Επιθέσεις αυτοκτονίας: Πιθανές και στην Ελλάδα;

«Όταν ο τρομοκράτης δεν χρειάζεται να βρει χίλιους τρόπους γα να κρύψει το όπλο του αλλά το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να βρει σημείο να το... παρκάρει, το παιχνίδι έχει τελειώσει. Ούτε πληροφορίες, ούτε μυστικές υπηρεσίες, ούτε πάνοπλοι αστυνομικοί. Το κακό θα το κάνει...»

Με αυτά τα λόγια έκλεισε την τηλεφωνική μας συνομιλία, δυο ημέρες μετά την επίθεση στο Λονδίνο, ένας απόστρατος υψηλόβαθμος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. με μεγάλη αντιτρομοκρατική εμπειρία και εκπαιδεύσεις σε χώρες που έχουν δοκιμαστεί από τέτοιες ενέργειες. Το προφίλ του «μοναχικού λύκου», όπως φαίνεται να είχε και ο δράστης της επίθεσης έξω από το βρετανικό κοινοβούλιο, «δεν είναι από αυτά που μπορούν να καταγραφούν ως επικίνδυνα για την τέλεση τρομοκρατικών πράξεων» λέει η πηγή μας «και ως εκ τούτου δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για να τεθεί υπό παρακολούθηση». Με μια βασική διαφορά: «Οι προϋποθέσεις έχουν πλέον αλλάξει και σε αυτό που έχουν καταλήξει οι σχεδιαστές των επιχειρησιακών μέτρων ασφαλείας στην Ευρώπη είναι ότι το σημαντικότερο μέτρο που μπορεί να λάβει μια χώρα στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει επιθέσεις με, ούτε λίγο ούτε πολύ, "αυτοσχέδια" όπλα είναι ένας όσο το δυνατόν ισχυρότερος μηχανισμός περιορισμών των συνεπειών σε ανθρώπινες ζωές».

Όπως είναι ήδη γνωστό, ο 52άχρονος Χαλίντ Μασούντ, γεννημένος στο Κεντ, ήταν γνωστός στις Αρχές για διάφορα αδικήματα ποινικού χαρακτήρα χωρίς τις απαραίτητες προεκτάσεις που θα τον έβαζαν στη λίστα των υπόπτων για πιθανή συμμετοχή του σε τρομοκρατικούς σχεδιασμούς.  

Ο συνομιλητής μας είναι σαφής: «Όποιος πιστεύει ότι μπορεί να σταματήσει μια τέτοια τρομοκρατική ενέργεια έχει αυταπάτες και μάλιστα επικίνδυνες. Η τρομοκρατία στο σύνολό της δεν αντιμετωπίζεται, πόσο μάλλον αυτού του είδους».

Νίκαια, Βερολίνο και τώρα Λονδίνο. Η παραπάνω διαπίστωση που κινείται στα όρια του κυνισμού μιας δυστοπικής εκδοχής περί ασφάλειας στις δυτικές ευρωπαϊκές κοινωνίες, φαίνεται να είναι μια πραγματικότητα που όχι απλώς έχει ήδη ανατείλει. Στη βάση αυτού του τρομακτικού συλλογισμού βρίσκεται αυτό που καταγράφει και η Λουίζ Ρίτσαρντσον στο βιβλίο της «Τι θέλουν οι τρομοκράτες» (2008, εκδ. Τόπος, μτφρ.: Άσπα Γολέμη): «Η αυτοκτονική τρομοκρατία μάς αναστατώνει επειδή δεν ταιριάζει με την εικόνα που έχουμε για τους τρομοκράτες ως κακοποιούς που υπηρετούν τους ιδιοτελείς σκοπούς τους. Αφαιρώντας πρόθυμα την ίδια τους τη ζωή, οι τρομοκράτες διεκδικούν μια ηθική ανωτερότητα που είναι τελείως ασύμβατη με την ιδέα μας περί ηθικής εξαχρείωσής τους».

