Τρομάζουν οι αριθμοί της απόφασης του Eurogroup για την Ελλάδα

Στην απόφαση του Eurogroup και το τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα επανέρχεται ο Ευάγγελος Βενιζέλος με σχόλιό του και αυτή την φορά αναφέρεται στους αριθμούς τονίζοντας ότι «Η πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη».

Συγκεκριμένα γράφει: 

«Σε συνέχεια του σχολίου μου της 6.12.2016 για την απόφαση του Eurogroup και εστιάζοντας μόνο στο ζήτημα του χρέους πρέπει να υπενθυμίσω τους ακριβείς αριθμούς για να υπάρχει ενιαία βάση σύγκρισης των εξελίξεων.

Υπάρχουν πολλά καλόπιστα σχόλια που λένε ότι πανηγυρίζει η κυβέρνηση γιατί δόθηκε μείωση 40 δις στο χρέος το 2060, ενώ χυδαιολογούσε για το κούρεμα 137 δις το 2012. Η πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη.

Αν η μείωση στο χρέος που δόθηκε προχθές από το Eurogroup γίνει πράγματι 40 δις το 2060 με συνεχή υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και σκληρά μέτρα, τότε η σύγκριση με τη χειροπιαστή και άμεση μείωση του χρέους που συντελέσθηκε το 2012, πρέπει να γίνει επίσης με τιμές 2060. Η μείωση του 2012 σε τιμές 2060 είναι λοιπόν 1 τρις 330 δις ευρώ!

Ας δούμε τους αριθμούς που κραυγάζουν.

Από το  ενημερωτικό σημείωμα του ESM για τις λεπτομέρειες της απόφασης του Eurogroup ως προς το ελληνικό δημόσιο χρέος επιβεβαιώνεται αυτό που είχα επισημάνει στο προηγούμενο σχόλιο μου, ότι δεν αποφασίστηκε δυστυχώς  καμία μείωση του χρέους. Δεν υπήρξε ονομαστική μείωση ( αντίστοιχη του PSI ) γιατί αυτή αποκλείεται ρητά από τη συμφωνία της 12.7.2015. Δεν υπάρχει όμως και καμία ουσιαστικά μείωση σε παρούσα αξία ( αντίστοιχη με το OSI  που έγινε το 2012 μέσω του EFSF).

Αυτό οφείλεται στον εξής πολύ απλό λόγο. Όταν μειώνεται το χρέος, ονομαστικά ή σε παρούσα αξία, χάνουν οι δανειστές. Εν προκειμένω ο ESM / EFSF. Αν όμως πρόκειται να χάσει ο ESM πρέπει να υπάρξει συμφωνία των μετόχων του, δηλαδή των κρατών - μελών της ευρωζώνης. Τα μέτρα που υιοθέτησε το Eurogroup, τα υιοθέτησε με την αιτιολογία ότι εντάσσονται στους θεμιτούς χρηματοοικονομικούς χειρισμούς του ESM χωρίς απώλειες για τα κράτη - μέλη. Αυτό αφορά πρωτίστως τη μετατροπή των επιτοκίων από κυμαινόμενα σε σταθερά που δεν επηρεάζει την παρούσα αξία του χρέους. Ακόμη και η εξομάλυνση των λήξεων από 28 σε 32,5 έτη συνιστά επαναφορά στο πλαίσιο του 2012 και όχι νέο μέτρο. Η κυβέρνηση δεν έκανε καμία διαπραγμάτευση. Αποδέχθηκε απλώς τους τεχνικούς διακανονισμούς των εταίρων και συνομολόγησε ήδη τέταρτο μνημόνιο με σκληρά μέτρα. 

Ο ESM που μετράει τα λόγια του δεν αναφέρεται σε μείωση του χρέους σε παρούσα αξία, όπως αναφέρει στις εκθέσεις του για το 2012. Λέει απλώς ότι, υπό πολλούς όρους και προϋποθέσεις,  μπορεί να  υπάρξει το 2060 μείωση του χρέους κατά 20%  του ΑΕΠ. Προφανώς υποθέτει θεωρητικά ότι από τώρα έως το 2060 θα αυξάνεται το επιτόκιο στην αγορά και θα ξεπερνά  το σταθερό πλέον επιτόκιο. Έτσι θα προκύψει θεωρητικά όφελος από τη σταθεροποίηση του επιτοκίου.Προς το παρόν όμως  προκαλείται  αύξηση των ετήσιων  τόκων, γιατί  το τωρινό κυμαινόμενο  επιτόκιο είναι χαμηλότερο από το συμφωνημένο σταθερό.  

