Λενινιστές, αλλά του γλυκού νερού

Πυκνώνουν τον τελευταίο καιρό οι αρθρογράφοι που προβλέπουν ότι ο τελικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα είναι η εγκαθίδρυση ενός μη δημοκρατικού καθεστώτος και εμφανίζουν τη μετάβαση στη δραχμή σαν ένα μέσο για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Οι αρθρογράφοι υποστηρίζουν ότι η υποχώρηση του καλοκαιριού του 2015 ήταν ένας τακτικός ελιγμός, ο οποίος θα επιτρέψει στον ΣΥΡΙΖΑ να επιχειρήσει την κατάλληλη στιγμή να κάνει την Ελλάδα τη χώρα που ονειρεύεται.

Ορισμένοι αρθρογράφοι επικαλούνται την λενινιστική παράδοση που προβλέπει υποχωρήσεις και συμβιβασμούς στον δύσκολο δρόμο προς τον σοσιαλισμό. Παραπέμπουν επίσης στην εγχώρια παράδοση του κομμουνιστικού κινήματος και τον γραμματέα του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριαδη, ο οποίος με την επιμονή του για την κατάκτηση της εξουσίας συνέχισε τον εμφύλιο πόλεμο μέχρι τελικής πτώσεως.

Η επιθυμία του Αλέξη Τσίπρα και των συνεργατών του να κάνουν την Ελλάδα κομμουνιστική χώρα είναι ομολογημένη στα προγραμματικά κείμενα του ΣΥΡΙΖΑ τον καιρό της αντιπολίτευσης και η επιδίωξή τους για τη ρεβάνς της συμφωνίας της Βάρκιζας έχει διακηρυχθεί δημόσια. Όπως δημόσια έχει διατυπωθεί και ο θαυμασμός τους για κομμουνιστές δικτάτορες και αυταρχικά καθεστώτα. Ποτέ τους δεν έκρυψαν ότι το πρότυπό τους είναι η Βενεζουέλα του Μαδούρο και όχι οι ευρωπαϊκές χώρες των ελευθεριών και του κοινωνικού κράτους.

Ωστόσο, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά με τον Ζαχαριάδη και τους παλιούς κομμουνιστές. Εκείνοι ήταν έτοιμοι να υποστηρίξουν την ιδεολογία τους με θυσίες, ακόμη και με αίμα. Πολλοί περάσαν μια ολόκληρη ζωή μέσα σε διώξεις και εξορίες για να μην προδώσουν τις ιδέες τους. Οι σημερινοί αριστεροί του ΣΥΡΙΖΑ έχουν διάγει τον βίο τους υπηρετώντας τον καφενειακό μαρξισμό, μια αντίληψη ζωής που άνθισε τα χρόνια της μεταπολίτευσης.

Ο καφενειακός μαρξισμός συνδύασε την ηθική ανωτερότητα που έδινε η τοποθέτηση στην πλευρά των αδικημένων και των κινημάτων, με τα αγαθά και τα προνόμια που προσέφερε ο καπιταλισμός και ο πελατειακός κρατισμός. Έλεγαν συνεχώς ότι ένας «άλλος κόσμος είναι εφικτός», αλλά δεν παρέλειπαν να απολαμβάνουν τα καλά της επιτυχίας τους (και τις καταθέσεις στις ξένες τράπεζες) στον «άθλιο» πραγματικό κόσμο.

Η απόλαυση των πραγμάτων που προσφέρει ο σύγχρονος καπιταλισμός δεν είναι κατακριτέα – κάθε άλλο. Μόνο που τα αγαθά αυτά είναι αποτέλεσμα της παραγωγής και εκείνοι ήταν πάντα απέναντι στην παραγωγική διαδικασία. Θεωρούσαν ότι ο πλούτος είναι κάτι που μοιράζεται από το κράτος και υποστήριζαν την διεκδίκηση κάθε προνομίου από τους ευνοημένους του συστήματος, όσο άδικο και εξωφρενικό κι αν ήταν.

