Η αύρα του… Κάστρο εν μέσω της Β΄ αξιολόγησης

Η εκλογή Τραμπ σηματοδοτεί ίσως για πρώτη φορά μετά την προεδρία Ρήγκαν μία σημαντική μετάλλαξη τόσο στην πολιτική θεώρηση διακυβέρνησης των ΗΠΑ, όσο και στη δομή ευρύτερης μεταμόρφωσης της διεθνούς στόχευσης προς την κατεύθυνση ενός νέου «νεοφιλευλεύθερου» μοντέλου. Η αλλαγή αυτή σηματοδοτεί μία στροφή με εξίσου σημαντικές επιπτώσεις στις εξελισσόμενες νέες γεωπολιτικές ισορροπίες. Η παγκοσμιοποίηση, όπως θα την αφήσει σαν έννοια λειτουργίας των οικονομιών ο Ομπάμα, δεν πρόκειται να έχει κατά πάσα πιθανότητα καμία σχέση με εκείνη που οραματίζεται ο νέος πρόεδρος. Αναπόφευκτα, θα επέλθουν σημαντικές αλλαγές στο παγκόσμιο γεωπολιτικό, αλλά και οικονομικό κατεστημένο όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Από αυτές δε τις αλλαγές δεν αναμένεται να μείνει ανεπηρέαστη και η Ελλάδα της κρίσης και της αέναης διαπραγμάτευσης. 

Αν λάβουμε υπόψη το γεγονός πως το βασικό στρατηγικό δόγμα των ΗΠΑ που μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο βασιζόταν στην ενεργειακή αυτάρκεια μεταλλάσσεται πλέον μετά την επίτευξη του στόχου εξαιτίας της δυνατότητας εκμετάλλευσης των σχιστολιθικών κοιτασμάτων, γίνεται αντιληπτός ο λόγος που η ρητορική αλλά και ουσιαστική στόχευση των ΗΠΑ πλέον αναμένεται να αλλάξει σημαντικά. Η επιβίωση της πρωτοκαθεδρίας της δεν θα βασίζεται στη στρατιωτική παρουσία, αλλά στην εκ των έσω ανασύσταση και ανασυγκρότηση των δομών οικονομικής διακυβέρνησης με στόχο τη διατήρηση του οικονομικού κεκτημένου. 

Η μόνη ίσως χώρα που έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει την εσωτερική ανατροπή μέσω της ταχείας παραγωγικής μετάλλαξης είναι οι ΗΠΑ. Το ζητούμενο βέβαια είναι αν η μετάλλαξη αυτή μέσα σε δημοκρατικά πλαίσια θα της επιτρέψει κατά την περίοδο ανασύνταξης της στρατηγικής της οικονομίας της να διατηρήσει το κοινωνικό κράτος που δομήθηκε εδώ και δεκαετίες, στον όποιο βαθμό έχει τη δυνατότητα να καλύψει τους πολίτες της. Αυτή η νέου τύπου παγκοσμιοποίηση, που φαίνεται να θέτει σε δεύτερη μοίρα τα κοινωνικά κεκτημένα, εν είδη μίας βελούδινης εσωτερικής επανάστασης –όπως προέκυψε από το εκλογικό αποτέλεσμα– θα επηρεάσει σημαντικά την εξελικτική πορεία της Ευρώπης καθώς θα διαμορφωθούν νέες ισορροπίες και νέες πολιτικές και οικονομικές συμμαχίες για την ανάδειξη της ανταγωνιστικής ικανότητας των κρατών. Εν μέσω αυτού του φάσματος εξελίξεων, ίσως είναι η πρώτη φορά που η Γερμανία επέλεξε αυτό ακριβώς το μοντέλο του «οικονομικού ορθολογισμού» νωρίτερα από άλλες χώρες, με στόχο να βρει πατήματα κατά τη διαφαινόμενη αλλαγή πλεύσης της παγκοσμιοποίησης, πριν από τις ΗΠΑ. 

Όσο και αν φαίνεται οξύμωρο, η παγκοσμιοποίηση τύπου Τραμπ «βολεύει» τη Γερμανία και τις βλέψεις της για την ανασυγκρότηση –σε επίπεδο οικονομικής ισχύος– της Ε.Ε., σε «παραγωγικό μετασχηματιστή» και άμεσο ανταγωνιστή των μεγάλων δυνάμεων όπως αυτές εμφανίζονται σήμερα. Το μείγμα εξαντλητικής δημοσιονομικής πειθαρχίας που επιβάλλει διαμορφώνει ένα ομογενοποιημένο σύστημα οικονομιών που ίσως –αν όχι στην ολότητά του– καταφέρει να επιβιώσει του νέου παγκόσμιου ανταγωνιστικού πλαισίου. Του πλαισίου παγκοσμιοποίησης των 7-8 ισχυρών κρατών και όχι των G20. Οι επαναστάσεις πλέον αποκτούν άλλη δομή και μορφή. Το «επαναστατικό» κατεστημένο πλέον δεν αναδεικνύεται μέσα από ανατροπές αποικιοκρατικών δυνάμεων ή διεφθαρμένων καθεστώτων τύπου Κάστρο ή Μαδούρο, όπως κάποιοι θέλουν να ελπίζουν ή να αναδεικνύουν ως πολιτική επιλογή όσοι δεν έχουν τη διορατικότητα ή τη γνώση να καινοτομήσουν. Οι όποιας μορφής ανασυνθέσεις γίνονται μέσα από εσωτερικές συστημικές επαναστάσεις. 

Οι περίοδοι διακυβέρνησης τύπου «Κάστρο» που κάποιοι αναδείκνυαν και αναδεικνύουν ακόμα ως σημαία ενός στρεβλού αριστερισμού έχουν παρέλθει προ πολλού. Όσοι δε λαοί πιστεύουν ακόμα πως σε ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα μπορούν να προκαλέσουν ανατροπές άναρχες σε ανεπτυγμένες χώρες, μάλλον έχουν είτε κακούς καθοδηγητές πολιτικούς, είτε δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τα σημεία των καιρών. Πρόβλημα με το οποίο βρισκόμαστε αντιμέτωποι σαν χώρα σήμερα. Μία από τις βασικότερες αιτίες που η Β΄ αξιολόγηση θα πάρει χρόνο.

Η εσωτερική επανάσταση στις ΗΠΑ διαμορφώθηκε εντός των τειχών μέσω της ανασυγκρότησης του ίδιου του συστήματος. Η εσωτερική επανάσταση στη Γερμανία ξεκίνησε μεθοδικά με τη διαδικασία ενσωμάτωσης της Αν. Γερμανίας. Δυστυχώς, για την υπόλοιπη Ευρώπη πλην των Σκανδιναβικών χωρών, οι περισσότερες χώρες είτε πελαγοδρομούν μέσα σε πολιτικά συστήματα διεφθαρμένα και αδύναμα, είτε ονειρεύονται την αύρα του Κάστρο εν μέσω άρνησης διαπραγμάτευσης και συντονισμένου μετασχηματισμού, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας. Η συνέχιση όμως των εκτιμήσεων αυτών είναι δυνατόν να επιφέρει τη διάλυση της Ευρώπης. Δυστυχώς, όμως όσες χώρες δεν διαβάζουν τα σημεία των καιρών κινδυνεύουν στο μέλλον να υποστούν σημαντικές απώλειες με μη αναστρέψιμες συνέπειες ή να συρθούν σε αλλαγές με τεράστια επίπτωση στα κοινωνικά κεκτημένα δεκαετιών.