Ο Τραμπ είναι η μεγάλη και η τελευταία ευκαιρία για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Όσοι περίμεναν ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ κ. Τραμπ θα έκανε, σαν ηγέτης της μεγαλύτερης οικονομικής και στρατιωτικής δύναμης στον κόσμο, τα εντελώς αντίθετα από αυτά που υποστήριξε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας είναι υποχρεωμένοι να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους.

Ο πρόεδρος Τραμπ κινείται με εντυπωσιακή ταχύτητα −κυρίως μέσω προεδρικών διαταγμάτων− στην κατεύθυνση της εγκατάλειψης της πολιτικής που εφάρμοσε ο προκάτοχός του κ. Ομπάμα, και της επιβολής των δικών του στρατηγικών επιλογών.

Εντυπωσιακές αλλαγές

Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα από την ορκωμοσία του νέου προέδρου και την ανάληψη των καθηκόντων του άρχισε η κατεδάφιση του Obamacare, ενός συστήματος υγείας που πρόσφερε κάλυψη σε δεκάδες εκατομμύρια φτωχούς Αμερικανούς επιβαρύνοντας σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ο κ. Τραμπ προχώρησε επίσης στην ακύρωση της συμφωνίας εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας με τις χώρες του Ειρηνικού ενώ προειδοποίησε τις αμερικανικές πολυεθνικές που θα προτιμήσουν να επενδύσουν στο εξωτερικό αντί να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ ότι θα βρεθούν αντιμέτωπες με νέες φορολογικές επιβαρύνσεις. Μεταξύ των άλλων, ο πρόεδρος Τραμπ πρόλαβε να περιορίσει δραστικά τα δικαιώματα των παιδιών των μεταναστών οι γονείς των οποίων εισήλθαν παράνομα στις ΗΠΑ.

Ακροδεξιοί πανηγυρισμοί

Το πρώτο δείγμα γραφής οδηγεί στο ασφαλές συμπέρασμα ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα κινηθεί στην κατεύθυνση που περιέγραφε σαν υποψήφιος. Δεν είναι βέβαιο ότι θα επιτύχει όλους τους στόχους του, εφόσον ήδη αμφισβητείται από την πλειοψηφία των Αμερικανών, ούτε μπορούμε να ξέρουμε τον ρυθμό με τον οποίο θα εφαρμόσει την πολιτική του.

Είναι βέβαιο όμως ότι θα επενδύσει στην πολιτική συνέπεια. Αυτό σημαίνει ότι θα στηρίξει την πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου κ. Μέϊ στη διαδικασία του Brexit, θα εφαρμόσει έναν επιλεκτικό προστατευτισμό σε βάρος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των τραπεζών, θα περιορίσει την αμυντική ασπίδα που προσφέρουν οι ΗΠΑ στους συμμάχους τους μέσω του ΝΑΤΟ και θα ζητήσει την αύξηση των αμυντικών δαπανών των ευρωπαϊκών χωρών, θα ενισχύσει τις δυνάμεις που εργάζονται για την πολυδιάσπαση ή και την διάλυση της Ε.Ε.

Η ευρωπαϊκή άκρα δεξιά πανηγυρίζει γιατί θεωρεί ότι η επικράτηση του Brexit και η εκλογή του κ. Τραμπ δικαιώνουν τη στρατηγική της και μπορεί να διευκολύνουν την άνοδό της στην εξουσία σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Η σύνοδος των ακροδεξιών κομμάτων της Ολλανδίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Γερμανίας, η οποία πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο στο Κομπλέντς, επιβεβαίωσε ότι το φαινόμενο Τραμπ επηρεάζει άμεσα τις πολιτικές εξελίξεις στην Ε.Ε.

Ευρωπαϊκή αντεπίθεση

Η Ε.Ε. καλείται να οργανώσει, σε βάθος χρόνου, την πολιτική της αντεπίθεση για να υπερασπίσει τα καλώς εννοούμενα συμφέροντά της και να εξουδετερώσει την ακροδεξιά πρόκληση η οποία τρέφεται από το φαινόμενο Τραμπ.

Στη διάρκεια των επόμενων οκτώ μηνών έχουμε μικρά και μεγάλα τεστ πολιτικής αντοχής στην Ε.Ε. Θα μπορέσουν τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου να υπερισχύσουν της ολλανδικής άκρας δεξιάς, η οποία προηγείται στις δημοσκοπήσεις, στις βουλευτικές εκλογές του επόμενου Μαρτίου; Θα μπορέσουν ο Φιγιόν ή ο Μακρόν να κερδίσουν το πολιτικό πλεονέκτημα έναντι της προέδρου του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου κ. Λεπέν, η οποία προηγείται στις δημοσκοπήσεις, να την κερδίσουν με μεγάλη διαφορά στις προεδρικές εκλογές του Απριλίου 2017 και στη συνέχεια να μετατρέψουν ξανά τη Γαλλία σε πρωταγωνιστή της ευρωπαϊκής ενοποίησης; Θα μπορέσει η καγκελάριος Μέρκελ να εξασφαλίσει την τέταρτη τετραετία στις βουλευτικές εκλογές που θα γίνουν στη Γερμανία το Σεπτέμβριο του 2017 και να αναδειχθεί στην ήρεμη δύναμη που θα συσπειρώσει τους Ευρωπαίους σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που ακολουθούν οι ΗΠΑ με πρωτοβουλία του νέου προέδρου;

Το φαινόμενο Τραμπ μπορεί να λειτουργήσει σαν καταλύτης για να εξουδετερώσουν οι Ευρωπαίοι πολίτες τους ακροδεξιούς αντιευρωπαϊστές, να επικρατήσουν οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις στις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις και να δημιουργηθεί μια νέα δυναμική υπέρ της οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε. των 27.

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ προσφέρει με τον τρόπο του στην Ε.Ε. τη μεγάλη ευκαιρία να συσπειρωθεί και να επιταχύνει το βηματισμό της προς το μέλλον. Το πρόβλημα είναι ότι η μεγάλη ευκαιρία στην οποία αναφερόμαστε είναι και η τελευταία εφόσον, αν δεν μπορέσει η Ε.Ε. να αντιδράσει στις πιέσεις του κ. Τραμπ και των επίδοξων μιμητών του στο εσωτερικό της Ε.Ε., θα οδηγηθεί σε μια πρωτοφανή κρίση πιθανόν και στη διάλυση.