Δώσε κάτι, καλέ κυρία

Δώστε κυρία κάτι να σταθώ στα ποδαράκια μου

να ’χουν και υγεία τα καημένα τα παιδάκια μου (...)

Τουλάχιστον να πάρω μισή καλή φρατζόλα

ή να δοκιμάσω φιλέτο γκοργκοτζόλα.

Ημισκούμπρια, «Η μπαλάντα του ζήτουλα»

Στην αρχή θα διαγράφαμε μονομερώς το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, έπειτα είπαμε να μην το κάνουμε μόνοι μας, αλλά να διοργανωθεί μια διεθνής διάσκεψη όμοια με εκείνη που διέγραψε μέρος των χρεών της Γερμανίας το 1953. Στο τέλος καταλήξαμε να ζητάει ρύθμιση του χρέους η Μπέτυ Μπαζιάνα από την Κριστίν Λαγκάρντ.

Μέχρι πριν λίγους μήνες η κυβερνητική προπαγάνδα εμφάνιζε το ΔΝΤ σαν το απόλυτο κακό. Ακόμη και τηλεφωνικές συνομιλίες στελεχών του, που είχαν υποκλαπεί, χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο της δαιμονοποίησης του ΔΝΤ. Σήμερα το ΔΝΤ εμφανίζεται σαν ο σύμμαχος της Ελλάδας στο ζήτημα του χρέους.

Η διαρροή της συνομιλίας των δύο κυριών από την κυβερνητική πλευρά είναι συνέχεια της ιστορίας με τη γραβάτα. Εκείνα που ξεκίνησαν σαν μεγαλεπήβολοι στόχοι, τώρα γίνονται μέρος του προσωπικού κόσμου του Έλληνα πρωθυπουργού και της συζύγου του. Τα πάντα εργαλειοποιούνται, έστω κι αν καταλήγουν μια ευτελής εκδοχή του προηγούμενου εαυτού τους.

Η προπαγάνδα της κυβέρνησης θέλει να πει ότι μπορεί να ψηφίσαμε τόσα μέτρα και να αναλάβαμε τόσες δεσμεύσεις για το μέλλον, αλλά το κάναμε για να κερδίσουμε τη μεγάλη μάχη του χρέους. Από την εποχή της αντιπολίτευσης ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αναγάγει το ζήτημα του χρέους σαν το κυριότερο πρόβλημα της Ελλάδας.

Τώρα που οι υποσχέσεις για το σχίσιμο των μνημονίων και για το μοίρασμα χρημάτων στους πάντες έχουν διαψευστεί, το χρέος είναι το μόνο ζήτημα στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει να εμφανίσει κάποια επιτυχία. Ό,τι και να ρυθμιστεί σε σχέση με την πληρωμή του ελληνικού χρέους, θα παρουσιαστεί σαν ένας μεγάλος θρίαμβος.

Κάθε είδους μείωση του χρέους είναι καλοδεχούμενη, όμως το χρέος δεν είναι αυτό που εμποδίζει την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Παρά όσα λέγονταν για χρόνια περί τοκογλυφικών επιτοκίων, οι τόκοι που πληρώνει σήμερα το ελληνικό κράτος είναι μικρότεροι από τους τόκους που πληρώνουν άλλες χώρες της ευρωζώνης, οι οποίες δανείζονται από τις αγορές.

Παρά το τεράστιο χρέος της, η Ελλάδα πληρώνει τώρα λιγότερα για την εξυπηρέτησή του, ως ποσοστό του ΑΕΠ, από όσα πληρώνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες με μικρότερο χρέος. Αναλυτικά τα στοιχεία στο «Η ανατομία του δημόσιου χρέους». Χώρες που πληρώνουν περισσότερα από την Ελλάδα για το χρέος τους βρίσκονται σήμερα σε ισχυρή ανάπτυξη. Επομένως δεν είναι η εξυπηρέτηση του χρέους που εμποδίζει τις χώρες να αναπτυχθούν.

Στην Ελλάδα από νωρίς η έλευση της οικονομικής κρίσης και η αντιμετώπισή της αποδόθηκαν στους ξένους. Δεν κοιτάξαμε να δούμε τι κάναμε και χρεοκοπήσαμε, ούτε κοιτάξαμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να προχωρήσουμε μπροστά. Πάντα εξαρτούσαμε την τύχη μας από τη στάση και τις αποφάσεις των άλλων.

Μέχρι το δημοψήφισμα του 2015 οι περισσότεροι Έλληνες νόμιζαν ότι το ζήτημα ήταν η διεκδίκηση και η ισχυρή διαπραγμάτευση. Αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά μας από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βρέθηκαν σε μνημόνια και σήμερα έχουν ξεπεράσει την κρίση.

Η διεκδίκηση έγινε ένα εθνικό τοτέμ, το οποίο υποκατέστησε την ανάγκη για πραγματική αλλαγή όσων μας οδήγησαν στη χρεοκοπία. Το χρέος, που σήμερα έχει απομείνει ως μόνη διεκδίκηση, όχι απλώς δεν μειώθηκε από τη μαχητική διαπραγμάτευση, αλλά αυξήθηκε με την εκμηδένιση της αξίας των μετοχών των τραπεζών που κατείχε το κράτος και με τα νέα δανεικά που χρειάστηκαν εξαιτίας της επιστροφής στην ύφεση.

Η διαπραγμάτευση, στην πραγματικότητα, είναι διαπραγμάτευση με τους ψηφοφόρους για τη διαχείριση των εντυπώσεων. Κάθε ψέμα περνάει από την ηρωική διαπραγμάτευση πριν καταλήξει μια ακόμη «αυταπάτη». Έτσι φθάσαμε στο δημοψήφισμα και σε όσα ακολούθησαν. Έτσι χάθηκε η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία.

Από διαπραγμάτευση σε διαπραγμάτευση και από διεκδίκηση σε διεκδίκηση τα πράγματα για τη χώρα και τους πολίτες γίνονται όλο και χειρότερα. Και αφού τα προηγούμενα πυρηνικά όπλα –που υποτίθεται ότι είχαμε– έσκασαν στα χέρια μας, τώρα ρίχνουμε στη μάχη το υπερόπλο Μπέτυ Μπαζιάνα.

Δέκα στοματάκια έχω για να θρέψω

γιατί είμαι τίμιος φτωχός δεν πάω για να κλέψω

το ξέρω δε με θέλετε σας προκαλώ ξινίλα

μα είμαι ένας άπορος σαν τον μικρό Καίλα (...)

Θα παίξω 20 φορές του Δούναβη το κύμα

για να με ξεφορτωθεί θα ρίξει πια το χρήμα...