Μέσα στις πυρετώδεις διαβουλεύσεις, συζητήσεις, αναλύσεις και «αξιολογήσεις» (sic) τμημάτων και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στο πλαίσιο του σχεδίου «Αθηνά» —ενός πολύ φιλόδοξου στη σύλληψή του σχεδίου αναμόρφωσης και επαναπροσδιορισμού του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας μας, αλλά, φευ, με εγγενείς δυσκολίες εφαρμογής— ξαφνικά (;) προέκυψε, καθώς φαίνεται και ακούγεται στο προσκήνιο και το παρασκήνιο, και παρά τις κατά καιρούς τοποθετήσεις/διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου από τις Πρυτανικές αρχές του Πανεπιστημίου Αιγαίου, επείγον ζήτημα κατάργησης ή διάσπασης του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών (ΤΜΣ) στη Ρόδο. Ευλόγως δημιουργείται η απορία: Τι εξυπηρετεί αυτή και ποιους ευνοεί; Διδάσκοντες ή φοιτητές;
Ειλικρινά, χρειάζεται μια γερή δόση…καρτεσιανής λογικής, για να μπορέσει κανείς να παρακολουθήσει, πόσω μάλλον να ερμηνεύσει, μια τέτοια απόφαση. Το ΤΜΣ εισέρχεται φέτος στο 14ο έτος της λειτουργίας του έχοντας να επιδείξει μια λαμπρή ακαδημαϊκή πορεία, όχι μόνο στην εγχώρια ακαδημαϊκή πραγματικότητα, αλλά εκεί που κυρίως μετράει: στον εξόχως ανταγωνιστικό, αλλά και συνάμα τόσο ελκυστικό στίβο της διεθνούς έρευνας και αριστείας. Η διεθνής αναγνώριση του ΤΜΣ πιστοποιείται μέσα από σειρά διεθνών συνεργασιών και καινοτόμων διατμηματικών ερευνητικών προγραμμάτων σε συνεργασία με καταξιωμένα Πανεπιστήμια και ερευνητικά Ινστιτούτα του εξωτερικού (Βόννης, Λειψίας, Ουαλίας, Λονδίνου, Σικάγου, Κρακοβίας κ.α.), από την πολυσχιδή δράση και στιβαρή διεθνή παρουσία του κάθε μέλους ΔΕΠ ξεχωριστά και, πρωτίστως, από την παραγωγή ολοκληρωμένων αποφοίτων με βαθιά γνώση όχι μόνον του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και των μεγάλων πολιτισμών που ήκμασαν στην ευρύτερη λεκάνη της νοτιοανατολικής Μεσογείου από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.
Με περισσότερους από 1.000 ενεργούς φοιτητές σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο ετησίως, με 22 ενεργά ή/και υπό διορισμό μέλη ΔΕΠ, 2 ΕΕΔΙΠ, με 5 ερευνητικά εργαστήρια και 1 Κέντρο Γλωσσών, με σειρά σημαντικότατων ανασκαφών στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Αίγυπτος, Ιορδανία) από μέλη της κατεύθυνσης Αρχαιολογίας και με διδασκαλία των σημαντικότερων γλωσσών της περιοχής (αραβικά, τουρκικά, εβραϊκά), το ΤΜΣ αποτελεί το μοναδικό τμήμα με διεπιστημονικό αντικείμενο τις Μεσογειακές Σπουδές στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Ενδεικτικά, αναφέρεται η αναγνώριση της υπόστασής του από τον διεθνή οργανισμό HUMED (Mediterranean Consortium of Humanities Institutes and Centres), o οποίος το ενέταξε στο δυναμικό του, ενώ προχώρησε πρόσφατα σε επίσημη πρόταση συμμετοχής του ΤΜΣ —μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος TEMPUS— σε διεθνές Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα με παράλληλη ανάπτυξή του σε Ρόδο, Ρώμη και Μαδρίτη.
Τα επιτεύγματα και η στέρεα παρουσία του ΤΜΣ στο ελληνικό και διεθνές ακαδημαϊκό γίγνεσθαι είναι γνωστά και αδιαμφισβήτητα, όσο και εάν κάποιοι, σκοπίμως ίσως, προσπαθούν να τα υποβιβάσουν, προβάλλοντας, με ιδιαίτερη ζέση ομολογουμένως, τα όποια —υπαρκτά και αναπόφευκτα για ένα τέτοιο τμήμα και μάλιστα περιφερειακού πανεπιστημίου— προβλήματα. Η κατάργησή του θα επιφέρει σημαντικότατο πλήγμα στην αξιοκρατία και την ενδυνάμωση του ελληνικού πανεπιστημίου που ευαγγελίζεται το σχέδιο «Αθηνά», ενώ θα υποβαθμίσει καίρια τις Ανθρωπιστικές Σπουδές στη χώρα μας. Ας την αποτρέψουμε!
Η λεκάνη της Μεσογείου υπήρξε ανέκαθεν ο χώρος αέναης διάδρασης ιδεών, συμβόλων, πολιτισμών, παρέχοντας γόνιμο έδαφος και διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των λαών. Η σημασία της καταδεικνύεται από την άνθιση των συναφών σπουδών παγκοσμίως και τη μελέτη αυτών των αντικειμένων από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Το ΤΜΣ έχει καταστεί ένας σύγχρονος πόλος έρευνας, μελέτης και ανάδειξης των πολιτισμικών καταλοίπων, ιδεών και συμβόλων αυτών των πολιτισμών στην Ελλάδα. Είναι χρέος μας να το περιφρουρήσουμε και να το ενισχύσουμε.
*O Παναγιώτης Η.Μ. Κουσούλης είναι Επίκουρος Καθηγητής Αιγυπτολογίας στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
8°
