβάνεται στις δεσμεύσεις του κινήματός του. Η στάση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να κατηγορηθεί για μικρο-πολιτική εκμετάλλευση από όσους του καταλογίζουν ότι –παρά τη χαρισματικότητα που τον διακρίνει– έχει βοηθήσει ελάχιστα να προβληθεί το θέμα στις εκδηλώσεις όπου πρωτοστατεί ο ίδιος. Το γεγονός ότι σε μία συγκέντρωσή του απευθύνθηκε στον κυβερνήτη της Απουλίας με τη φράση «Χαίρε π**στη» ή οι δηλώσεις του σε μία άλλη συγκέντρωση ότι ναι μεν είναι υπέρ του γάμου, αλλά για την υιοθεσία «θα πρέπει να το σκεφτούμε – ίσως πρέπει να γίνει δημοψήφισμα», δεν έχουν πείσει πολλούς για την καθαρότητα των προθέσεών του...

Κεντρώος Συνδυασμός του Μάριο Μόντι

Ο εκλεκτός τεχνοκράτης των Βρυξελλών δεν μπόρεσε να πείσει τους ιταλούς να του εμπιστευθούν το μέλλον τους και τα εκλογικά αποτελέσματα υπήρξαν απογοητευτικά για το εγχείρημα της καθόδου του στην πολιτική. Ερωτηθείς για τον γάμο των γκέι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο πρώην πρωθυπουργός προέβη σε κάποιες αινιγματικές δηλώσεις σύμφωνα με τις οποίες «τα ζητήματα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας είναι πιο σημαντικά από τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις» αλλά θα πρέπει με αυτά να ασχοληθεί το κοινοβούλιο. Στη συνέχεια αναγκάστηκε να διευκρινίσει ότι κατά την άποψή του οικογένεια δημιουργείται μόνο από έναν άντρα και μια γυναίκα. Προκειμένου να κρατήσει στον συνασπισμό του τους χριστιανοδημοκράτες αλλά και τους πρώην νεοφασίστες του Τζιανφράνκο Φίνι, αν ήθελε ας έκανε κι αλλιώς...

Από την παραπάνω σύνοψη λείπει δυστυχώς το όνομα του εισαγγελέα Αντόνιο ντι Πιέτρο, πρωτεργάτη της επιχείρησης κατά της διαφθοράς «Καθαρά Χέρια» τη δεκαετία του '90. Το κόμμα του «Ιταλία των Αξιών» ήταν το πρώτο που υποστήριξε ευθαρσώς τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου αλλά, λόγω απογοητευτικών εκλογικών επιδόσεων, δεν κατέβηκε σε αυτές τις εκλογές. Ο Ντι Πιέτρο στήριξε τη λίστα «Επανάσταση των Πολιτών» ενός συναδέλφου του πρώην δικαστικού, η οποία όμως δεν κατάφερε να μπει στη Βουλή...