Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Εξήντα χρόνια μετά τις Συνθήκες της Ρώμης διέρχεται περίοδο πολλαπλών κρίσεων. Κρίση του προτύπου οικονομικής ανάπτυξης, της ενοποιητικής της διαδικασίας, του κοινωνικού κράτους. Αλλά και κρίση ταυτότητας.
Τα προβλήματα της παγκοσμιοποίησης, η ανεργία, οι αυξημένες κοινωνικές ανισότητες εντός των κρατών αλλά και μεταξύ των κρατών μετά την κρίση του 2008, οι πιέσεις στο κοινωνικό κράτος –δημογραφικές και άλλες–, το μεταναστευτικό, η στασιμότητα ή και επιδείνωση της θέσης των μεσαίων τάξεων, οι τεράστιες αλλαγές στην κοινωνική διαστρωμάτωση, οι νέες τεχνολογίες, η τρομοκρατία, η συνεπακόλουθη πολλαπλή ανασφάλεια έχουν δημιουργήσει άφθονο πολιτικό χώρο για ξενόφοβους ρατσιστές και εθνολαϊκιστές δημαγωγούς κάθε απόχρωσης.
Η υπαρξιακή κρίση είναι έκδηλη ακόμα και σε χώρες που δεν μαστίζονται από τέτοια προβλήματα, που ευημερούν και που αποτελούν υπόδειγμα κοινωνικής οργάνωσης και ευταξίας στον ταραγμένο κόσμο μας. Αναζητούν τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητάς τους σε συνθήκες εθνοτικού πλουραλισμού με έντονη την εμφάνιση φοβικών συνδρόμων και πολιτισμικού πανικού. Με άλλα λόγια, η κρίση δεν έχει μόνο υλικό υπόστρωμα.
Δεν είναι εύκολη η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών. Ιδιαίτερα για τις δυνάμεις της Κεντροαριστεράς, μιας από τις μεγάλες πολιτικές οικογένειες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκαν τα σημαντικά μεταπολεμικά επιτεύγματα της Ευρώπης, η ειρήνη, η ασφάλεια, η ευημερία, το κοινωνικό κράτος, η επέκταση ανθρωπίνων και ατομικών δικαιωμάτων, το κράτος δικαίου, ο σεβασμός η ανεκτικότητα και αναγνώριση της διαφορετικότητας. Όχι διότι δήθεν έχασε το δρόμο και τις αξίες της, όπως ανοήτως υποστηρίζουν ορισμένοι που εκλαμβάνουν τις φαντασιώσεις τους ως έναν άλλο «εφικτό κόσμο», αλλά διότι επαναπαύτηκε στις επιτυχίες της και αργεί να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, προσφέροντας νέες λύσεις σε νέα προβλήματα στη βάση των δικών της αξιών. Ωστόσο, μπορεί.
Η συζήτηση και σε επίσημο επίπεδο για τη μελλοντική πλεύση της ΕΕ έχει ήδη ανοίξει. Η Ευρώπη δεν μπορεί να επιβιώσει ούτε να προχωρήσει εάν εγκαταλείψει τις αξίες της, εάν κλειστεί στον εαυτό της, εάν επιστρέψει στους καταστροφικούς εθνικισμούς, εάν μεταβληθεί σε ένα σύνολο από κλειστές και φοβικές κοινωνίες.
Η ΕΕ πρέπει και μπορεί να αρθεί στο ύψος των σημερινών προκλήσεων και να δώσει προοδευτικές λύσεις σε υπαρκτά προβλήματα που απασχολούν τις κοινωνίες, καθεμιά φυσικά με τις ιδιαιτερότητές της.
Είναι βέβαιο ότι το ομοσπονδιακό όνειρο δεν έχει σήμερα πολλούς οπαδούς στα κράτη-μέλη. Αλλά, όποια μορφή κι αν πάρει η αναπόφευκτη πορεία της Ένωσης προς τα εμπρός, διότι διαφορετικά θα οδηγηθεί στην παρακμή και διάλυση, εμείς δεν μπορούμε να απουσιάζουμε. Μπορούμε να δώσουμε το δικό μας στίγμα μαζί με σύμμαχες δυνάμεις δημιουργώντας συνθήκες που δεν θα επιτρέπουν αποκλεισμούς.
