­Η ζήτηση για Σώρρες

Το 2014 δημοσιεύτηκε η επίσημη απάντηση από το γραφείο του γενικού επιθεωρητή του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σε ερώτημα της Τράπεζας της Ελλάδος για τα χαρτιά του Σώρρα που έλεγε ότι «εξετάσαμε τα έγγραφα και ΔΕΝ αποτελούν έγκυρα διαπραγματεύσιμα χρηματοοικονομικά μέσα. Τα εν λόγω έγγραφα αποτελούν προϊόν απάτης και χρησιμοποιούν παρανόμως ονόματα αξιωματούχων του Υπουργείου Οικονομικών». 

Δεν χρειαζόταν η επίσημη πληροφόρηση από τις αμερικανικές αρχές για να αποδειχτεί  τι εστί  Σώρρας. Αρκούσε να ακούσει κανείς τον εξωφρενικό ισχυρισμό του ότι κατέχει περιουσία μεγαλύτερη από το άθροισμα των περιουσιών των δέκα πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο. Παρόλα αυτά ο Αρτέμης Σώρρας εξακολουθούσε να συμμετέχει σε πρωινές εκπομπές της τηλεόρασης και να παρουσιάζει τις θεωρίες του σαν να μην τρέχει τίποτε. 

Ο Σώρρας επιβίωνε στον αφρό της επικαιρότητας γιατί ικανοποιούσε δύο μεγάλες ανάγκες. Η πρώτη ήταν η ανάγκη μεγάλου μέρους των πολιτών να πιστεύουν ότι η οικονομική κρίση είναι ένα κόλπο για να μας κάνουν φτωχότερους και ότι υπήρχε μια μαγική λύση, ένα αντικόλπο με το οποίο θα αποφύγουμε την παγίδα που μας έστησαν.

Η δεύτερη ήταν η ανάγκη ορισμένων τηλεοπτικών εκπομπών να εντυπωσιάσουν το κοινό τους, παρουσιάζοντας αυτό που το ακροατήριο ήθελε να ακούσει. Ότι τελικά κάπου υπάρχουν λεφτά που θα μας σώσουν από τα βάσανά μας και θα ζούμε ζωή χαρισάμενη. Ότι δεν χρειάζεται καμιά προσπάθεια για να κατακτήσει κανείς ένα ανώτερο επίπεδο ζωής. Θα βρεθεί κάποιος να του το χαρίσει.

Δεν είναι τυχαίο ότι στις ίδιες εκπομπές που διέπρεψε ο Σώρρας διέπρεψαν και άλλοι, οι οποίοι υπόσχονταν τη λύση όλων των προβλημάτων με μοίρασμα μαγικού χρήματος. Η δημοσιογραφία αντί να εργάζεται για την ανάδειξη των μη εμφανών πτυχών της πραγματικότητας, προχωρούσε στη συσκότιση των προφανών ζητημάτων. Οι ίδιοι παρουσιαστές που ποτέ δεν ξεσκέπασαν τον Σώρρα, άκουγαν εκστασιασμένοι τον Βαρουφάκη να αναλύει τη δική του θεωρία για το πώς θα αναγκάσουμε τους ξένους να μας πληρώνουν.

Στις εκπομπές τους μεσουρανούσε και ο Αλέξης Μητρόπουλος, υποσχόμενος διαγραφή του 80% της οφειλής όλων, πλούσιων και φτωχών, σε δημόσιο και τράπεζες. Κανείς παρουσιαστής δεν ρώτησε τον Μητρόπουλο ποιος θα καλύψει τα χαμένα κεφάλαια των τραπεζών και πώς οι καταθέτες θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους, αφού οι τράπεζες τα έδωσαν σε δάνεια που δεν θα εξοφληθούν. Πόσοι τηλεθεατές θα συμφωνούσαν με τη «σεισάχθεια» του Μητρόπουλου, αν γνώριζαν ότι έτσι θα χαθούν οι καταθέσεις;

Η πραγματικότητα που παρουσίαζαν δημοφιλείς τηλεοπτικές εκπομπές έλεγε ότι υπήρχε τρόπος το κράτος να μην πληρώσει τα χρέη του και να συνεχίσει να έχει μεγάλα ελλείμματα. Την ίδια ώρα παρουσίαζαν εφικτό και δίκαιο όλοι οι δανειολήπτες να γλιτώσουν από τα δικά τους χρέη. Και όλα αυτά μπορούσαν να γίνουν χωρίς συνέπειες. Δεν είναι τυχαίο ότι και ο Σώρρας και οι πολιτικοί Σώρρες εμπορεύτηκαν και τα δύο είδη διαγραφής χρέους.

Άλλος στο όνομα του αθάνατου ελληνικού πνεύματος, άλλος στο όνομα του λαού, υποσχέθηκαν να μας προσφέρουν όλα τα καλά του σύγχρονου καπιταλισμού και να μας απαλλάξουν από όλα τα κακά του. Υποσχέθηκαν έναν κόσμο που ξοδεύεις, καταναλώνεις ό,τι θες, αυξάνεις την περιουσία σου και θα βρεθεί στο τέλος κάποιος άλλος να πληρώνει. 

Το μεγάλο κακό δεν είναι ότι μερικοί συμπολίτες μας πίστεψαν ότι τα χαρτιά του Σώρρα θα έσβηναν τα χρέη, τα δικά τους και της Ελλάδας. Είναι ότι πάρα πολλοί Έλληνες νόμισαν ότι αρκεί μια πολιτική απόφαση για να αλλάξει τον κόσμο. Ότι αρκεί ο λόγος του ηγέτη για να αρχίσει να ρέει το χρήμα.

Όλες αυτές οι θεωρίες έχουν κοινό παρονομαστή την αποφυγή της ευθύνης. Εμείς δεν ευθυνόμαστε για τη χρεοκοπία, αφού πιστεύουμε ότι την επέβαλαν οι άλλοι. Επίσης δεν αναλαμβάνουμε την ευθύνη για την έξοδο από την κρίση γιατί νομίζουμε ότι η λύση θα έρθει απέξω με κάποιο μαγικό τρόπο. 

Βέβαια, ο Σώρρας και οι άλλοι Σώρρες δεν έφεραν ποτέ χρήμα. Μόνο αφαίρεσαν. Ο ένας τις συνδρομές των αφελών οπαδών του, οι άλλοι τα χρήματα από τις δουλειές που χάθηκαν, από την ανάπτυξη που ακύρωσαν, από τα capital controls, από τις τράπεζες που απαξιώθηκαν. 

Αν πλούτιζαν έτσι οι χώρες και οι άνθρωποι θα το είχαν ανακαλύψει και οι άλλοι και δεν θα παιδεύονταν. Αλλά αυτοί δεν είχαν την τεχνολογία του θεού Απόλλωνα. Οι κακομοίρηδες.