Στην ουσία δεν αμφισβητούσαν τον καπιταλισμό, αλλά υποστήριζαν ένα φανταστικό καπιταλισμό με κατανάλωση χωρίς παραγωγή. Υπήρξαν οι καλύτεροι οπαδοί του συστήματος που χρεοκόπησε την Ελλάδα και ήταν αντίπαλοι της παραγωγικής δουλειάς, που αποτελεί προϋπόθεση της στέρεης ευημερίας. Έτσι έγιναν πραγματικοί εχθροί των εργαζομένων και των αδύναμων, που υποτίθεται ότι ήθελαν να προστατεύσουν.

Όταν η χρεοκοπία απαγόρευσε στα κόμματα του παλιού συστήματος να καλύπτουν με παροχές το παραγωγικό πρόβλημα της οικονομίας, ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε να συνεχίσει όσα μας οδήγησαν στην κατάρρευση. Υποσχέθηκε ότι η πολιτική διαπραγμάτευση θα μπορούσε να γεμίσει τη χώρα με χρήμα. Οι ψηφοφόροι –συνηθισμένοι να ακούν μόνο για παροχές– άλλο που δεν ήθελαν να ακούσουν.

Η κρίση έφτιαξε ένα succes story για τους καφενειακούς μαρξιστές πάνω στα συντρίμμια της χώρας. 

Όλα τούς πήγαιναν τέλεια μέχρι τη στιγμή που οι ισχυρισμοί τους συγκρούστηκαν με την πραγματικότητα. Οι τακτικισμοί που έμαθαν στις φοιτητικές συνελεύσεις και στις κομματικές ίντριγκες δεν είχαν θέση στη διεθνή πολιτική. Ακόμη και η Ρωσία, στην οποία υπολόγιζαν, απέρριψε τα σχέδιά τους. Τότε αντέδρασαν στο αδιέξοδό τους με το δημοψήφισμα.

Αν η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είχε σκοπό να προχωρήσει σε ρήξη, θα μπορούσε να το κάνει όταν είχε το 60% των πολιτών μαζί της, δεν είχε πάρει αντιδημοφιλή μέτρα και δεν είχε χάσει το «ηθικό πλεονέκτημα» από τα σκάνδαλα των υπουργών του και τις διασυνδέσεις με εργολάβους-μιντιάρχες. Δεν το έκαναν γιατί όπως ομολόγησε ο Αλέξης Τσίπρας, σε μια σπάνια στιγμή ειλικρίνειας, φοβήθηκαν το πολιτικό κόστος:

«Με ορισμένους συντρόφους, με πολλούς από αυτούς τους συντρόφους, δίναμε μάχες και καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι με την ίδια αγωνία λίγες μέρες πριν. Με την αγωνία που εξέφραζαν και αυτοί, ότι αν κλείσει μια τράπεζα θα καταστραφούμε πολιτικά και ηθικά απέναντι στο λαϊκό κίνημα, στους εργαζόμενους και στην ιστορία της Αριστεράς» (29/7/2015)

Ο ΣΥΡΙΖΑ ξέχασε τη ρήξη το 2015 όχι για να μην καταστραφεί η χώρα, αλλά για να μην καταστραφεί πολιτικά η ηγεσία του. Αυτό που θέλουν περισσότερο από όλα είναι να απολαμβάνουν την εξουσία και γι’ αυτό έγιναν μνημονιακοί. Η διαχείριση του χάους και της εξαθλίωσης τους τρομάζει. Είναι λενινιστές για τα εύκολα, λενινιστές του γλυκού νερού.

Βέβαια, τίποτε δεν αποκλείεται. Κανείς δεν βρίσκεται στο μυαλό τους, αλλά ούτε και το μυαλό τους είναι σταθερό. Μπορεί ο τυχοδιωκτισμός τους και η αγάπη τους για την εξουσία να τους κάνει ακόμη πιο καταστροφικούς.

Έτσι κι αλλιώς, η ζημιά από το παιχνίδι με τη φωτιά είναι τεράστια. Μια οικονομία που φυτοζωεί, χωρίς επενδύσεις, δύσκολα θα μπορέσει να σταθεί στο Ευρώ. Οι καφενειακοί μαρξιστές μπορεί να ονειρεύτηκαν να γίνουν οι Μαδούρο της Ευρώπης, αλλά είναι πολύ πιθανό η εξουσία τους να γίνει τόσο βαριά, ώστε να τους είναι αδύνατο να την απολαμβάνουν.