Οι αποφάσεις των δικαστηρίων μας γράφουν πάνω-πάνω τα λόγια «στο όνομα του Ελληνικού Λαού». Στην καθημερινότητα δικαστών και δικηγόρων, που είναι κι αυτοί άνθρωποι που κάνουν τη δουλειά τους, αυτό κατά κανόνα είναι μια τυπική διατύπωση, μια φόρμουλα που από την πολλή χρήση καταντά σχεδόν κενή περιεχόμενου, κάτι σα χαρτόσημο ή σφραγίδα.
Καμιά φορά όμως, σπάνια, σπανιότατα, τα λόγια αυτά παίρνουν ειδική σημασία. Όπως, ας πούμε, ετούτη τη βδομάδα, που έλαχε ο κλήρος σε κάποιους δικαστές, ελληνίδες και έλληνες πολίτες, ανθρώπους σαν κι εμάς, να πρέπει να αποφασίσουν για το θέμα της έκδοσης των οκτώ αξιωματικών ικετών στην Τουρκία του Ερντογάν.
Οι δικαστές δε θα χρειαστεί να κρίνουν αν οι άνθρωποι των οποίων το καθεστώς Ερντογάν ζητά την έκδοση διέπραξαν κάποιο αδίκημα, αν ενήργησαν με τη βούλησή τους, αν είναι θύματα μιας τραγικής περίστασης, αν κάποιοι κάπως τους έμπλεξαν, άθελά τους. Γιατί για να φτάσουν να τα κρίνουν αυτά, θα πρέπει πρώτα, σύμφωνα με το νόμο, να έχουν αποφασίσει κάτι άλλο. Κι αν η απάντηση σε αυτό είναι αρνητική το ζήτημα των πειστηρίων της ενοχής δε θα εξεταστεί καν. Ετούτο είναι το καίριο, πρώτο ερώτημα: στη χώρα που ζητά την έκδοσή τους θα γίνουν σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα των Οκτώ, και πάνω από όλα το ιερό σε μια δημοκρατία δικαίωμα του κατηγορούμενου στη δίκαιη δίκη; Θα έχουν δικηγόρους ανεξάρτητους κι ευσυνείδητους; Θα επικοινωνούν ελεύθερα μαζί τους; Οι δικαστές που θα τους κρίνουν θα έχουν την προστασία της πολιτείας για να λειτουργήσει η συνείδησή τους ελεύθερα; Και βέβαια θα εξεταστούν και άλλα που τα θεωρούμε στις δημοκρατίες αυτονόητα. Αλλά δυστυχώς δεν είναι αλλού: μέχρι τη δίκη τους, θα αφήνουν τους κατηγορουμένους να κοιμούνται, να τρώνε, να έχουν ιατρική περίθαλψη; Και πάνω από όλα: θα τους βασανίζουν;
Την απάντηση σε αυτά τα κύρια, τα πρώτα ερωτήματα, την έχουν δώσει ήδη οι πιο έγκυρες πηγές, με πρώτο τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, και έπειτα τη Διεθνής Αμνηστεία, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τη Διεθνής Ένωση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπως και πολλοί έγκυροι δημοσιογράφοι του Διεθνούς Τύπου. Όλοι αυτοί βαιώνουν ότι τους τελευταίους μήνες οι συλλήψεις στην Τουρκία είναι δεκάδες χιλιάδες, χωρίς εντάλματα φυσικά, ότι υπάρχουν αναρίθμητες περιπτώσεις βασανιστηρίων, εξαφανίσεων και ανεξήγητων θανάτων. Και φυσικά η «δίκαιη δίκη» μόνο ως μακάβριο ανέκδοτο εννοείται.
Από τους αριθμούς που περιέχουν οι εκθέσεις των διεθνών οργανισμών κρατώ εδώ μόνο έναν, όχι τον πιο αιματηρό: η μεγαλύτερη νομική ένωση της Ευρώπης, η Ένωση Νομικών και Δικηγορικών Συλλόγων, μας λέει ότι 3000 (ναι, τρεις χιλιάδες!) δικαστές έχουν συλληφθεί ή εκτοπιστεί τους τελευταίους μήνες στην Τουρκία. Ο λόγος είναι προφανής: το καθεστώς κρίνει ότι οι συνειδήσεις τους δεν είναι αρκετά εύκαμπτες, ότι δε θα βγάζουν τις αποφάσεις της αρεσκείας του.
