Σκέψεις με αφορμή μία –ακόμη– θυσία στον Μολώχ της ασφάλτου

Ασέβεια. Αυτή η είναι η κεντρική λέξη που εκφράζει περιληπτικά τα όσα έγιναν στο θλιβερό ατύχημα της Εθνικής Οδού. Έναντι της ζωής.

Μετά από λίγες ημέρες αποστασιοποίησης από το οδυνηρό γεγονός της απώλειας τεσσάρων ανθρώπων, δεν θα διαβάσετε στις παρακάτω γραμμές κανένα «λαϊκό δικαστήριο», ούτε εξοβελισμούς αντικειμένων, αλλά ούτε και αναθέματα.

Κακά τα ψέματα, δεν είμαστε κανονικό κράτος. Ή μάλλον καλύτερα, η κανονικότητα στη λειτουργία και συμπεριφορά των κατοίκων στη χώρα μας, δεν ήρθε ποτέ στο ραντεβού της…

Τι σημαίνει αυτό για ένα λαό που είναι ο μόνος στην υφήλιο που έχει εδραιώσει και αναπτύξει λειτουργικά τη λέξη «φθόνος»; Εκρηκτικό μείγμα, όταν πρόκειται για κριτική και εκ του ασφαλούς άποψη…

Έτσι, το ατύχημα της Εθνικής Οδού βαφτίσθηκε «ταξικό», έγιναν μέσα σε ένα απόγευμα σχεδόν όλοι «ειδικοί», αλλά για την ταμπακιέρα, τη γενεσιουργό αιτία δηλαδή που προξενεί τα ατυχήματα, καμία σπουδή… Την παιδεία και τη συνεπώς απαιτητή ανθρώπινη υπευθυνότητα.

Αλλά θα ξεχαστεί κι αυτό. Και θα επιστρέψουμε στην καθημερινότητα μέχρι να συμβεί το επόμενο θλιβερό γεγονός. Και δεν έχουμε διάθεση να βρούμε τη γενεσιουργό αιτία. Υποκρινόμαστε. Και αναζητούμε απαντήσεις σε εξωγενείς παράγοντες. Καμία ευθύνη στην παντελή απουσία οδηγικής παιδείας. Την αναγκαιότητα ύπαρξης επισταμένων μαθημάτων στα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Να μάθουν, να αντιληφθούν, ακόμα και να τρομάξουν οι νέες γενιές οδηγών για το πόσο απαιτητικό αλλά και υπεύθυνο απέναντι στους εαυτούς μας και την κοινωνία είναι το να πιάνουμε τιμόνι στα χέρια μας.

Ο ορισμός του στρουθοκαμηλισμού. Φευ… Καμία διάθεση να μιλήσουμε για την αποτυχία μιας χώρας να προστατέψει τον πληθυσμό της. Αναζητούμε εύκολες απαντήσεις σε σκληρά και ανελέητα ερωτήματα. Και μετά ξαναχώνουμε το κεφάλι μας στην άμμο…

Το ότι τα τελευταία πενήντα χρόνια είχαμε 120.000 νεκρούς, 350.000 ανάπηρους και 2 εκατομμύρια τραυματίες και μία ετήσια δαπάνη πάνω από 10 δις ευρώ για τα τροχαία ατυχήματα, δεν συγκινεί δραστικά κανέναν. Μόνο ευχολόγια. Ενδεικτικό του «ενδιαφέροντος» της πολιτείας για την ασφάλεια των πολιτών στους δρόμους της χώρας ήταν –στην προ ετών συζήτηση στην Βουλή για την ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών έργων– η παντελής απουσία αναφοράς ότι θα έχουμε ασφαλείς για τους κατοίκους δρόμους. Αναλώθηκαν στο «γιατί αυτός ο εργολάβος και όχι ο άλλος», για «υποψίες δωροδοκήσεων» κ.λπ., αλλά ούτε μία αναφορά στην ασφάλεια που θα προσδώσουν οι δρόμοι αυτοί στους χρήστες που είναι οι οδηγοί…

