Σήμερα 9 Μαϊου γιορτάζεται η μέρα της Ευρώπης ως επέτειος της διακήρυξης Σουμάν το 1950, μιας τολμηρής πρότασης συνεργασίας πάνω στα ερείπια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και είναι μια καλή συγκυρία ότι γιορτάζεται μόλις δύο μέρες μετά το γαλλικό φιλί της ζωής που πήρε από τη νίκη Μακρόν. Μια σαφώς φιλοευρωπαϊκή ψήφος των Γάλλων που γέρνει αποφασιστικά την πλάστιγγα προς το μέλλον.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το τολμηρότερο πολιτικό project του τελευταίου αιώνα. Βρίσκεται ακόμα υπό διαμόρφωση. Δεν είναι εύκολο σε δύο γενιές να γίνουν όλα. Τώρα όμως θα αρχίσει να καρποφορεί. Ήρθε η σειρά της γενιάς του Erasmus, της εξωστρέφειας, να πάρει το πάνω χέρι. Πολίτες που αρχίζουν να αποκτούν ευρωπαϊκή συνείδηση, κάτι όχι τόσο διαδεδομένο στη χώρα μας, τουλάχιστον ακόμα...
Ήρθε η ώρα να γίνει ο πρώτος λογαριασμός για το τι έγινε και τι δεν έγινε καλά. Για το πώς θα ισορροπήσουν η οικονομική ανάπτυξη με την κοινωνική συνοχή. Για το πώς θα εξελιχθεί η Ένωση στο διεθνές περιβάλλον με μια οικονομία έντασης γνώσης εκμεταλλευόμενη τις συνέργειες και τη διαφορετικότητα. Κι είναι αφελές να πιστεύουν κάποιοι ότι μπορούν να κλειστούν στο καβούκι τους και να αφήσουν την παγκοσμιοποίηση να περάσει απ’ έξω. Η παγκοσμιοποίηση είναι όπως η κλιματική μεταβολή: παγκόσμιο φαινόμενο που μπορείς μόνο να περιορίσεις τους κινδύνους, να εκμεταλλευτείς τις ευκαιρίες, να προσαρμοστείς στις νέες συνθήκες που δημιουργεί κι όχι να την αναχαιτίσεις ή να περάσεις δίπλα της.
Η Ευρωπαϊκή πορεία δεν ήταν και δεν είναι ανέφελη. Διαφορετικές κουλτούρες αιώνων έπρεπε και πρέπει να βρουν έναν ελάχιστο κοινό παρανομαστή συνεννόησης. Χρειάζονται συμβιβασμοί, κάθε χώρα πρέπει να εκχωρήσει μέρος της κυριαρχίας της προκειμένου να απολάβει τα οφέλη του συνόλου. Για να είναι θετικό το ισοζύγιο για όλους, πρέπει να δημιουργηθούν συνέργειες. Πολλοί το αμφισβητούν αυτό (βλ. ευρωσκεπτικισμός, Brexit), θεωρούν ότι θυσιάζουν περισσότερα απ’ όσα απολαμβάνουν. Όμως για να αλλάξεις πορεία στο καράβι, πρέπει να είσαι πάνω σε αυτό κι όχι να έχεις πηδήξει στη θάλασσα. Ειδικά αυτό ισχύει για τη χώρα μας με τις συγκεκριμένες γεωπολιτικές συντεταγμένες. Και όσοι λένε «τι χειρότερο θα πάθουμε;» ας ρίξουν μια ματιά τι γίνεται ανατολικά μας. Η γεωγραφική απόσταση από το κέντρο της Ευρώπης.
Τους περασμένους αιώνες η Ευρώπη ήταν πεδίο αναταραχών και πολέμων. Σήμερα είναι πεδίο συνεργασίας και σταθερότητας κι αυτός είναι ο ρόλος που καλείται να παίξει σε ασταθείς καιρούς. Δεν είναι η στρατιωτική της δύναμη που την κάνει ισχυρή, αλλά οι αρχές της. Δίνοντας λοιπόν το παράδειγμα, βάζοντας τους σωστούς συντελεστές βαρύτητας στους τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή την οικονομία, το περιβάλλον και την κοινωνία, μπορεί να οδηγήσει τον κόσμο σε καλύτερες μέρες.
Το 2017, μετά από κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις, ένας νέος άνεμος φυσάει στην Ευρώπη. Φαίνεται να είναι ούριος. Γι' αυτό κι εμείς ως χώρα πρέπει να βιαστούμε να σηκώσουμε πανιά, να τον προλάβουμε...
12°
