Αυτό που γνώριζαν όσοι μελετούσαν το ασφαλιστικό αποδεικνύεται τώρα στην πράξη. Ότι δηλαδή καθόλου τυχαία δεν ήταν η απόκρυψη των στοιχείων του συστήματος ΗΛΙΟΣ μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ.
Το σύστημα ΗΛΙΟΣ δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2013 και περιελάμβανε για πρώτη φορά τη χαρτογράφηση του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας. Σε αναλυτικούς πίνακες καταγραφόταν η συνταξιοδοτική δαπάνη, ο αριθμός των συνταξιούχων, ο αριθμός των συντάξεων που λαμβάνει κάθε συνταξιούχος, το μέσο εισόδημα από συντάξεις, αλλά και η ηλικία όσων λαμβάνουν σύνταξη. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω του συστήματος αυτού αποκαλύφθηκαν οι μαϊμού συντάξεις που δίνονταν σωρηδόν, κατασπαταλώντας τους πόρους του ασφαλιστικού.
Ενώ τα στοιχεία δημοσιοποιούνταν κάθε μήνα, με το που υπεγράφη το τρίτο μνημόνιο τον Αύγουστο του 2015 το σύστημα ΗΛΙΟΣ εξαφανίστηκε. Επί 1 χρόνο και 10 μήνες δεν υπήρχε η παραμικρή πληροφόρηση για το ύψος των συντάξεων της χώρας. Και παρά την πίεση του Τύπου και τις διαρκείς οχλήσεις των δημοσιογράφων προς το Υπουργείο, ουδείς μπορούσε να έχει πρόσβαση στο σύστημα. Να σημειωθεί ότι οι τομεάρχες της ΝΔ, Γιάννης Βρούτσης και Ν. Μηταράκης, είχαν φέρει το θέμα ως τη Βουλή καταθέτοντας απανωτές ερωτήσεις για την απόκρυψη των στοιχείων, χωρίς να υπάρξει απόκριση από τους αρμόδιους υπουργούς.
Η ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΚΑΣ
Έπρεπε και για αυτό να υπάρξει παρέμβαση της τρόικας, η οποία με ρητή αναφορά στο τέταρτο μνημόνιο υποχρεώνει την κυβέρνηση να επανεκκινήσει τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τη συνταξιοδοτική δαπάνη της χώρας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο αγγλικό κείμενο ως prior action: «the authorities will resume the regular publication of the "Helios report" whose structure and content will be defined in agreement with the institutions». Όπερ και εγένετο ̶ αν και… μισό.
Διότι το υπουργείο απέφυγε να δημοσιοποιήσει τις αναλυτικές εκθέσεις για τους μήνες Αύγουστο 2015 έως και Σεπτέμβριο του 2016, τους 14 μήνες δηλαδή που ακολούθησαν αμέσως μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου. Η πρώτη διαθέσιμη αναλυτική έκθεση είναι από τον Οκτώβριο του 2016, όπου ακόμα και σε αυτήν, όμως, φαίνεται η μείωση των συντάξεων που συντελέστηκε τα δύο τελευταία χρόνια.
Συγκεκριμένα, με βάση τον ίδιο τρόπο υπολογισμού τον Ιούλιο του 2015 ο αριθμός των συνταξιούχων ανερχόταν σε 2.656.319 άτομα στους οποίους δόθηκαν 2.373.893.273€. Τον Οκτώβριο του 2016 ο αριθμός των συνταξιούχων ανήλθε σε 2.632.129 στους οποίους δόθηκαν 2.333.429.206€. Δηλαδή οι συνταξιούχοι ήταν λιγότεροι κατά 24.190 άτομα σε σχέση με τον Ιούλιο του 2015, αλλά η δαπάνη ήταν μειωμένη κατά 40.470.067 ευρώ. (Ιούλιος 2015: 2.373.893.273€/ Οκτώβριος 2016: 2.333.429.206€).
