Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε απόλυτα δίκιο όταν αναρωτιόταν, «ο Μακάριος και εγώ υπογράψαμε ταυτόχρονα τη Συνθήκη της Ζυρίχης. Πώς είναι δυνατόν αυτός να θεωρείται ήρωας και εγώ προδότης». Η απάντηση, δεκαετίες μετά, είναι τόσο απλή όσο η διαπίστωση του Γιώργου Σεφέρη. Όπου και αν πας, όπου και αν βρεθείς, όπου και να ρίξεις το βλέμμα σου, η Ελλάδα σε πληγώνει.
Οι Κύπριοι καλώς το εννόησαν και το κατανόησαν από τότε, εκτός από το καταθλιπτικό εκείνο μέτωπο της ΕΟΚΑ, της μετέπειτα ΕΟΚΑ Β και του εκκλησιαστικού αμαλγάματος, μέτωπο που από τότε έως σήμερα βγάζει «πολιτικό και φυσικό μεροκάματο» από τη διαίρεση του νησιού. Αυτό το μέτωπο διέθετε εξ αρχής ένα φυσικό σύμμαχο, όλους εκείνους που στην Ελλάδα αρνήθηκαν και αρνούνται να αποδεχθούν πως η Κύπρος δεν είναι μία εκ των Νομαρχιών του ελληνικού κράτους και πως η Λευκωσία δεν είναι κάτι σαν τη Λαμία ή το Ναύπλιο. Πρόκειται για εκείνους τους Ελλαδίτες μιας εξόφθαλμα κοτζαμπάσικης και συντηρητικής φράξιας του διαχρονικού ελληνικού πολιτικού συστήματος, η οποία υφίσταται στον πυρήνα της εθνικιστικής Λαϊκής Δεξιάς και η οποία καταλήγει στον εθνικιστικό κόρφο της Αριστεράς, από τα χρόνια κυριαρχίας του ΚΚΕ έως το βαθύ ΠΑΣΟΚ και σήμερα στην εθνικο-λαϊκιστική φράξια του ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτό το μέτωπο, από τη Λευκωσία έως τη Θεσσαλονίκη και από τις φασιστικές παραφυάδες των επιγόνων του Νίκου Σαμψών έως τους φίλους του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, αντέδρασε, υπονόμευσε, τορπίλισε και τελικά ισοπέδωσε το Σχέδιο Ανάν, όχι διότι ήταν ένα κακό ή καλό σχέδιο, αλλά διότι η προοπτική εφαρμογής του αφαιρούσε από τα πολιτικά τρωκτικά του κυπριακού εθνικολαϊκισμού και τους ελλαδίτες συνοδοιπόρους τη δυνατότητα απόκτησης του καθημερινού «πολιτικού μεροκάματου».
Προκαλεί άλλωστε εντύπωση το γεγονός ότι τις τελευταίες εβδομάδες «ειδικοί επί των εθνικών θεμάτων» πανεπιστημιακοί και δημοσιογράφοι, επικεφαλής τμημάτων Στρατηγικών Μελετών (ο Θεός και η ψυχή τους), δημοσιογράφοι οι οποίοι εξακολουθούν να επιβιώνουν διαθέτοντας πιστοποιητικά εθνικόφρονης διαχείρισης των εθνικών ζητημάτων, έχουν ξεσαλώσει με κείμενα και συνθήματα που καταλήγουν στο εξής μότο: «Δεν πρέπει για κανένα λόγο να υπάρξει συμφωνία στη Γενεύη για το Κυπριακό».
Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης ξεκαθάρισε το θέμα απευθυνόμενους στους Καλαμαράδες «Πατέρες του Έθνους». Η Κύπρος, είπε, δεν είναι ούτε το χωριό τους, ούτε η χώρα τους ούτε και το πολιτικό οικόπεδό τους. Η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κράτος, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και δίνει λόγο στους πολίτες της οι οποίοι και είναι κυρίαρχοι στο έδαφός της.
Δυστυχώς για την ίδια την Ιστορία και το νησί, η ίδια ακριβώς νοοτροπία και πολιτικό σύνδρομο διακατέχει και το διαχρονικό πολιτικό προσωπικό της Άγκυρας με μία δόση ασιατικού-οθωμανικού τύπου πολιτικού αλατοπίπερου που διαμορφώνει και το γνωστό τουρκικό στιλ του «τουρκομπαρόκ». Ο συνδυασμός ενός ελληνικού εθνολαϊκισμού και ενός οθωμανικού τουρκομπαρόκ κυριολεκτικά σκοτώνει. Σε αυτή τη φάση βρισκόμαστε, με τους εθνικιστικούς λύκους της ημεδαπής να αλυχτούν και τους Γκρίζους Λύκους της γείτονος να ουρλιάζουν. Το αποτέλεσμα ως προς την τηλεοπτική, επικοινωνιακή πλευρά του ζητήματος είναι ανατριχιαστικό.