Οφείλουμε να στεριώσουμε τη θέση μας μέσα στην ευρωζώνη, την καρδιά, τον πυρήνα της Ένωσης. Η ελλιπής αρχιτεκτονική της μπορεί να διορθωθεί. Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, η μεγαλύτερη δημοσιονομική ένωση, μηχανισμοί δημοσιονομικής εξισορρόπησης, αυξημένος κοινοτικός προϋπολογισμός για επενδυτικές και κοινωνικές δράσεις, οι τομείς της ασφάλειας και της άμυνας προσφέρονται ενδεικτικά για ενωτικές και προωθητικές κοινές δράσεις, φυσικά των προθύμων.
Εμείς, βέβαια, αποτελούμε δυστυχώς «ειδική περίπτωση». Μολονότι η χώρα μας έχει αφάνταστα ωφεληθεί από την ένταξή της στην ΕΕ και το ευρώ, αφού μεταμορφώθηκε κυριολεκτικά σε όλους τους τομείς, τριπλασίασε το κατά κεφαλήν εισόδημά της, εμπέδωσε τη δημοκρατία, την ευημερία, την ασφάλεια και τη γεωπολιτική της σημασία, κατολισθαίνει σήμερα στον ευρωσκεπτικισμό ο οποίος ακόμα χειρότερα παρεπιδημεί πιο πολύ στις νέες ηλικίες. Αλλά, ακόμα και οι νέοι της χώρας μας που απογοητευμένοι από την κρίση και την ανεργία παίρνουν το δρόμο της ξενιτιάς δεν αναζητούν την τύχη τους στη Βενεζουέλα ή στη Ρωσία αλλά σε ευρωπαϊκές και δυτικές χώρες.
Αποτελεί διαχρονικό πολιτικό έγκλημα πρώτου μεγέθους ιδιαίτερα στην περίοδο των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ η μετάθεση ευθυνών και απόδοσης όλων των δεινών μας στην ΕΕ. Άφρονες πολιτικές, χυδαίες κατηγορίες κατά της Ευρώπης, ύβρεις και καταγγελτισμός, στρέβλωσαν την πραγματικότητα με ολέθριες συνέπειες οδηγώντας σημαντικά τμήματα της κοινωνίας μας ακόμα και σε γραφικές αλλά επικίνδυνες δραχμοφιλικές στάσεις. Ορισμένες πολιτικές δυνάμεις στη χώρα μας, που δηλώνουν προοδευτικές, δεν είχαν ποτέ το θάρρος να υπερασπίσουν θετικά την Ευρώπη. Την έβλεπαν πάντα ως χώρο άντλησης επιδοτήσεων και πόρων, ως αρένα διεκδικήσεων και επαιτείας δανείων, όχι ως χώρο στον οποίο έπρεπε κι εμείς να βάλουμε το δικό μας μικρό λίθο, να συμβάλουμε θετικά για να οικοδομήσουμε ένα κοινό μέλλον. Δεν ήταν βεβαίως οι εταίροι μας (οι σημερινοί «κακοί και τοκογλύφοι δανειστές») πάντα αθώοι ή αλάθητοι. Εμείς, όμως, μακριά από μια συνετή διαχείριση του σπιτιού μας είχαμε και έχουμε πολύ μεγάλη ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση του τέλματος, της παρακμής και των αδιεξόδων.
Αποτελεί τεράστια ψευδαπάτη, ψέμα ολκής, ότι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είχαμε μια καλύτερη πορεία.
Όπως μεγάλο ψέμα, διά της απόκρυψης, αποτελεί το γεγονός ότι η «άλλη Ευρώπη», που δήθεν «θέλουμε και οραματιζόμαστε», είναι εφικτή χωρίς παράλληλη συνέπεια στις υποχρεώσεις που συνιστά η συμμετοχή μιας χώρας σε μια μεγάλη ολοκλήρωση όπως είναι η ευρωπαϊκή ένωση στον σύγχρονο κόσμο. Ακόμα δε μεγαλύτερη γελοιότητα είναι να θεωρείται η συνέπεια στις υποχρεώσεις μας ως «εθελόδουλη υποταγή στους κυρίαρχους κύκλους των Βρυξελλών».
Ως φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις πρέπει να ξαναδώσουμε τη μάχη για την Ευρώπη και πρέπει να την κερδίσουμε. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Είναι ευθύνη όλων μας. Εκτός κι αν θέλουμε μαζικά να αυτοκτονήσουμε εμμένοντας στην εθνική μας τύφλωση και παράνοια. Ή αναμένοντας τη νίκη των δεξιών εθνολαϊκιστών για να ταρακουνηθεί… η ΕΕ. Έλεος!
18°