Και κρατώ κι ένα μόνο γεγονός, από τα όσα συμβαίνουν στην πολύπαθη χώρα: ο Ερντογάν αποφάσισε ότι θα επαναφέρει την θανατική ποινή, με νόμο. Το λέει από το καλοκαίρι, αλλά το επανέλαβε τον Δεκέμβριο, σε χιλιάδες οπαδούς του που ούρλιαζαν: «Στη Βουλή δε θέλουμε σκυλιά, θέλουμε θανατική ποινή». Ο Ερντογάν τους διαβεβαίωσε ότι το αίτημά τους θα ικανοποιηθεί, και μάλιστα η θανατική ποινή θα ισχύσει και για τους πραξικοπηματίες. Η απόπειρα πραξικοπήματος βέβαια έγινε—όπως, και αν έγινε τελικά—τον Ιούλιο. Με τη θανατική ποινή δηλαδή ο Ερντογάν θα εφαρμόσει ένα νόμο αναδρομικά, πράγμα που απαγορεύει ρητά η Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αλλά αυτό δε φαίνεται να ενοχλεί τον Ερντογάν. Το απαγορεύει επίσης και το άρθρο 38 του Συντάγματος της Τουρκίας. Αλλά ούτε αυτό τον πειράζει, αφού το Σύνταγμα θα το αλλάξει, είπε, την άνοιξη, και θα το κάνει της αρεσκείας του.
Αν οι ελληνίδες και έλληνες δικαστές αποφασίσουν να εκδώσουν τους Οκτώ στην Τουρκία, και αν οι νέοι αυτοί άνδρες δεν λιντσαριστούν μέχρι θανάτου από «εξαγριωμένους πολίτες» φτάνοντας στο αεροδρόμιο, κι αν δε πεθάνουν στα βασανιστήρια στα κολαστήρια των ανακρίσεων, κι αν δεν καταλήξουν από τη μυστηριώδη νόσο που έχει ως τώρα δηλωμένα σκοτώσει, αιφνιδίως, στα κελιά τους, εικοσιδύο ανθρώπους, τότε θα πάνε στα δικαστήρια—αυτά τα δικαστήρια που 3000 τίμιοι δικαστές τους είναι στις φυλακές και τα στρατόπεδα—και θα δικαστούν. Και φυσικά θα καταδικαστούν. Για προδοσία.
Που το ξέρω; Μα το είπε ο ίδιος ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, σχολιάζοντας δημόσια το θέμα της έκδοσης των Οκτώ. Ζήτησε από την Ελλάδα, επί λέξει, να εκδοθούν οι «προδότες». Η απόφαση του καθεστώτος Ερντογάν με άλλα λόγια, έχει ήδη βγει. Σιγά μη φέρουν αντίρρηση οι δικαστές, αυτοί που δέχονται να δικάζουν ενώ 3000 συνάδελφοί τους είναι χωρίς λόγο στη φυλακή.
Κι έτσι, λοιπόν, αν οι οκτώ αξιωματικοί έχουν επιζήσει ως την άνοιξη, τότε που ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζει η γης χορτάρι, όταν θα ψηφίσει ο Ερντογάν το νέο του Σύνταγμα και επαναφέρει, με δόξες και τιμές, τη θανατική ποινή, οι προδότες θα τιμωρηθούν όπως το θέλει εκείνος. Θα εκτελεστούν.
Αυτά τα λίγα είναι καλό να τα θυμούνται οι δικαστές μας, οι συμπολίτες μας, που θα κρίνουν αυτή τη βδομάδα το ζήτημα της έκδοσης των Οκτώ. Και να θυμούνται και κάτι ακόμη: ότι στην χώρα μας η θανατική ποινή καταργήθηκε με νόμο το 1993, που έγινε και μέρος του Συντάγματος το 2001. Άρα κανείς δεν έχει το δικαίωμα στην Ελλάδα του 2016 να στέλνει ανθρώπους στο θάνατο. Καμία νόμιμη εξουσία. Καμία εξουσία, δηλαδή, που πηγάζει από τον Λαό.
Κι έτσι, πριν βάλουν την υπογραφή στην όποια απόφαση καταλήξουν, ας ξανακοιτάξουν οι δικαστές μας εκείνα τα τυπικά λόγια, πάνω-πάνω στη σελίδα της απόφασης: «Στο όνομα του Ελληνικού Λαού».
16°
