Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλές κρίσεις που εξελίσσονται ταυτόχρονα. Δεν είναι βέβαιο ότι θα αντέξει τη δοκιμασία. Έχει μπροστά της ένα δωδεκάμηνο δύσκολων πολιτικών και εκλογικών αναμετρήσεων που μπορεί να οδηγήσουν στην αποσταθεροποίηση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Σε πρώτη φάση η Ε.Ε. είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει μια αμυντική τακτική και στη συνέχεια, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες, να οργανώσει την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η περιπέτεια του Brexit
Η βρετανική κυβέρνηση ετοιμάζεται να ξεκινήσει τη διαδικασία της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. σε συνθήκες μεγάλης πόλωσης.
Η Συντηρητική πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου κ. Μέι έχει επιτύχει την εθνική συσπείρωση των Άγγλων υιοθετώντας σκληρές θέσεις τις οποίες υποστήριξε πρώτο το Κόμμα της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP). Σαν αποτέλεσμα της σκλήρυνσης της στάσης της το Συντηρητικό Κόμμα κερδίζει συνεχώς έδαφος σε βάρος του Κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο φαίνεται να οδηγείται στο πολιτικό περιθώριο.
Η ενίσχυση του εθνικισμού των Άγγλων προκαλεί την αντίδραση των Σκωτσέζων οι οποίοι ετοιμάζονται να επαναλάβουν το δημοψήφισμα που έχει στόχο την αποχώρηση της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο στα τέλη του 2018, αρχές του 2019.
Η διολίσθηση της κ. Μέι σε θέσεις σκληρού Brexit δοκιμάζει την συνοχή των 27 με τη Γερμανία να υποστηρίζει μια ήπια προσέγγιση της διαπραγμάτευσης για το Brexit και την Γαλλία και άλλες χώρες να υιοθετούν μια πιο αυστηρή στάση. Θα πρέπει να φτάσουμε στον Απρίλιο του 2019, οπότε λήγει η διετία της διαπραγμάτευσης που προβλέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας για να εκτιμήσουμε τη ζημιά που θα πάθουν το Ηνωμένο Βασίλειο και οι 27 της Ε.Ε. από το ιστορικής σημασίας διαζύγιο.
Η Γερμανία, η σημαντικότερη από οικονομική άποψη χώρα της Ευρωζώνης, θεωρείται από πολλούς πανίσχυρη και πάντα έτοιμη να επιβάλει τους όρους της στους Ευρωπαίους εταίρους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Γερμανία έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλα σημαντικά κράτη της Ευρωζώνης, όπως είναι η Γαλλία και η Ιταλία. Η εικόνα όμως μιας πανίσχυρης Γερμανίας που επιβάλλει συνεχώς τους όρους της στην Ε.Ε. και πρωταγωνιστεί στις παγκόσμιες εξελίξεις δεν έχει μεγάλη σχέση με την πραγματικότητα.
Αυτή την περίοδο η Γερμανία δέχεται μεγάλη πίεση από τον πρόεδρο Τραμπ ο οποίος είναι έτοιμος να πάρει μέτρα για να περιορίσει το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας στις εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ ενώ δεν αποκλείεται να επιχειρήσει μια συνεννόηση με τον Πούτιν σε ζητήματα στρατηγικής σημασίας, παρακάμπτοντας το Βερολίνο.
Την κατάσταση περιπλέκει η επιθετικότητα που δείχνει ο πρόεδρος της Τουρκίας κ. Ερντογάν έναντι της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Ολλανδίας και άλλων εξαιρετικά αναπτυγμένων χωρών της Ε.Ε.
Ο κ. Ερντογάν επιχειρεί εξαγωγή της πολιτικής αντιπαράθεσης που έχει αναπτυχθεί γύρω από το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου, με το οποίο επιδιώκει να μετατραπεί σε ένα είδος δημοκρατικού δικτάτορα για δυο βασικούς λόγους.
Πρώτον, χρειάζεται την ψήφο των εκατομμυρίων Τούρκων που ζουν και εργάζονται σε συγκεκριμένες χώρες της Ε.Ε. εφόσον το αποτέλεσμα μπορεί να κριθεί με μικρή διαφορά.
Δεύτερον, χρειάζεται την πόλωση για να κερδίσει την ψήφο των εθνικιστών οι οποίοι τον στηρίζουν στις βασικές επιλογές του.
Η προκλητική συμπεριφορά του κ. Ερντογάν φέρνει ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα των σχέσεων Ε.Ε. και Τουρκίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και ζητεί το «πάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων θεωρώντας ότι η σημερινή Τουρκία δεν έχει σχέση με τους δημοκρατικούς κανόνες και τους στόχους της Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όμως, και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο οποίο εκφράζονται οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, δείχνουν μεγαλύτερη ανοχή στον κ. Ερντογάν συνεκτιμώντας τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας σε ζητήματα όπως η ισλαμική τρομοκρατία και το προσφυγικό και τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις. Οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί λαοί δεν επιθυμούν τη συνέχιση της προσέγγισης Ε.Ε. και Τουρκίας και μπορεί να αντιδράσουν πολιτικά.
Η άνοδος της άκρας Δεξιάς
Την αντιμετώπιση της υπαρξιακής κρίσης της Ε.Ε. –ο χαρακτηρισμός ανήκει στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Γιούνκερ– περιπλέκει η άνοδος της άκρας Δεξιάς σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία.
Ο ηγέτης της ολλανδικής άκρας δεξιάς κ. Βίλντερς στήριξε την προεκλογική του εκστρατεία στο αίτημα για αποχώρηση της Ολλανδίας από την Ε.Ε. Το ίδιο υποστηρίζει για τη Γαλλία η ηγέτις του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου κ. Λεπέν, ενώ τις δυνάμεις τους θέλουν να ενώσουν στην Ιταλία το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του κ. Γκρίλο και η Λέγκα του Βορρά του κ. Σαλβίνι με στόχο τη διενέργεια δημοψηφίσματος για να βγει η Ιταλία από την Ευρωζώνη.
Η κρίση που διέρχεται η Ε.Ε. είναι πρωτοφανής σε ένταση και πολυπλοκότητα.
13°
