Ίσως γελάσετε αν ακούσετε πως ήμουν αισιόδοξος το 2010, είχα όμως τους λόγους μου. Ήμουν ένας νέος πατέρας, που περίμενε το δεύτερο παιδί του. Στο τέλος του ’09 είχα μόλις ολοκληρώσει ένα πολυετές επενδυτικό πρόγραμμα, με σχεδόν ολοδικά μου κεφάλαια. Η επιχείρησή μου είχε αλλάξει εκ βάθρων, ο δανεισμός μου ήταν μικροσκοπικός, και είχε έρθει η ώρα να κυνηγήσω τις αγορές του εξωτερικού. Δεν ήμουν καν φορτωμένος με κάποιο στεγαστικό, καθώς πίστευα πως το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων ήταν αναπόφευκτο, και μαζί του μια διόρθωση της τάξεως του 20-25%. Η κατάρρευση της Λίμαν Μπράδερς και το Καστελόριζο σίγουρα δεν μ’ ευχαρίστησαν, δεν μου στέρησαν όμως και το θάρρος μου. Στην αρχή της κρίσης έβλεπα μόνο ευκαιρίες. Η αγορά θα καθάριζε από λαμόγια, η χώρα επιτέλους θα μεταρρυθμιζόταν, τα κεφάλαια θα κατευθύνονταν στην παραγωγή κι όχι στην κατανάλωση. Σκεφτόμουν πως αν γίνονταν πια όλα αυτά που συζητιόνταν από την αρχή της χιλιετίας, τότε η εκτόξευσή μας θα ερχόταν νομοτελειακά. Αυτά τα ωραία όνειρα έβλεπα τότε.
Προσπαθώ να είμαι ρεαλιστής, και όχι απαισιόδοξος. Είχα βρει θετικά στη διακυβέρνηση ΓΑΠ, πίστευα πως το δημοψήφισμα μπορούσε να είναι σωτήριο για το όλο εγχείρημα, ήλπισα πως ο Παπαδήμος θα καθόταν καιρό, ενθουσιάστηκα με τη στροφή του Σαμαρά υπέρ της τήρησης των συμφωνιών, δεν διανοούμουν πως ο Κουβέλης θα φερόταν τόσο ανόητα, θεώρησα πως μετά την κωλοτούμπα ο Τσίπρας θα κινούταν προς τη σοσιαλδημοκρατία και πως θα έπαιζε επιτέλους τίμια. Έσφαλα σε όλα. Οι Αγανακτισμένοι κατίσχυσαν για τα καλά πάνω στην παραδοσιακή πολιτική ελίτ, λόγω της πολυετούς ιδεολογικής οκνηρίας της και του τραύματος του Δεκέμβρη του ’08. Οι Έλληνες της μετριοπάθειας, της φιλελεύθερης σκέψης, της ιδιωτικής προσπάθειας, της κοσμοπολίτικης νοοτροπίας βαφτίστηκαν «μενουμευρωπαίοι», και σε αυτούς φορτώθηκε όλο το άχθος της συντήρησης του πολυδάπανου κακομαθημένου κράτους. Και τώρα πια φοβάμαι.
Στα δύο τελευταία χρόνια ρήμαξαν όλα. Επέβαλαν ακόμη χειρότερους φόρους από τους «άλλους», χωρίς όμως χρήσιμες αλλαγές στη λειτουργία του κράτους. Αντίθετα, με τις πολιτικάντικες καθυστερήσεις τους ξανάχωσαν την κουρασμένη πραγματική οικονομία στο βούρκο της ύφεσης. Και τώρα, το απογοητευμένο 80% των Ελλήνων απηύδησε μαζί τους, θέλει να φύγουν, χωρίς όμως να ομονοεί στο πώς φαντάζεται το αύριο. Εξοργισμένοι με τον Τσίπρα είναι όσοι περίμεναν να καταργήσει τον ΕΝΦΙΑ, όσοι ήθελαν δραχμή, όσοι αποσκοπούσαν σε διαγραφή οφειλών, όσοι ήθελαν ομαλή συνέχιση των Μνημονίων, όσοι μισούν τον Σόιμπλε, όσοι θαυμάζουν τον Σόιμπλε, όσοι δεν θέλουν καθόλου μετανάστες, όσοι θέλουν όλους τους μετανάστες του πλανήτη, όσοι είναι άθεοι, όσοι διακρίνονται από βαθιά θρησκευτικότητα, όσοι απαιτούν να ακούν αλήθειες κι όσοι ζουν μόνο μέσα στα ψέματα. Κι από κει και πέρα προκύπτουν πρόσθετοι διαχωρισμοί, ανάμεσα σε Μητσοτακικούς, Καραμανλικούς, ΓΑΠικούς , Βενιζελικούς, Κωνσταντοπουλικούς, Λαφαζανικούς, Κουκουέδες και Χρυσαυγίτες. Η πασίγνωστη Βαβυλωνία του Βυζάντιου, η Ελλάδα ως «απέραντο φρενοκομείο» ήταν ναοί της λογικής συγκρινόμενοι με τη σύγχρονη πραγματικότητα.
