Η κρίση των σοσιαλιστικών κομμάτων της Ευρώπης έχει χαρακτήρα υπαρξιακό. Μάλιστα, τα περισσότερα εξ αυτών είναι αποστεωμένα, κουρασμένα, ακόμη και γερασμένα. Έτσι ο κίνδυνος της αποκαλούμενης «πασοκοποίησής» τους μοιάζει ορατός. Το ναυάγιο των Γάλλων σοσιαλιστών το επιβεβαιώνει. Μετά τον Τρίτο Δρόμο του Μπλερ, του Σρέντερ, του Πρόντι, του Κλίμα, του Σημίτη κ.ά. η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία βρέθηκε μετέωρη. Δεν μπόρεσε να εναρμονιστεί με τις ανάγκες της παγκοσμιοποίησης, της ελεύθερης οικονομίας, καθώς και με τις συνθήκες που δημιούργησε η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παλινδρόμησή της σε παρωχημένα πολιτικά υποδείγματα, σε συνδυασμό με την έλλειψη ικανών ηγετών, επέτεινε τα αδιέξοδά της. Κορυφαία απόδειξη το βρετανικό Εργατικό Κόμμα. Ο νέος αρχηγός του, ο Κόρμπιν, το έχει μετατρέψει σε γραφικό σχήμα, απαξιώνοντάς το πλήρως.
Η δυστοκία των σοσιαλιστικών κομμάτων να θεμελιώσουν μια νέα στρατηγική που να ανταποκρίνεται στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον της γηραιάς ηπείρου είναι προφανής. Η προσχώρησή τους σε λαϊκίστικες και κρατικίστικες πολιτικές, τα υποσκάπτει. Τα αποκόπτει από το ζωτικό τους χώρο. Και κυρίως από τα πληγέντα μεσαία στρώματα. Τα καθιστά ανήμπορα να παρακολουθήσουν τις συνεχώς μεταβαλλόμενες εξελίξεις. Χαρακτηριστική είναι η πολιτική και τεχνοκρατική υστέρησή τους ως προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Εξού και στην Ευρώπη, αλλά και στην Ευρωζώνη, κυριαρχούν οι συντηρητικές δυνάμεις και η μονοκαλλιέργεια της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Το άλλοτε επίκαιρο και ελκυστικό κοινωνικό κράτος, το οποίο ενσάρκωναν τα σοσιαλιστικά και εργατικά κόμματα, δεν ανταποκρίνεται πλέον στη ζώσα πραγματικότητα. Ούτε και οι αναδιανεμητικές πολιτικές που προέτασσαν. Οι αλλαγές που συντελέστηκαν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και οικονομίες ανέτρεψαν προηγούμενες βεβαιότητες. Οι παλιοί φορμαλισμοί αποδεικνύονται ξεπερασμένοι. Χρειάζονται νέες προσεγγίσεις για το παραγωγικό, οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο των χωρών της Ευρώπης. Οι απαντήσεις που απαιτούν τα σημερινά προβλήματα δεν μπορούν να δοθούν στο πλαίσιο απονεκρωμένων ιδεολογικών υποδειγμάτων.
Ως εκ τούτου, επιβάλλεται η αναζήτηση ενός σύγχρονου κοινωνικού προτάγματος. Αν τα σοσιαλιστικά κόμματα δεν προχωρήσουν με τόλμη στην αναθεώρηση των πολιτικών που πρέσβευαν, η εκλογική καθίζηση δεν θα έχει τέλος. Το σημαντικότερο, θα αφυδατωθούν πλήρως. Θα απολέσουν την όποια ζωτικότητά τους – ειδικά αν παγιδευτούν σε αριστερόστροφες αναζητήσεις. Θα μετατραπούν σε θεατές των εξελίξεων, επιτρέποντας στην Κεντροδεξιά και στον εθνολαϊκισμό να εδραιώνουν περαιτέρω την κυριαρχία τους.
Για παράδειγμα, το ΠΑΣΟΚ, με την αναπαλαίωση και τη δήθεν αριστεροσύνη του, απομειώνει τις όποιες δυνατότητες ανάκαμψής του. Το «μικρό και δικό μας κόμμα» περισσότερο εξυπηρετεί τις επιθυμίες των γόνων, παρά την ανάγκη ανασύνθεσης μιας νέας προοδευτικής παράταξης. Στην ουσία οι δυνάμεις της συντήρησης και της αδράνειας επιμένουν, για λόγους δικής τους επιβίωσης, σε απολιθωμένες πολιτικές δομές και φαντασιακές κομματικές ιεραρχίες.
Ο Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται να αποτελεί τομή στον ενδιάμεσο χώρο, προσδίδοντάς του νέα υπόσταση. Το συγκριτικό του πλεονέκτημα έγκειται στο ότι στις αποσκευές του φέρει καινούργιες ιδέες και προτάσεις, υπερβαίνοντας νεφελώδη ιδεολογήματα και ατελέσφορα στρατηγήματα. Απορρίπτει αγκυλώσεις και αναχρονισμούς. Κυρίως ενσαρκώνει τον πραγματισμό και το ρεαλισμό, διαθέτοντας παράλληλα την απαιτούμενη ηγετικότητα.
14°
