Όταν οι καλές προθέσεις δεν είναι αρκετές, αλλά υπάρχουν

Απάντηση της Μαρίας Ρεπούση σε άρθρο του Gay Super Hero

«Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης».

— 1ο Άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ο.Η.Ε.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι η συνταγματική κατοχύρωση ελεύθερων ανθρώπινων επιλογών. Από τη στιγμή που όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε ίσοι, η κοινωνία, το κράτος οφείλει να μας αναγνωρίζει ίδια δικαιώματα, ίδιες επιλογές. Αυτό είναι το δημοκρατικό πλαίσιο στο οποίο πρέπει να οργανώνεται μια δίκαιη κοινωνία. Και αυτός πρέπει να είναι ο καθημερινός μας αγώνας. Συμπυκνώνεται τόσο απολαυστικά απλά στο 1ο άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ.

Ο ελεύθερος σεξουαλικός προσανατολισμός είναι δικαίωμα όλων μας και δεν πρέπει να αποτελεί κριτήριο οποιασδήποτε διάκρισης. Η αγάπη εξάλλου μεταξύ δύο ανθρώπων δεν μπορεί να είναι κατακριτέα. Η φιλία αρχικά με το φύλο μας και τα συναισθήματα που μας γεννά δεν θα έπρεπε να είναι αντικείμενο κρίσης από κανέναν. Ανήκει στη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής και ως τέτοια οφείλει να προφυλάσσεται. Αυτή είναι στη βάση της η ουσία. Μιλάμε για φιλία, για συναισθήματα, για έρωτα, για αγάπη.

Η αναγνώριση ίσων δικαιωμάτων, ίδιων επιλογών στα ομόφυλα ζευγάρια είναι λοιπόν κομβική στην οργάνωση μιας κοινωνίας. Θεωρώ πως πρέπει να ανοίξει η συζήτηση αυτή επίσημα στη Βουλή. Με τον όρο ίσα δικαιώματα εννοώ την αναγνώριση ίδιων επιλογών σε όλους τους πολίτες. Στην παρούσα φάση δεν με αφορά αν οι ενδιαφερόμενες κοινότητες συμφωνούν ή όχι με τη δυνατότητα τέλεσης πολιτικού γάμου ή τη σύναψη συμφώνου συμβίωσης από ομόφυλα ζευγάρια, διότι γνωρίζω τη μεγάλη συγκρουσιακή συζήτηση, με ενδιαφέρει η πολιτεία να παρέχει την επιλογή αυτή. Και ας μην ακολουθηθεί από κανέναν. Η πολιτεία οφείλει όμως να την παράσχει.

Δεν με αφορά επίσης το εάν το σύμφωνο συμβίωσης παρέχει ουσιαστική νομική κατοχύρωση. Είναι μια άλλη συζήτηση. Με αφορά όμως το εάν αυτή η επιλογή παρέχεται σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες. Για μένα στην παρούσα φάση αυτή είναι η ουσία. Προσωπικά προτιμώ τα μικρά σταθερά βήματα από μετέωρα άλματα που δεν έχουν αντίκρισμα, ειδικά όταν οι άνθρωποι που αφορούν δεν συμφωνούν μεταξύ τους.

Πολλοί θα πουν ότι εν όψει της κρίσης ίσως να μην είναι η κατάλληλη στιγμή. Η ζωή όμως δεν περιμένει, απαντώ. Ζούμε σε συνθήκες κρίσης. Αλλά πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε και σε αυτές. Οι κοινωνίες υπό αυτές τις συνθήκες έχουν την τάση να οπισθοχωρούν, να οπισθοδρομούν όσο οι πολίτες το επιτρέπουν. Δυστυχώς, η οπισθοδρόμηση επιτείνεται από τη δημοσκοπική άνοδο συγκεκριμένων ολοκληρωτικών τάσεων. Ο ολοκληρωτισμός εξάλλου καταστρέφει στη βάση τους, τους όποιους κοινωνικούς δεσμούς. Μας το διδάσκει η ιστορία. Με αποκορύφωμα τη ναζιστική Γερμανία. Είμαι ιστορικός και πολιτικός. Η προσέγγισή μου αντικατοπτρίζει τις ενασχολήσεις μου αναγκαστικά. Μιλάω λοιπόν με όρους πολιτικής και ιστορίας. Δεν αποτελεί τεκμήριο μικροπολιτικής σύνδεσης η ενασχόλησή μου με τις επιπτώσεις ολοκληρωτικών κοινωνικών τάσεων στην οργάνωση και λειτουργία της κοινωνίας μας. Προτάσσω μια κοινωνία που εξελίσσεται προς ολοκλήρωση από μια κοινωνία που την προσπερνούν οι εξελίξεις και καταντά ολοκληρωτική.

Ο δρόμος όμως για μια κοινωνία σε ολοκλήρωση ξεκινά από τη συμφωνία στα βασικά, ή τουλάχιστον στη συμφωνία της μη διαφωνίας στις λέξεις και στα σημεία στίξης. Η προσέγγιση που επιλέγει ο καθένας είναι και αυτή δικαίωμα. Και ως τέτοιο οφείλουμε να το σεβόμαστε. Η αλλαγή ξεκινά όμως πάντα από εμάς. Δεν μπορούμε να περιμένουμε τα πάντα από τους άλλους. Δεν μπορούμε να καθόμαστε στον καναπέ μας και μόνο να κρίνουμε τις καλές προθέσεις των άλλων, έστω και αν θεωρούμε ότι δεν είναι αρκετές. Οποιαδήποτε, μικρή έστω, προσπάθεια συμβάλλει. Πολύ περισσότερο όταν η κοινωνία σιωπά. Πολύ περισσότερο όταν εμείς δεν τολμάμε να υπογράψουμε με το όνομά μας όσα υποστηρίζουμε.

• Η Μαρία Ρεπούση είναι καθηγήτρια ιστορίας ΑΠΘ και βουλευτής Α΄Πειραιά της ΔΗΜ.ΑΡ.