Το «θερμό επεισόδιο» και οι ψεκασμένοι του Αιγαίου

Όταν προ ημερών ο αναγνώστης αντίκριζε τον πρωτοσέλιδο τίτλο γνωστής ιστοσελίδας ενημερωτικού χαρακτήρα, περί «Αναμενόμενου θερμού επεισοδίου τον Ιούνιο στις θάλασσες της Κύπρου», προφανώς και θα προβληματίστηκε.

Συνήθως τα «θερμά επεισόδια» δεν προαναγγέλλονται. Επίσης συνήθως η «πρόβλεψη» για ένα «αναμενόμενο θερμό επεισόδιο» δεν είναι φυσιολογικό να εμπεριέχει και έναν τόσο συγκεκριμένο χρονικό προσδιορισμό και μάλιστα αρκούντως μεσοπρόθεσμο. Τέλος όταν οι υπηρεσίες ασφαλείας μίας χώρας διαθέτουν πληροφορίες ανάλογου περιεχομένου, προφανώς και δεν σπεύδουν να τις δημοσιοποιήσουν. Όταν μάλιστα τα χρονικά περιθώρια είναι τόσο «large». Αυτές οι υπηρεσίες λογικά θα γνωρίζουν πως σε διάστημα τεσσάρων μηνών πολλά μπορούν να συμβούν και ακόμη περισσότερα να ανατραπούν.

Η «είδηση» έφθασε στα «desk» των ειδησεογραφικών οργανισμών μέσω της τεθλασμένης. Ως αφετηρία της είδησης αναφερόταν «Ανώτατη πηγή του Υπουργείου Αμύνης». Οι πάντες έχουν εμπεδώσει πως στο ΥΠΕΘΑ υπάρχουν τρεις «ανώτατες» πηγές. Ο υπουργός, ο αναπληρωτής υπουργός και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Όλες οι υπόλοιπες πηγές είναι απλώς «ανώτερες» ή απλά «πηγές». 

Η χρονική στιγμή κατά την οποία η είδηση έφθασε στα δημοσιογραφικά γραφεία προβλημάτισε επίσης. Ο υπουργός λίγα λεπτά πριν είχε ολοκληρώσει τη συνάντησή του με τους κοινοβουλευτικούς συντάκτες στη Βουλή. Το σύνολο των δηλώσεών του μεταδόθηκε αυτολεξεί. Μόνο μία πληροφορία με περιεχόμενο που αφορά το υπουργείο του και με αναφορά σε «ανώτατη» πηγή μεταδόθηκε με χαρακτήρα «off the record», που σημαίνει πρακτικά «μην αναφέρεις το όνομά μου αλλά απόδωσέ το σε άλλη πηγή».

Ως γνωστόν, στη χώρα της Φαιδράς Πορτοκαλέας τα πάντα λειτουργούν με χαώδεις τροχιές. Την επόμενη ημέρα σε όλα τα σχετικά ρεπορτάζ αναφερόταν ως πηγή το όνομα του ίδιου του υπουργού.

Αμέσως η Λευκωσία διέψευσε τις πληροφορίες και ζήτησε εξηγήσεις από την Αθήνα. Πρωτοφανές. Μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας κ. Βίτσας, μέσω μιντιακού παραθύρου, «άδειασε» τον υπουργό του. Το «θερμό επεισόδιο του επόμενου Ιουνίου στα ανοιχτά της Κύπρου» έκτοτε αναζητείται. Στην Τουρκία δεν εντοπίστηκε ούτε μία αναφορά στα ΜΜΕ. Προφανώς οι Τούρκοι επιτελείς θα θεώρησαν την υπόθεση ως «αστεία» σκεπτόμενοι πως δεν είναι δυνατόν το ελληνικό Υπουργείο Άμυνας, άντε ο υπουργός ο ίδιος, να συμπεριφέρεται τόσο ερασιτεχνικά. Βλέπετε, ακόμη και οι μυστικές υπηρεσίες υπάγονται σε κάποιους αυστηρούς νόμους. Πρωτίστως σε αυτόν της σοβαρότητας. Παντού, εκτός Ελλάδος προφανώς. 

Το πυροτέχνημα περί «θερμού επεισοδίου» ολοκλήρωσε έναν πρώτο κύκλο λεκτικής κλιμάκωσης της οξύτητας στην ελληνοτουρκική καθημερινότητα, τουλάχιστον εκ μέρους της ελληνικής πλευράς και προσωπικά όσον αφορά τον υπουργό. Η κλιμάκωση αυτή ξεκίνησε στις αρχές Δεκεμβρίου. Για κάποιους λόγους (εκλογή Τραμπ;) ο συγκεκριμένος πολιτικός ανέλαβε εν είδει «εργολαβίας» τη λεκτική αντιπαράθεση και όχι το καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργείο Εξωτερικών. Κατά την περίοδο αυτή στην αντίπερα όχθη προσδιορίστηκε η ημερομηνία του Δημοψηφίσματος τον Απρίλιο για την εγκαθίδρυση  Σουλτανάτου, αποφασίστηκε το εύρος της στρατιωτικής παρέμβασης της Τουρκίας στη Συρία, σχεδιάστηκε η κλιμάκωση της τουρκικής πίεσης στο θέατρο αντιπαράθεσης στο Αιγαίο, ενώ καθορίστηκε και η τελική συμπεριφορά της Άγκυρας ως προς τις συνομιλίες επί του Κυπριακού. 