Ας το πάμε από την αρχή όμως: κακώς χρησιμοποιείται ο όρος «ατυχήματα»… Γιατί η λέξη ατύχημα περιλαμβάνει ή εμπεριέχει σε καίρια ποσότητα, την ύπαρξη ατυχίας… Είναι ατυχία όμως το να εμπλέκεσαι σε ένα «ατύχημα» όταν θα μπορούσες να το αποφύγεις; Γιατί κακά τα ψέματα, κανένας δεν σηκώνεται το πρωί από το σπίτι του και δεν μπαίνει στο αυτοκίνητό του λέγοντας: σήμερα θα εμπλακώ σε ατύχημα γιατί έχει πλάκα», ή «σήμερα θα σκοτώσω κανά δυo», ή «είναι μία καλή ημέρα για να αυτοκτονήσω στους δρόμους»… Και όμως, ατυχήματα έχουμε διαρκώς. Ο λόγος; Ο ανθρώπινος παράγοντας. Σχεδόν αποκλειστικά. Που σημαίνει ότι είμαστε αφηρημένοι, απρόσεκτοι, ασεβείς προς τους άλλους και τον εαυτό μας, ασεβείς στην χρήση μηχανημάτων αλλά και εγωιστές, μιας και όλο αυτό εμπεριέχει και την έννοια «δεν θα συμβεί σε εμένα» ή «το ελέγχω»…

Όλα τα παραπάνω είναι απότοκα της έλλειψης σεβασμού γενικότερα, αλαζονείας και υπερτίμησης ικανοτήτων. Οπότε, τα θλιβερά αποτελέσματα, είναι πλέον μονόδρομος…

Κανένα αυτοκίνητο δεν σκοτώνει

Το φονικό της Εθνικής Οδού εύκολα χρήστηκε ταξικό. Βολικό βλέπετε. Το ότι το ένα αυτοκίνητο που ενεπλάκη ήταν Porsche έδωσε ταξική τροφή… Για δεύτερη φορά η κραταιά γερμανική μάρκα μπήκε στο στόχαστρο. Πρώτα ήταν η αρχή της κρίσης –εκεί κοντά στο 2011– όταν στέλναμε στο πυρ το εξώτερον τους «αγρότες του κάμπου» οι οποίοι αγόραζαν αφειδώς Porsche, ενώ κανένας δεν μίλησε για τους αγρότες που για 50 στρέμματα όλα κι όλα στην κατοχή τους αγόραζαν τρακτέρ-τέρατα ιπποδυνάμεων και κόστους, μόνο και μόνο γιατί ήταν «status» να έχεις κάτι καλύτερο από του διπλανού… Τα τρακτέρ είναι αδιάφορα, η Porsche πουλάει…

Εν προκειμένω, «η Porsche σκόρπισε τον θάνατο»… Θλίψη. Και ψέμα μεγάλο. Καμία Porsche δεν σκοτώνει. Ούτε Μόρσε, Ντόρσε, Φόρσε, Κόρσε ή όπως θέλετε πείτε το. Κανένα αυτοκίνητο δεν σκοτώνει. Κανένα αυτοκίνητο δεν αποφασίζει μόνο του να γίνει δυνάμει φονιάς. Ή να υπερβάλει. Τα αυτοκίνητα, εδώ και δεκαετίες, είναι εργαλεία με μέγιστη ασφάλεια. Πότε δεν είναι; Όταν οi χειριστές τους, δηλαδή εμείς οι οδηγοί, δεν τα σεβόμαστε. Απλό. Τελεία και παύλα. Ακόμα και τα αμέτρητα ηλεκτρονικά υπερσυστήματα ασφάλειας που διαθέτουν σήμερα όλα τα αυτοκίνητα κάθε κατηγορίας, δεν μπορούν να καταργήσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά στο χειρισμό τους. Όταν μία μάζα ενάμιση τόνου αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα, αν αυτή ξεκολλήσει από το δρόμο, το λόγο έχουν οι δυνάμεις της φυσικής. Με λίγα λόγια, η ενέργεια της μάζας δεν διαχειρίζεται και μετά όλοι αναζητούμε μέσα από –αν προλάβουμε– προσευχές ή ευχολόγια να αποσβεστεί σταδιακά μέχρι να απορροφηθεί πλήρως. Δυστυχώς, στο ατύχημα της Εθνικής Οδού, η ενέργεια της μάζας της Porsche που ξεκόλλησε από το δρόμο λόγω μεγάλης ταχύτητας αποσβέστηκε όλη επάνω στο κανονικά σταματημένο αυτοκίνητο στο κανονικά σχεδιασμένο parking. Εκεί ναι. Είχαμε και άτυχους. Τα δύο θύματα που βρίσκονταν μέσα στο σταματημένο αυτοκίνητο τα είχαν κάνει όλα σωστά, αλλά ήταν άτυχοι. Γιατί βρέθηκαν στο σωστό σημείο, αλλά στη λάθος ώρα…

Ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά για την κατάσταση των ελαστικών. Κανένα ελαστικό δεν φεύγει από κάποια αποθήκη για να τοποθετηθεί μόνο του επάνω σε ένα αυτοκίνητο. Κάποιος το επιλέγει. Και όταν βγαίνεις στην Εθνική οδό (η συγκεκριμένη οδός, από τις πλέον σύγχρονες και ασφαλείς στη χώρα μας) και αναπτύσσεις μεγάλη ταχύτητα, πλην των ικανοτήτων σου, που επιβάλλετε να γνωρίζεις, επιβάλλεται να γνωρίζεις και την κατάσταση του αυτοκινήτου σου αλλά και των εξαρτημάτων του.

Η μεταφυσική

Πριν από χρόνια, είχα την τιμή να συναντήσω ένα σπουδαίο καθηγητή πανεπιστημίου της Αγγλίας, ειδικό σε θέματα τροχαίων ατυχημάτων, με πλούσια ακαδημαϊκή καριέρα και εξειδίκευση στον τομέα του. Συζητώντας για ατυχήματα, εν κατακλείδι μου είπε: «Η επιβίωση του ανθρώπου ο οποίος εμπλέκεται σε αυτοκινητιστικό ατύχημα με ταχύτητα πάνω από 80 χλμ./ώρα, επαφίεται σε μεγάλο βαθμό στη σχέση του με τη μεταφυσική… Στην πίστη του γενικώς σε υπερδυνάμεις κ.λπ. Με λίγα λόγια σε προσευχές κάθε είδους…» Αν αυτό σας φαίνεται υπερβολικό, να σημειώσω ότι τα crash test των αυτοκινήτων που διεξάγονται από τον διεθνή οργανισμό EuroNCAP γίνονται μετωπικά με ταχύτητες των 65 χλμ./ώρα… Πάμε πάλι: με ταχύτητες των 65 χλμ./ώρα… Ό,τι βλέπετε λοιπόν σε εικόνες από crash test με παραμορφωμένα αυτοκίνητα είναι με αυτή την ταχύτητα… Αναλογιστείτε πόσοι από εμάς οδηγούν με 65 χλμ./ώρα και προσθέστε στη σκέψη σας τι σημαίνει να τρακάρει κάποιος με 120 χλμ/.ώρα και μάλιστα όχι σε σταθερό εμπόδιο, αλλά με κινούμενο αντίθετα τις περισσότερες φορές αυτοκίνητο… Που σημαίνει πολλαπλασιασμός της σφοδρότητας…

Ανακεφαλαιώνοντας: η οδήγηση είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο πράγμα. Απαιτεί σεβασμό, αυτοπειθαρχία και υπευθυνότητα.

σημ. 1: Μολώχ ή Μολόχ (Εβραϊκά Μολέκ απ' το μελέκ = Βασιλιάς). Θεός των Μωαβιτών στον οποίο θυσίαζαν ανθρώπους κι ιδιαίτερα παιδιά. Μεταφορικά: Θεός της σφαγής των ανθρώπων. 

σημ. 2: Η φωτογραφία του άρθρου δείχνει ό,τι απέμεινε από ένα Ford Focus πρώτης γενιάς, μετά από σύγκρουση με σταθερό εμπόδιο με 195 χλμ./ώρα. Τα συμπεράσματα δικά σας.