Μετά την επίθεση στο Λονδίνο, η Τερέζα Μέι έκανε συγκεκριμένες αναφορές στα θύματα και στις εθνικές τους καταγωγές, μεταξύ των οποίων βρίσκονταν και δύο Έλληνες. Και συνειρμικά δημιουργείται το ερώτημα: «Πόσο πιθανό είναι να συμβεί και στην Ελλάδα κάτι τέτοιο;».

Οι ελληνικές αρχές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του συνομιλητή μας, έχουν λάβει κάποια μέτρα ασφαλείας, «αυστηρά αστυνομικού, όχι πολιτικού χαρακτήρα», όπως εξηγεί. Ο φόβος των ελληνικών αρχών ασφαλείας, όπως μάλιστα τον έχουν περιγράψει και σε ανάλογες εκθέσεις προς την πολιτική ηγεσία, έχουν, κατά κύριο λόγο, σχέση με τις ροές των προσφύγων και των μεταναστών στην Ελλάδα. Οι ενημερώσεις αυτές πλήθυναν ιδίως μετά από τις πληροφορίες που θεώρησαν βέβαιο −και αργότερα επαληθεύτηκαν− ότι ο δράστης του μακελειού με το φορτηγό στο Βερολίνο τον περασμένο Δεκέμβριο είχε περάσει στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας, μαζί με μια μεγάλη μάζα προσφύγων και μεταναστών.  

Η επίθεση στο Βερολίνο φαίνεται να είναι η μόνη από τις παρόμοιες επιθέσεις σε δυτικό έδαφος που να συνδέεται με την είσοδο προσφύγων στην Ευρώπη με πύλη την Ελλάδα. Και εδώ εντοπίζονται τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίζεται η δυσοίωνη πρόβλεψη για την Ελλάδα σε σχέση ορισμένα βασικά επιχειρήματα, όπως:

• Η αποδυνάμωση του ισλαμιστικού κράτους στα δικά του εδάφη και η ολοένα αυξημένη αναζήτηση άλλων εδαφών στα οποία επεκτείνεται. Όταν το φανατικό ισλαμιστικό κράτος απώλεσε τα εδάφη που έλεγχε ο Οσάμα Μπιν Λάντεν στο Αφγανιστάν, επεκτάθηκε προς τη Συρία και το Ιράκ όπου στήθηκε ο ανάλογος διεθνής μηχανισμός υπό τον Αλ Μπαγκνάντι. Τώρα που η συνοχή του έχει και εκεί δεχθεί πολλά χτυπήματα και καταγράφει απώλειες, θεωρείται περισσότερο από δεδομένο ότι θα αναζητήσει νέες εδαφικές αναφορές σε χώρες που αφενός παρέχουν γεωγραφικές διευκολύνσεις, αφετέρου οι έλεγχοι και τα προληπτικά μέτρα δεν μπορούν να οργανωθούν αποτελεσματικά για πολλούς εσωτερικούς λόγους, πολιτικούς και οικονομικούς. Είναι περισσότερο από σαφές στα κλιμάκια των αναλυτών ότι η Ελλάδα, κυρίως στην παρούσα φάση, πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να προσφέρει εν αγνοία της στέγη σε πυρήνες δράσης τζιχανιστών στην Ευρώπη. Σε αυτό το σκπετικό δεν θα πρέπει να αγνοείται και το γεγονός της χρήσης βαλκανικών δρόμων από τις ακραίες αυτές ομάδες καθώς είναι καταγεγραμμένο ότι οι δρόμοι τους είναι (και γεωγραφικά) παράλληλοι με αυτούς του οργανωμένου εγκλήματος και των αλλαγών που επιφέρουν σε αυτούς οι συνολικότερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις.
• Η κατάσταση στην Τουρκία σε σχέση με τις ακραίες αντιευρωπαϊκές δηλώσεις του Ερντογάν. Στην αρχή της κρίσης των σχέσεων με την Ε.Ε. και της ενταξιακής διαδικασίας, οι οποίες έφτασαν στο χειρότερο δυνατό σημείο αμέσως μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, ο Τούρκος πρόεδρος επιδιώκει −για τους δικούς εσωτερικούς λόγους ενόψει του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου 2017 που αφορά στην αλλαγή του συντάγματος και την ανάληψη υπερεξουσιών από την πλευρά του− να προκαλεί την Ευρώπη. Αρχικά με το άνοιγμα των συνόρων και τη συνακόλουθη πλημμύρα από μετανάστες στην Ευρώπη. Ακολούθησαν οι προσπάθειες διοργάνωσης ομιλιών προς Τούρκους που ζουν σε ευρωπαϊκές πόλεις. Ο πληθυσμός των Τούρκων που ζουν στην Ευρώπη αγγίζει τα πέντε εκατομμύρια. Για λόγους ασφαλείας αλλά και άλλους ευρύτερων διπλωματικών επιλογών κάποιες από τις χώρες στις οποίες σχεδιάζονταν ανάλογες συγκεντρώσεις, απαγόρευσαν τη διεξαγωγή τους. Τρανταχτό είναι το παράδειγμα της Ολλανδίας το οποίο εκμεταλλεύτηκε ο Ερντογάν για να χαρακτηρίσει «ναζί» τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς. Αυτό, λοιπόν, από την άποψη της ασφάλειας, προκαλεί τρόμο στους σχεδιαστές των μέτρων ασφαλείας ιδίως αν συνδυαστεί με την τελευταία πρόκληση του Ερντογάν: «Εάν η Ευρώπη συνεχίσει με αυτόν τον τρόπο, κανείς Ευρωπαίος δεν θα μπορεί να περπατήσει με ασφάλεια στους δρόμους» είπε σχεδόν αμέσως μετά την επίθεση στο Λονδίνο. Η ακραία αυτή δήλωση από τον Ερντογάν που ούτε λίγο ούτε πολύ μοιάζει με απόπειρα ανάληψης ευθύνης, έρχεται να φουντώσει ακόμα περισσότερο τους φόβους καθώς το ακροατήριο μιας τέτοιας δήλωσης έχει στοιχεία που πληροί τις προϋποθέσεις παράσυρσής τους σε μίμηση τέτοιων επιθέσεων. Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και οι νέες απειλητικές δηλώσεις Ερντογάν την Κυριακή 26 Μαρτίου περί αποστολής στην Ευρώπη τριών εκατομμυρίων προσφύγων.