Δεν ξέρουμε τι στον κόρακα θέλουμε από το αύριο, και διαφωνούμε με μανία. Τρωγόμαστε για τις ευθύνες παλιών πρωθυπουργών ενώ οι Σώρρες και οι συντεχνίες αλωνίζουν. Μιλάμε με στόμφο μόνο για το χρέος, έχοντας ξεχάσει απλά μα αναγκαία μέτρα, όπως εκείνα που αφορούσαν τις λαϊκές, ή τα καθήκοντα των εμπορικών ακολούθων, ή τον προγραμματισμό των χειρουργείων, ή το λαθρεμπόριο καυσίμων. Θα φύγει ο Τσίπρας. Ίσως σ’ ένα μήνα, ίσως σ’ έξι μήνες, θα φύγει σύντομα επειδή ηγείται μιας σπείρας από θρασείες μα εντελώς ανίκανες και απροσάρμοστες περσόνες. Θα φύγει, και θ’ αφήσει πίσω του να συγκυβερνούν συγκρουόμενοι οι λαϊκοδεξιοί με τους φιλελεύθερους και οι εκσυγχρονιστές με τους Παπανδρεϊκούς. Και την ίδια ώρα θα κλείνουν περισσότερα μαγαζιά, θα ξεφτιλίζονται περισσότερες περιουσίες, θα καταστρέφονται περισσότερες ζωές, θα φεύγουν περισσότεροι άξιοι, θα τα παρατάνε όλο και περισσότεροι διπλανοί μας. Θα συνεχίσουμε να τρέχουμε σα χαμστεράκια μέσα στη ρόδα μας, ενώ ο πλανήτης θα προχωρά, με άλλους να αποφασίζουν μόνοι τους για μας, είτε στην Ουάσινγκτον, είτε στη Μόσχα, είτε στο Βερολίνο, είτε στην Άγκυρα.
Δεν μπορώ να νιώσω αισιόδοξος, παιδιά, συμπαθάτε με. Κράτησα καιρό μέσα μου όλες αυτές τις σκέψεις, αναρωτώμενος αν οι επαγγελματικές δυσκολίες μου είχαν επηρεάσει την κρίση μου. Δεν μπορώ να νιώσω αισιόδοξος, όμως δεν τα παρατάω. Το οφείλω σε όσους πίστεψαν σε μένα, στηρίζοντάς με με απίθανους τρόπους σε κάθε μου προσπάθεια. Το οφείλω στο μόνο ωραίο που μου συνέβη αυτά τα μαύρα χρόνια, στα δυο μου έξυπνα και μπελαλίδικα αγόρια. Το οφείλω και στον εαυτό μου, επειδή δεν θ’ αντέξω να ζήσω με την απορία αν έκανα αρκετά, αν στάθηκα όπως έπρεπε. Δεν πιστεύω πως «ό,τι δε σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό», είναι ένα γελοίο κλισέ. Δε πιστεύω στη… θετική ενέργεια και στα σλόγκαν του Κοέλιο. Δε πιστεύω στη Θεία Πρόνοια, τη βρίσκω παράλογη. Πιστεύω μόνο στην προσπάθεια, στη συνεχή προσπάθεια. Κι έτσι θα το πάω, κι όπου με πάει…
18°