Τους επόμενους μήνες ακολούθησαν τα γνωστά θεατρικά μονόπρακτα, στα Ίμια με τους τούρκους στρατηγούς, στο Φαρμακονήσι με τις βολές πραγματικών τουρκικών πυρών, με τον πόλεμο «της τσιπούρας» στα νερά της Καλύμνου (ευτυχώς η σεζόν λήγει) και τέλος η εξαιρετικά περίεργη άφιξη στον Έβρο άλλων δύο τούρκων στρατιωτικών, συνοδεία δικηγόρου (;) που αιτήθηκαν ασύλου! 

Στο μεταξύ προηγήθηκε μία σχεδόν καθημερινή μιντιακή παρεμβατικότητα με οξύτατους λεκτικούς ακροβατισμούς του τύπου «Θα δούμε πώς θα φύγετε από τα Ίμια» εκ μέρους του έλληνα υπουργού Άμυνας. Επίσης, μέσα στον Φεβρουάριο υπήρξε και μία ογκώδης τηλεοπτική παρέμβαση του υπουργού Εξωτερικών κ. Κοτζιά με αποκλειστικό περιεχόμενο τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Στο ίδιο χρονικό διάστημα την Άγκυρα επισκέφθηκαν η πρωθυπουργός της Βρετανίας κ. Μέι, η καγκελάριος της Γερμανίας κ. Μέρκελ, ο νέος αρχηγός της CIA (ήταν και ο πρώτος σταθμός της περιοδείας του σε συμμαχικές χώρες). Συμφωνήθηκε επίσης η ημερομηνία της προσεχούς συνάντησης Ερντογάν - Πούτιν στη Μόσχα. Ανακοινώθηκε επίσημα η πρόθεση της Τουρκίας να προμηθευτεί το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα s400 (θα θυμάστε τι συνέβη παλαιότερα με το ταλαίπωρο ελληνο -κυπριακό σύστημα s300, που κατέληξε στην Κρήτη). Ανακοινώθηκε επίσημα η πρόθεση της Άγκυρας να προμηθευτεί συντομότερα τα αμερικανικά αεροσκάφη F35 με προοπτική συν-κατασκευής τους. Τουρκική αντιπροσωπεία ανώτερου επιπέδου συναντήθηκε με τους Ισραηλινούς για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα ισραηλινά κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο (Λεβιάθαν). Ο ΟΗΕ αποδέχθηκε και υλοποίησε το ρωσο-τουρκικό σχέδιο ειρηνευτικών συνομιλιών για το Συριακό Ζήτημα στο Καζακστάν. Οι συνομιλίες συνεχίζονται. Σταθεροποιήθηκε το προβληματικό προγεφύρωμα της Τουρκίας στο Αλ Μπαάμπ της Συρίας.

Το σημαντικότερο ωστόσο είναι ότι κατά το ίδιο χρονικό διάστημα διακόπηκαν άτσαλα, αν όχι κακήν κακώς (τουλάχιστον όχι οριστικά), οι συνομιλίες για το Κυπριακό.

Διερωτάται ο αφελής πολίτης - παρατηρητής της πολιτικής καθημερινότητας αν είναι δυνατόν να συνταχθεί ένας άτυπος «ισολογισμός» ως προς τα οφέλη που αποκομίζει ο κάθε παίκτης στη σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής μας. Επειδή τα φαινόμενα δεν απατούν, η σύνταξη αυτού του «ισολογισμού» θα μπορούσε και να θεωρηθεί ως «εθνικά επιζήμια πράξη». 

Μένει να αιωρείται η είδηση περί «θερμού επεισοδίου τον Ιούνιο στα ανοιχτά της Κύπρου». Πρόκειται για ένα κεφαλαιώδες ζήτημα που θα πρέπει να αποτελέσει ειδικό αντικείμενο μελέτης στα διεθνή ινστιτούτα Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής. Για πρώτη φορά ανακοινώνεται από «ανώτατη» πηγή εχθρική ενέργεια αντιπάλου ως πρόθεση. Συνήθως προηγείται μίας τέτοιας πληροφορίας ο εμπεριστατωμένος σχεδιασμός αποτροπής της και, στη συνέχεια, εντέχνως, δημοσιοποιείται η προειδοποίηση για τις συνέπειες που ένα τέτοιο εγχείρημα συνεπάγεται. Αυτά σε κράτη με αυστηρά σοβαρές υποδομές και κανόνες λειτουργίας.

Μένει επίσης αυτή η πικρή και ταυτόχρονα χάλκινη γεύση που αφήνει η αμετροέπεια, ως επακόλουθο του ελλείμματος έρματος, από εκείνους που κατ’ επάγγελμα ή καθ’ έξη αναλαμβάνουν το ρόλο εθνικού προστάτη. Ένας εξ αυτών ακούστηκε να δηλώνει με στόμφο πως «Μετά και την εκλογή Τραμπ, η Νέα Τάξη Πραγμάτων έληξε οριστικά». Στον άνθρωπο αυτόν έχει ανατεθεί σημαντικό χαρτοφυλάκιο που του επιτρέπει να διαχειρίζεται τις τύχες της χώρας. Στην κατηγορία των εκλογέων του συγκαταλέγεται και εκείνο το τερατώδες ποσοστό που σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα θεωρεί ότι ψεκάζεται εναερίως και προφανώς αενάως. Ο πολιτικός του προϊστάμενος τον ανέχεται και τον στηρίζει. Ψεκαζόμενος μάλλον και αυτός.