Φανταστείτε τον Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος ως μοναδικό σκοπό της ζωής του έχει υιοθετήσει την αναβάθμισή του σε νόμιμο διάδοχο της δυναστείας των Οσμανλίδων, κατά τον 21ο αιώνα, και αναμένει διά δημοψηφίσματος εντός του Απριλίου να αναβαθμιστεί και συνταγματικά με τις ψήφους των Γκρίζων Λύκων και των εθνικοσοσιαλιστών του ακροδεξιού Ντοβλέτ Μπαχτσελί (του κόμματος MHP) σε απόλυτο άρχοντα του σουνιτικού νεο-οθωμανισμού, φανταστείτε αυτό τον άνθρωπο να αναγκάζεται εκ των πραγμάτων να υποχωρήσει στο Ιράκ (όπως διαφαίνεται), να συνθηκολογήσει με τη Δαμασκό και τον Άσαντ (όπως προαλείφεται ελέω Ρωσίας), να συμμαχήσει με το Ιράν (λόγω κοινού κουρδικού κινδύνου, όπως προβλέπεται). Φανταστείτε τον Ταγίπ Ερντογάν να υποχρεώνεται, όπως διαγράφεται από τις εξελίξεις, σε μία πλήρη υποχώρηση έναντι του Ισραήλ έτσι ώστε να κερδίσει την εύνοια της νέας αμερικανικής διακυβέρνησης, την οικονομική συμμαχία με το εβραϊκό λόμπι αλλά και τη διεθνή υποστήριξη για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. (Λύση υπαρκτή και οικονομικά συμφέρουσα αλλά με προβλήματα ως προς τη διαχρονική ασφάλεια του αγωγού.)
Αν όλα τα παραπάνω συμβούν, τότε ποια θα είναι η εθνικιστική δικλίδα ασφαλείας η οποία θα προσφερθεί στο διψασμένο για κάποια «εθνική νίκη» τουρκικό κοινό; Πώς οι Γκρίζοι Λύκοι και η τουρκική ακροδεξιά θα ψηφίσουν υπέρ του Ερντογάν στο δημοψήφισμα; Με τι αντάλλαγμα; Με το Κυπριακό, βεβαίως. Εν μέρει και με το Αιγαίο.
Αυτή η λεπτομέρεια φαίνεται να μην απασχολεί τους πολιτικούς κύκλους στην Αθήνα, που απεργάζονται το σενάριο αποτυχίας των συνομιλιών της Γενεύης.
Ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Άνδρος Κυπριανού, οι δύο βασικοί μοχλοί της κυπριακής πολιτικής ζωής, καθώς και ο Ακιντζί, ο πρόεδρος των Τουρκοκυπρίων και μοναχικός καβαλάρης σε αυτό το εθνικο-λαϊκιστικό παραλήρημα της Άγκυρας αλλά και του τοπικού πολιτικού συστήματος στα Κατεχόμενα, αυτοί οι τρεις, δηλαδή ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το ΑΚΕΛ και ο Ακιντζί (περί αυτού πρόκειται για να μην παραμυθιαζόμαστε), αποζητούν ένα κοινό, ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο συμβίωσης το οποίο έρχεται σε άμεση σύγκρουση με το αντιδυτικό παραλήρημα Ερντογάν, με τη σταδιακή «ασιατοποίηση» της τουρκικής κοινωνίας με όχημα το Ισλάμ, αλλά και με το διαχρονικό σύνδρομο μέρους του ελληνικού πολιτικού προσωπικού και συγκεκριμένων μηχανισμών του ελληνικού κράτους που δεν έχουν χωνέψει ούτε και θα χωνέψουν πως η Κύπρος είναι ανεξάρτητη κρατική οντότητα και πως οι Ελληνοκύπριοι είναι πολίτες ανεξαρτήτου κράτους αλλά και δυναμικό κομμάτι του σύγχρονου Ελληνισμού. Μόνο που Ελληνισμός και Ελλάδα είναι δύο εντελώς διαφορετικά και ενίοτε αντιθετικά πράγματα, για να εξηγούμεθα. Πολλές φορές ό,τι χάνει η Ελλάδα το κερδίζει ο Ελληνισμός και ό,τι χάνει ο Ελληνισμός το κερδίζει η ανθρωπότητα (βλέπε τα χειρόγραφα Πλάτωνα και Αριστοτέλη, που ευτυχώς τα διέσωσε το Αραβικό Χαλιφάτο ως αντάλλαγμα μεταξύ άλλων για τη λύση της πολιορκίας της Πόλης. Έτσι, για να θυμόμαστε.)
Το πιθανότερο λοιπόν είναι να αποτύχει αυτή η φάση των συνομιλιών της Γενεύης. Τότε τα ίδια τα πολιτικά τρωκτικά που κραυγάζουν θα σιωπήσουν, όταν αρχίσουν να κυκλοφορούν τα σενάρια περί ενσωμάτωσης της Βορείου Κύπρου από την Τουρκία. Τότε και τα πρωτοπαλίκαρα του εθνικο λαϊκισμού στη Λευκωσία θα αντιληφθούν τι σημαίνει η επέκταση των συνόρων με την Τουρκία από το Τριεθνές του Έβρου μέχρι την Αμμόχωστο. Ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε διαμηνύσει τότε, στα χρόνια του ’60, πως «αν η Τουρκία εισέλθει στο τρελοκομείο τότε θα ακολουθήσουμε». Παρολίγον να συμβεί το 1974 με πρωτοβουλία της ελληνικής Χούντας, του κυπριακού φασιστικού μορφώματος της ΕΟΚΑ Β και των συμμάχων της και του φιλόδοξου, μακαρίτη πια Ετζεβίτ. Η τραγωδία επετεύχθη. Οι επίγονοι των πολιτικών αυτών τρωκτικών εμφανίστηκαν και πάλι και μάλιστα τη στιγμή που όλο το σύστημα της Ανατολικής Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής βρίσκεται σε πλήρη αποσταθεροποίηση. Ως γνωστόν, δεν υπάρχει θεός παρά μόνον σοβαροί ή γελοίοι άνθρωποι. Συνήθως κερδίζουν οι δεύτεροι.