Πρακτικά ο ESM, απευθυνόμενος στο ΔΝΤ, λέει ότι μπορεί να βελτιωθούν ελαφρώς οι πολύ κακές  προβλέψεις του Ταμείου για το ονομαστικό χρέος και τις μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες το 2060.

Ας δεχθούμε όμως ότι το χρέος πράγματι θα μειωθεί λόγω της απόφασης του Eurogroup κατά 40 δις το 2060. Αυτό σημαίνει ότι αν υπολογίσουμε ένα λογικό μέσο επιτόκιο 4% όλα τα χρόνια από τώρα έως το 2060, το χρέος μειώθηκε σε παρούσα αξία 8 δις.

Για να συγκρίνουμε τώρα τη μείωση αυτή με τη μείωση του 2012, πρέπει να προβάλλουμε και τα αριθμητικά δεδομένα του 2012 στο 2060, με τους ίδιους υπολογισμούς ως προς το επιτόκιο.

Η  παρέμβαση του 2012 στο χρέος της γενικής κυβέρνησης ήταν διπλή  και άμεση.  Όχι μελλοντική και όχι υπό όρους. 

Η παρέμβαση του 2012 περιλάμβανε:

Πρώτον, την άμεση μείωση της ονομαστικής τιμής του χρέους της γενικής κυβέρνησης κατά 137 δις ευρώ σε απόλυτους αριθμούς, δηλαδή κατά 61% του ΑΕΠ, λόγω του PSI και της μερικής επαναγοράς νέων ομολόγων που εκδόθηκαν μετά το PSI ( DBB ). Από τα 137 δις πρέπει να αφαιρεθεί ο ενδοκυβερνητικός δανεισμός, δηλαδή οι συμψηφισμοί μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης και φορέων της γενικής κυβέρνησης, όπως τα ασφαλιστικά ταμεία και διάφορα  ΝΠΔΔ ( 20 δις )  και τα κεφάλαια που διατέθηκαν για την επαναγορά ( περίπου 11 δις ). Άρα καθαρή ονομαστική μείωση κατά 106 δις ή 52 % του ΑΕΠ.

Δεύτερον, την άμεση μείωση του χρέους σε παρούσα αξία λόγω της συμμετοχής των θεσμικών εταίρων στο κούρεμα. Δηλαδή λόγω των ευνοϊκών όρων του δανείου του EFSF / ESM. Αυτό είναι το Official Sector Involvement ( OSI ) που συμπλήρωσε το Private Sector Involvement ( PSI ). Ο ESM στις εκθέσεις του προσδιορίζει ρητά και επίσημα τη μείωση του χρέους λόγω OSI σε 49% του ΑΕΠ του 2013, δηλαδή σε 100 δις.

Αν δεν είχε μειωθεί ονομαστικά το χρέος λόγω PSI κατά 107 δις το 2012, αυτό θα ήταν αυξημένο το 2060 κατά 680 δις ή 340 % του σημερινού ΑΕΠ.

Η μείωση, το 2012, της παρούσας αξίας λόγω OSI κατά 100 δις ή 49% του ΑΕΠ  σημαίνει μείωση του χρέους με όρους 2060 κατά άλλα 650 δις ή 325 % του σημερινού ΑΕΠ.

Συνεπώς το άθροισμα των μειώσεων του 2012, αν προβληθεί με όρους 2060, είναι  1 τρις 330 δις ( 1.310 δις ) ή 655 % του σημερινού ΑΕΠ.

Δεν συγκρίνουμε συνεπώς τα υποθετικά 40 δις του 2060 με το πραγματικό και άμεσο κούρεμα το 2012 κατά 107 δις σε ονομαστική αξία και κατά άλλα 100 δις σε παρούσα αξία, αλλά με την προβολή των ποσών αυτών το 2060, δηλαδή με 1 τρις 330 δις !

Για να έχουμε μια αίσθηση των μεγεθών και της ιστορίας της περιόδου 2010-2017».