Είναι σαφές ότι εχθρός είναι πλέον η ίδια η Ευρώπη που δοκιμάζεται από πολλές απόψεις και ως εκ τούτου είναι ευάλωτη. Οι πολιτικές επιδιώξεις κρύβονται πίσω από τα θρησκευτικά φονταμενταλιστικά ιδεολογήματα και απευθύνονται σε ανθρώπους που είναι έτοιμοι να σκοτώσουν με όποιο πρόσφορο μέσο βρεθεί στα χέρια τους και να σκοτωθούν. Οι δαίμονες αυτής της παράκρουσης θέτουν ως στόχο το δυτικό τρόπο ζωής ο οποίος είναι «ακάθαρτος μακριά από την αγνότητα του Προφήτη». Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι η φυσική είσοδος της Ευρώπης. Όσο και αν τις τελευταίες δεκαετίες οι παραδοσιακά καλές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο έχουν λειτουργήσει προστατευτικά για την Ελλάδα, αυτό δεν σημαίνει τίποτα πλέον. Και ο βασικός λόγος είναι ότι τα κριτήρια για να ζωστεί κάποιος με εκρηκτικά και να ορμήσει στο πλήθος ή να σανιδώσει το γκάζι και να σκοτώσει ανθρώπους διατεθειμένος να σκοτωθεί και ο ίδιος, είναι δραματικά διαφορετικά από αυτά του παρελθόντος...

Ο συνομιλητής μας, πάντως, δεν είναι αισιόδοξος ότι μπορεί να αποφευχθούν τέτοιες επιθέσεις αυτοκτονίας με αυτοκίνητο, όπως στο Βερολίνο ή στο Λονδίνο, και στην Αθήνα. Είναι, και αυτός, της σχολής που λέει ότι «κάνεις ό,τι περνά από το χέρι σου και αφήνεις τον Θεό να αναλάβει τα υπόλοιπα...»