Το πρόσωπο της Ευρώπης που αλλάζει

Έχουμε γαλουχηθεί με τη σκέψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι ρατσιστική και πως παραμένει ουσιαστικά ανοιχτή σε οποιονδήποτε είναι πρόθυμος να υιοθετήσει τις αρχές της, άσχετα από το χρώμα του δέρματος, τη χώρα καταγωγής ή τη θρησκεία του. Στο βάθος του μυαλού μας ωστόσο η ευρωπαϊκή ταυτότητα παραμένει λευκή και χριστιανική – ισχύει όμως ακόμα κάτι τέτοιο;

Στους πολίτες της κεντρικής Ευρώπης έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια η φοβία ότι αν στη χώρα τους υπάρχουν έντονες επιρροές από άλλες κουλτούρες, θα επέλθει απομάκρυνση από τον δικό τους πολιτισμό και απειλή για αλλοίωση ή ακόμα και σταδιακή εξαφάνιση των δικών τους παραδόσεων. 

Σε σχέση με άλλες χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου, η Ολλανδία θεωρείται ότι έχει επιτύχει σε μεγάλο βαθμό την ενσωμάτωση των μουσουλμάνων μεταναστών. Στο Ρότερνταμ μάλιστα, όπου σημειώθηκε πρόσφατα έντονη αστυνομική βία στη διαδήλωση έξω από το Τουρκικό Προξενείο, το ποσοστό των μουσουλμάνων πολιτών αγγίζει το 20%, ενώ ο δήμαρχος της πόλης είναι μουσουλμάνος. Το ίδιο ισχύει και για τον Πρόεδρο της Ολλανδικής Βουλής καθώς και για πολλούς Ολλανδούς επιστήμονες, δημοσιογράφους, ηθοποιούς, τραπεζίτες και μεγαλοεπιχειρηματίες. 

Μπορεί λοιπόν να είναι γεγονός ότι ο δείκτης εγκληματικότητας έχει αυξηθεί –κυρίως από νεαρούς Μαροκινούς–, αλλά είναι επίσης γεγονός ότι οι μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιχειρηματική και δημόσια ζωή της Ολλανδίας. 

Οι πρόσφατες εκλογές θεωρούνταν από πολλούς αναλυτές κρίσιμες όχι μόνο για την Ολλανδία, αλλά και για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η καθαρή νίκη του κεντροδεξιού Μαρκ Ρούτε έγινε δεκτή από την προοδευτική Ευρώπη με ενθουσιασμό και ανακούφιση. Δημοσίευμα του «Guardian» μιλά για νίκη κατά της ισλαμοφοβίας, ενώ ο Ολάντ κάνει δηλώσεις για νίκη κατά του εξτρεμισμού. 

Αναρωτιέμαι ποια είναι τα μαθήματα αυτών των εξελίξεων για τη χώρα μας. Αν η εισροή νέων μουσουλμάνων μεταναστών έχει σε τέτοιο βαθμό αναστατώσει μία χώρα όπως την Ολλανδία, όπου από την δεκαετία του ’50  έως σήμερα έχει δεχτεί μετανάστες από 174 χώρες (μεταξύ των οποίων αρκετά κύμματα μουσουλμάνων από την Ινδία, την Τουρκία, το Μαρόκο, τη Βοσνία, και το Αφγανιστάν), τι ελπίδες έχει η Ελλάδα να ενσωματώσει οργανικά τους μουσουλμάνους μετανάστες και να μην ενδώσει στον ρατσισμό και την ισλαμοφοβία; Πόσες δεκαετίες άραγε θα χρειαστούν ώσπου να αφομοιωθούν οι μουσουλμάνοι μετανάστες που βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα;

Στην έρευνα που διεξήγαγε ο οργανισμός διαΝΟΕσις τα ευρήματα έδειξαν ότι το 65% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι τα παιδιά των νόμιμων μεταναστών πρέπει να παίρνουν άμεσα την ελληνική υπηκοότητα, αλλά μόνο το 37,6% θεωρούν τους μετανάστες κάτι καλό. Το 88,3% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι στη χώρα μας υπάρχει υπερβολικά μεγάλος αριθμός μεταναστών, το 64,4% ότι η μετανάστευση αυξάνει την εγκληματικότητα και το 58% ότι η μετανάστευση αυξάνει την ανεργία. Τέλος, 3 στους 10  Έλληνες πιστεύουν ότι «πολλοί μουσουλμάνοι» συμφωνούν με τις τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών.

Καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες επαναδιαπραγματεύονται τη σχέση τους με το Ισλάμ, ακροδεξιοί πολιτικοί όπως η Μαρί Λεπέν και ο Γκέερτ Βίλντερς ωθούν τους πολίτες να πιστέψουν ότι στη χώρα τους έχουν εισβάλει υπερβολικά πολλοί –μη λευκοί, μη χριστιανοί– μετανάστες, και πως σε αυτό και μόνο το γεγονός οφείλονται η ανεργία και η εγκληματικότητα που πλήττουν την ευρωπαϊκή κοινωνία. Απώτερος στόχος  των λαϊκιστών είναι να επικρατήσει ισλαμοφοβία, η οποία θα εδραιώσει και θα ενδυναμώσει τη δική τους παρουσία στην πολιτική σκηνή.

Γιατί μπορεί η αναφορά στον ισλαμοφασισμό, που εκδηλώνεται σήμερα με τρομοκρατικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκές  χώρες, να αποτέλεσε ως τώρα το ισχυρό χαρτί των ακροδεξιών λαϊκιστών, ωστόσο το μεταναστευτικό μπορεί να παρωθήσει τη μετατόπιση των ψηφοφόρων προς ξενοφοβικά κόμματα μόνο αν επικρατήσει η ρητορική απόδοσης όλων των οικονομικών και κοινωνικών δεινών της Ευρώπης στην εδραίωση της παρουσίας των μεταναστών.