ΤΟ ΚΟΛΠΟ ΜΕ ΤΟ ΕΚΑΣ & Η ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ 2017
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Εργασίας απέφυγε να δημοσιοποιήσει τη δαπάνη για τις συντάξεις τους 4 πρώτους μήνες του 2017. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο. Αφού στις συντάξεις Ιανουαρίου 2017 κόπηκε οριζόντια κατά 50% το ΕΚΑΣ σε όλους τους δικαιούχους. (η περικοπή έγινε 22 Δεκεμβρίου 2016 και αφορούσε το ΕΚΑΣ Ιανουαρίου). Παρόλα αυτά ακόμα και στα στοιχεία του Οκτωβρίου φαίνεται ήδη τόσο η μείωση των δικαιούχων του ΕΚΑΣ, όσο και η μείωση του ποσού που λαμβάνουν, κάτι που προβλεπόταν στο τρίτο μνημόνιο. Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο του 2015 πριν την υπογραφή του τρίτου μνημονίου οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ ανέρχονταν σε 371.976 συνταξιούχους και το ποσό του ΕΚΑΣ σε 71.923.192, ενώ με την επαναδημοσιοποίηση των στοιχείων τον Οκτώβριο του 2016 οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ μειώθηκαν σε 226.408 και το ποσό που έλαβαν είχε κατρακυλήσει σε 48.458.537. Όταν το υπουργείο δημοσιοποιήσει τα στοιχεία και για τους πρώτους μήνες του 2017, θα φανεί και σε αριθμούς η περαιτέρω μείωση του ΕΚΑΣ. Και είναι κομβικής σημασίας ζήτημα, τόσο με οικονομική όσο και με πολιτική χροιά, με δεδομένο ότι ΕΚΑΣ λαμβάνουν οι πιο αδύναμες κατηγορίες συνταξιούχων με το χαμηλότερο εισόδημα.
Ακόμα κάτι που φάνηκε με τη δημοσιοποίηση του ΗΛΙΟΣ, ήταν η αύξηση των κρατήσεων υπέρ υγείας, που μείωσε έμμεσα και οριζόντια τις συντάξεις. Συγκεκριμένα, η κράτηση υπέρ υγείας αυξήθηκε από 4% στο 6% στις κύριες συντάξεις και επιβλήθηκε νέα εισφορά υγείας 6% στις επικουρικές. Έτσι, όπως φαίνεται στο σύστημα ΗΛΙΟΣ, οι κρατήσεις υπέρ υγείας αυξήθηκαν από 86.478.306 ευρώ τον Ιούλιο του 2015, σε 133.897.683 ευρώ τον Οκτώβριο του 2016.
Σύμφωνα πάντως με τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή (έως τον Δεκέμβριο του 2016), 1,2 εκ. συνταξιούχοι έχουν κύρια σύνταξη κάτω από 500 ευρώ. Σε 170 ευρώ ανέρχεται η μέση επικουρική σύνταξη και στα 97 ευρώ έχει κατρακυλήσει το μέσο μέρισμα των συνταξιούχων του Δημοσίου. Έτσι, η παρούσα κυβέρνηση που κατηγορεί τις απανωτές μειώσεις συντάξεων που έκαναν οι προηγούμενοι, όχι μόνο δεν τις κατάργησε επαναφέροντας τις συντάξεις στο αρχικό ύψος τους, αλλά ενσωμάτωσε όλες τις προηγούμενες μειώσεις και συμφώνησε με την τρόικα να γίνουν και νέες.
ΟΙ ΝΕΕΣ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ 4ου ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΑΠΟ 1/1/2019
Σύμφωνα με το τέταρτο μνημόνιο, οι συντάξεις θα κοπούν ξανά κατά 1,8δις από 1/1/2019, κάτι που σημαίνει μείωση έως 18% σε κύριες και επικουρικές συντάξεις. Ταυτόχρονα όμως, καταργούνται από τις συντάξεις από την 1/1/2019 και τα οικογενειακά επιδόματα συζύγου και τέκνων, ακόμη και παιδιών με αναπηρία. Τα επιδόματα αυτά δεν θα είναι μέρος της προσωπικής διαφοράς. Στο Δημόσιο το επίδομα συζύγου ανέρχεται σε 35 ευρώ, ενώ τα επιδόματα ανήλικων τέκνων ή παιδιών με αναπηρία είναι 50 ευρώ για ένα παιδί, 70 συνολικά για δύο παιδιά, 120 ευρώ για τρία παιδιά, 170 ευρώ για τέσσερα, με προσαύξηση του ποσού κατά 70 ευρώ για κάθε παιδί μετά το τέταρτο. Τα επιδόματα αυτά εξαλείφονται οριστικά από την 1/1/2019. Μαζί με την μείωση του αφορολόγητου από 1/1/2020, οι συνταξιούχοι αντί να πάρουν τη 13η σύνταξη, θα χάσουν 2 με 3 συντάξεις από όσες λαμβάνουν σήμερα.
13°
