Τερέζα Μέι, η νέα «σιδηρά κυρία»

Η απόφαση της Συντηρητικής πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου κ. Μέι να προχωρήσει σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις 8 Ιουνίου αναμένεται να αλλάξουν τους κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού σε όφελός της. Εκτός πολιτικού απροόπτου, η κ. Μέι θα περάσει από τη μεγάλη πολιτική υπεροχή στην πολιτική κυριαρχία.

Τα προβλήματα των άλλων

Η πρωθυπουργός και ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος προσπαθεί να εκμεταλλευτεί με την αιφνιδιαστική προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών τα σοβαρά προβλήματα των πολιτικών αντιπάλων της.

Το Εργατικό Κόμμα είναι διχασμένο. Από τη μια είναι ο ηγέτης του κόμματος κ. Κόρμπιν, ο οποίος προέρχεται από την αριστερή πτέρυγά του και έχει την υποστήριξη της κομματικής βάσης και των στελεχών και από την άλλη τα 2/3 της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος που είναι πιο κοντά στην μεταρρυθμιστική λογική της περιόδου της πρωθυπουργίας του κ. Μπλερ.

Οι πρόωρες εκλογές αναμένεται να οδηγήσουν σε έναν εμφύλιο στο Εργατικό Κόμμα, με την οργανωμένη βάση να προωθεί στις σίγουρες εκλογικές περιφέρειες υποψηφίους που είναι κοντά στον κ. Κόρμπιν και να προσπαθεί να αποκλείσει την πλειονότητα των σημερινών Εργατικών βουλευτών. Ο κ. Κόρμπιν μοιάζει με τον τέλειο πολιτικό αντίπαλο για την κ. Μέι εφόσον έχει εξαιρετικά χαμηλή δημοτικότητα και αδυνατεί να συσπειρώσει τις περιορισμένες δυνάμεις του άλλοτε πανίσχυρου Εργατικού Κόμματος. Με βάση τα αποτελέσματα των πρώτων δημοσκοπήσεων, οι Συντηρητικοί κινούνται γύρω στο 45% και οι Εργατικοί γύρω στο 25%. Επειδή στο Ηνωμένο Βασίλειο ισχύει πλειοψηφικό σύστημα σε μονοεδρικές περιφέρειες υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χάσουν οι Εργατικοί τις περισσότερες βουλευτικές έδρες που κατέχουν με βάση τα αποτελέσματα των τελευταίων βουλευτικών εκλογών.

Το δεύτερο μεγάλο θύμα της κ. Μέι αναμένεται να είναι το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) το οποίο ανέπτυξε ο ευρωβουλευτής κ. Φάρατζ, με αποτέλεσμα να βγει πρώτο στις ευρωεκλογές του 2014 και να επιβάλει στην κυβέρνηση Κάμερον και το Συντηρητικό Κόμμα το δημοψήφισμα που οδήγησε στο Brexit.

O κ. Φάρατζ έχει αποσυρθεί από την ηγεσία του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου και το κόμμα αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και δεν έχει σοβαρές πιθανότητες να επιτύχει διψήφιο εκλογικό ποσοστό, όπως στις βουλευτικές εκλογές του 2015. Η κ. Μέι ήταν επί κυβέρνησης Κάμερον μεταξύ των διστακτικών υποστηρικτών της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε., τώρα όμως έχει ενώσει το Συντηρητικό Κόμμα στη βάση της δυναμικής προώθησης του Brexit, το οποίο αποφάσισαν οι Βρετανοί με το δημοψήφισμα του Ιουνίου 2016. Είναι τέτοιος ο ζήλος που επιδεικνύει ώστε δεν αποκλείει και το λεγόμενο σκληρό Brexit, με σοβαρές συνέπειες για τη βρετανική οικονομία, σε περίπτωση αδυναμίας συνεννόησης με τους Ευρωπαίους εταίρους. Η πολιτική στροφή της κ. Μέι υπέρ του Brexit έχει αποδυναμώσει το μονοθεματικό Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) και παρατηρείται μαζική μετατόπιση των ψηφοφόρων του υπέρ του Συντηρητικού Κόμματος, ενώ εξακολουθεί να καταγράφει κάποια κέρδη σε βάρος του Εργατικού Κόμματος, ιδιαίτερα σε περιοχές με μεγάλα προβλήματα, όπου πολλοί ψηφοφόροι θεωρούν εαυτούς θύματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της παγκοσμιοποίησης.

Δύσκολες θα είναι οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές και για τους Σκωτσέζους εθνικιστές, οι οποίοι κέρδισαν τις 54 από τις 59 βουλευτικές έδρες στις εκλογές του 2015. Αναμένεται να επικρατήσουν άνετα στη Σκωτία, δύσκολα όμως θα επαναλάβουν τον εκλογικό τους θρίαμβο και αυτό θα χρησιμοποιηθεί σαν επιχείρημα από την πρωθυπουργό κ. Μέι κατά της επανάληψης του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκωτίας.

Το μόνο κόμμα της αντιπολίτευσης που αναμένεται να βγει κερδισμένο από τις εκλογές της 8ης Ιουνίου είναι το Φιλελεύθερο Κόμμα, το οποίο υποστηρίζει με συνέπεια την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε. Στις δημοσκοπήσεις καταγράφει διψήφια ποσοστά, τα οποία όμως δεν αρκούν για να το μετατρέψουν σε μεγάλη δύναμη της αντιπολίτευσης.

Αλλαγή του εκλογικού κύκλου

Με την αναμενόμενη άνετη επικράτηση στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 8ης Ιουνίου η κ. Μέι επιδιώκει να αλλάξει, σε όφελός της, τον εκλογικό κύκλο.

Τον Μάρτιο ξεκίνησαν οι δύσκολες διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. για το Brexit, οι οποίες πρέπει να ολοκληρωθούν, με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες, μέχρι τον Μάρτιο του 2019.

Με το πέρασμα του χρόνου θα αρχίσουν να φαίνονται οι συνέπειες του Brexit για τη βρετανική οικονομία, η οποία προς το παρόν πηγαίνει αρκετά καλά, και διαψεύδει όσους προέβλεπαν άμεση επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης λόγω της διαδικασίας του Brexit. Με βάση τις εκτιμήσεις των ειδικών, το Ηνωμένο Βασίλειο θα υποστεί μία απώλεια 2% του ΑΕΠ εξαιτίας του Brexit αλλά σε βάθος πενταετίας.

Αντί λοιπόν να περιμένει η Συντηρητική κυβέρνηση τη μελλοντική επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, η οποία μπορεί να επηρεάσει και τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων, σπεύδει να εξασφαλίσει την ανανέωση και την ενίσχυση της λαϊκής εντολής στο όνομα της ενίσχυσης της διαπραγματευτικής της θέσης έναντι της Ε.Ε. των 27. Με βάση το νέο χρονοδιάγραμμα, η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το Brexit θα έρθει στο μέσον της επόμενης πενταετίας και όχι στο τέλος της, οπότε η κυβέρνηση μπορεί να είναι πολιτικά ευάλωτη και η αντιπολίτευση σε θέση να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης, τα οποία είναι βέβαιο ότι θα είναι αρκετά προβληματικά και για τη βρετανική πλευρά.

Όλα δείχνουν ότι η κ. Μέι και οι Συντηρητικοί θα είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη βάση μιας πατριωτικής, αντιευρωπαϊκής συσπείρωσης.